İsviçre’nin dünyaca ünlü gazetesi Zürcher Zeitung’da Markus Häfliger imzası ve "Türk baskısı Cenevre’de  etkisini gösteriyor" başlığıyla 30 Eylül 2014 günü yayınlanan bir haberde, Cenevre’de yapılması şehir konseyince onaylanan 1,5 milyon soykırım kurbanı Ermeni için yapılacak olan anıt için Cenevre Kanton hükümeti yeni bir yer arıyor. Bunun nedeni ise Türkiye’nin baskısı.

AA’DAN YALAN HABER

Bu arada konuyla ilgili haberi AA (Anadolu Ajansı) ise "İsviçre’den 'Ermeni anıtı' girişimine red" başlığı ile verdi. Aşağıda tam çevirisini okuyacağınız haberde, "Ermeni Anıtı girişimine red" ile ilgili tek bir cümle geçmemesine rağmen, AA'nın bu vurguyu yaptığı görülüyor.

Gazetenin haberinin tamamı şöyle:

Cenevre’de Ermeni Anıtı’na karşı Türkiye makamları tarafından yapılan baskı etkisini gösteriyor. Cenevre Kanton hükümeti anıt için şehirde yeni bir konum arıyor. Ermeniler yer değişimini protesto ediyor.

Ermeni Soykırımı mağdurları anıtı için mücadele yedi yıldır sürüyor. Birleşmiş Milletler binasının yanında yapımı planlanan anıt için Ermeni Cemaati ve Cenevre Şehir Parlementosu olumlu tavır alırken,  Türkiye ve Dışişleri Bakanlığı ile birlikte Cenevre Kantonu Diş İlişkiler Depertmanı  karşı tavır sergiliyorlar. İnşaat onayını vermesi gereken Kanton yetkilileri ise şimdiye kadar  kendilerini bu sürecin dışında tuttular.

Ama şimdi hükümet başkanı François Longchamp (FDP/Hristiyan Demokrat Parti)  inşaat izni sürecini öncelikli hedefler içerisine aldı. Şehir hükümeti karşısında kendi inisiyatifini ortaya koyan Longchamp, Anıt projesi  için  destek sinyalini  verdi.  Güvenilir kaynaklardan alınan bilgilere göre  haziran ayında Longchamp, Kanton yetkililerine anıtın 'daha az dikkat çekici bir bölgede' yapılmasını  önerdi.  Bu konuda Longchamp’ın departmanından herhangi bir açıklama yapılmıyor.

ERMENİLER UZLAŞMAYA KARŞI

Hatırlatma: 2008 yılında yüz yıl önce 1,5 milyon Ermeni’nin kurban edildiği Türk katliamları anısına bir anıtın yapılması Cenevre Şehir Konseyince  onaylandı. Bu anıt Ermeniler tarafından finanse edilecek. İlk  olarak eski şehir bölgesinde yapılması planlanan anıt projesi, anıt koruma yasası engellemesi nedeniyle anıtın  başka bir alana taşınması kararı alındı. Sonra Şehir Meclisi alternatifleri araştırdı ve BM merkezine  yakın Ariana Parkı anıt alanı olarak seçti.

Bu konum anıtın sembolik önemini daha da arttırdığı için Türkiye elindeki bütün imkanlarla anıtın yapımını engellemeye çalışıyor. Türk diplomasisi olaya Şehir meclisi, Kanton yönetimi, Birleşmiş Milletler, Federal Konsey gibi  her  düzeyde müdahale etti.  EDA (Cenevre Dış İlişkiler Departmanı) da projeyi etkisiz hale getirmeye çalışıyor. EDA’nın önerisi Ermenistan’ın (ve dolayısıyla Ermeni Soykırımı‘nın) proje dışında tutularak, tüm savaş ve katliam mağdurları için genel bir anıt yapılması yönünde.

Buna rağmen karar mercii Cenevre Kantonudur. Kanton ise 11 Şubat 2014 tarihinden beri projeyi yavaşlatır yönde tavır sergiliyor.  Longchamp’ın  uzlaşma arayışı  Ermeni lobisini savunmaya itiyor. İsviçre Ermenileri Cemaati Onursal Başkanı  Sarkis Shahinian  anıtın yerinin hali hazırda bir kez değiştiridiğini ve bunun da yeterli olduğunu söylüyor. Shahinian yeni bir yer değişikliği halinde İsviçre’nin ‘’Soykırımı inkar eden bir ülkenin baskılarına boyun eğmiş ‘’ olacağını belirtti. Shahinian’ın bakış açısına göre Ermeni Soykırımı Anıtı projesi hem Birleşmiş Milletler’in 1948 tarihli Soykırım Sözleşmesine ve  hem  de İsviçre Hükümetinin 2000