Siyasal ve Sosyal Araştırma Merkezi (SAMER), Kürtlerin yoğun olarak yaşadığı 16 kentte saha çalışması yaptı.

15 Temmuz darbe girişimi, Suriye'ye askeri müdahale ve çatışmalı duruma ilişkin algı, tutum ve beklentileri ölçmek amacıyla, 31 Ağustos-07 Eylül tarihleri arasında yapılan saha araştırması sonuçlarını kamuoyuyla paylaşan SAMER, çalışmanın 852 hanede rastgele seçilen örneklemelerle gerçekleştirildiğini belirtti.

DİHA'nın aktardığı araştırma sonucuna göre; katılımcıların yüzde 85,3 gibi büyük bir çoğunluğunun yeniden 'çözüm süreci'ne dönülmesini istediği, yüzde 85'lik bir kısmının Türkiye'nin geleceğinden endişe duyduğu, OHAL ilanını sadece yüzde 33,4'lük bir kesimin onayladığını, yüzde 68'lik kesimin darbe girişimi sonrasında liderler zirvesine ve yeniden başlayan Anayasa çalışmalarına HDP'nin davet edilmemesini desteklemediği ve yine yüzde 60'lık kesimin Türkiye'nin Suriye'ye müdahalesini desteklemediği ortaya çıktı.

ARAŞTIRMANIN SONUÇLARI

Araştırmada katılımcılara yöneltile kimi sorular ve bu sorulara verilen cevaplar şu şekilde:

* "15 Temmuz darbe girişiminde sizce hedef neydi/kimdi?" sorusuna, araştırma grubunun yüzde 23,2'si "Hükümeti ve Cumhurbaşkanlığını ele geçirmek" biçiminde yanıt vermiş, hemen ardından yüzde 21,7'si bu sürecin "bir oyun olduğu ve darbe girişimine inanmadığını beyan etmiştir. İlgili soruya sırayla yüzde 20,2'si "devleti ele geçirmek", yüzde 18,5'i "iç savaş çıkarmak", yüzde 4,8'i "Türkiye'yi güçsüzleştirmek", yüzde 4'ü ise "Türkiye'de rejim değişikliği yapmak" istendiği biçiminde yanıt vermiştir. İlgili soruya MHP'ye oy vereceğini söyleyenlerin yüzde 55,6'sı ile AKP'ye oy vereceklerini belirtenlerin yüzde 39,8'i "hükümeti ve cumhurbaşkanlığını ele geçirmek" yanıtını verirken, HDP'ye oy vereceğini söyleyenlerin yüzde 35,4'ü ise "bir oyundu/bir darbe girişimi olduğuna inanmıyorum" yanıtını vermiştir.

* İlanından sonra gündemde tartışmalara yol açan ve araştırma grubuna da yöneltilen "15 Temmuz darbe girişimi sonrasında ilan edilen OHAL sizce gerekli bir adım mıydı?" sorusuna katılımcıların yüzde 49,9'u "hayır" yanıtını verirken, yüzde 33,4'ü bunun gerekli bir adım olduğunu bildirmiştir. AKP'ye ve MHP'ye oy vereceğini belirtenlerin büyük kısmı OHAL ilanına "Evet" derken, HDP ve CHP'ye oy vereceğini söyleyenlerin büyük kısmının uygulamaya "hayır" demesi ilgi çeken sonuçlardan biridir. Zira "Evet" diyenlerin oranı MHP'ye oy vereceğini belirtenlerde yüzde 88,9, AKP'ye oy vereceğini belirtenlerde yüzde 62,2'dir. Hayır diyenlerin oranı ise HDP'ye oy vereceğini belirtenlerde yüzde 70,8, CHP'ye oy vereceğini belirtenlerde yüzde 64'tür.

* "Darbe girişimi sonrasında liderler zirvesine ve yeniden başlayan Anayasa çalışmalarına HDP'nin davet edilmemesini nasıl değerlendiriyorsunuz?" sorusuna verilen yanıtlarda görülmüştür. Araştırma grubunun toplamda yüzde 68'i desteklemediğini, yüzde 15,4'ü desteklediğini belirtmiştir. Zira AKP'ye oy vereceğini belirtenlerin toplam yüzde 33,3'ü, MHP'ye oy vereceklerini söyleyenlerin toplam yüzde 44,4'ü yaklaşımı desteklemezken, HDP'ye oy vereceklerini belirtenlerin toplam yüzde 84'ü desteklemediğini belirtmiştir. CHP'ye oy vereceklerini belirtenlerin yüzde 48 gibi yüksek bir oranının kararsız olduğunu belirtmesi ise dikkat çekicidir.

* "Türkiye'nin Suriye'ye askeri müdahalesini onaylıyor musunuz?" sorusuna katılımcıların büyük kısmı "Hayır" derken, siyasi parti eğilimleri içinde AKP'ye oy vereceğini belirtenlerin yüzde 66,8'i evet diyerek desteklediğini, HDP'ye oy vereceğini belirtenlerin yüzde 85,4'ü ile CHP'ye oy vereceğini belirtenlerin yüzde 60'ı hayır diyerek desteklemediklerini belirtmişleridir.

* Türkiye'nin Suriye'ye müdahalesinin amacına ilişkin soruya ise; araştırma grubunun yüzde 33,6'sı YPG'nin ilerleyişini durdurmak, yüzde 23,4'ü IŞİD'la mücadele, yüzde 19,6'sı kantonların birleşmesini engellemek, yüzde 12,4'ü Suriye'nin geleceğinde söz sahibi olmak biçiminde yanıtlar bildirmişlerdir.

* Yine araştırma grubuna, son aylarda kamuoyunda sıkça dillendirilen "IŞİD Türkiye'de en çok Kürtleri ve Kürtlerle dayanışma içinde olan kesimleri hedefliyor" görüşüne katılıp katılmadıkları sorulmuştur. İlgili görüşe araştırma grubunun yüzde 59,2'si katıldığını, yüzde 32,6'sı ise katılmadığını beyan etmiştir. Bu görüşe katılanların yüzde 81'inin HDP'ye oy vereceğini belirtenlerden olması dikkate değerdir.

* "Türkiye'nin IŞİD'la yeterince mücadele ettiği fikrine katılıyor musunuz?" sorusunun yöneltildiği araştırma grubunun, farklı derecelerde toplam yüzde 53,8'i bu fikre katılmadığını ifade ederken, yüzde 16,2'si kararsız olduğunu beyan etmiştir.

* Yine araştırma grubuna "Sizce Türkiye'nin en büyük sorunu nedir?" sorusu sorulduğunda, ilk sırayı araştırma grubunun yüzde 47,4'lük kesiminin dillendirdiği Kürt sorunu almış, sırayla yüzde 22,1'i çatışma ve şiddet ortamı, yüzde 10,1'i Gülen cemaati, yüzde 6,1'i ekonomi/işsizlik, yüzde 5,8'i IŞİD demiştir. Türkiye'nin en büyük sorunu konusunda seçmen eğilimlerinin farklı yanıtlara sahip olduğu görülmüştür. Buna göre; AKP'ye oy vereceğini söyleyenlerin yüzde 33,5'i ülkenin en önemli sorunu olarak çatışma ve şiddet ortamını gördüğünü; CHP'ye oy vereceğini söyleyenlerin yüzde 41,7'si ile HDP'ye oy vereceğini söyleyenlerin yüzde 69,8'i en önemli sorun olarak Kürt sorununu gördüğünü, MHP'ye oy vereceğini söyleyenlerin ise yüzde 42,9'u en önemli sorun olarak ekonomi/işsizlik sorununu gördüğünü beyan etmiştir.

* Araştırmamızdaki en önemli sonuçlardan biri de "Sizce çözüm sürecine dönülmeli mi?" sorusuna verilen yanıtlarda elde edilmiştir. Zira araştırma grubunun yüzde 85,3 gibi ezici çoğunluğu çözüm sürecine dönülmesini istediğini beyan etmiştir.

* Benzer yükseklikte bir oran "Türkiye'nin geleceğinden endişeli misiniz?" sorusuna verilen yanıtlarda da elde edilmiş; araştırma grubunun yüzde 83 gibi oldukça büyük bir kesimi soruya "Evet" yanıtı vermiştir.

* Son olarak seçmen eğilimlerini ölçmeyi amaçlayan soruları yanıtlayan araştırma grubunun 1 Kasım seçimlerinde; yüzde 49,5'i HDP'ye, yüzde 25,7'si AKP'ye, yüzde 2,4'ü CHP'ye, yüzde 0,7'si MHP'ye oy verdiğini beyan ederken; bugün seçim olsa kime oy vereceklerine ilişkin yanıtları şu biçimde olmuştur: yüzde 50'si HDP, yüzde 23'ü AKP, yüzde 2,9'u CHP, yüzde 1,1'i ise MHP yanıtını vermişlerdir. Katılımcıların yüzde 4,1'i kararsız olduğunu, yüzde 2,5'i oy kullanmayacağını belirtirken; yüzde 16,2'si bu soruyu yanıtlamak istememiştir. Seçmen eğilimlerinin son seçimden bu yana bölgede ciddi değişiklikler göstermediği tespit edilmiştir."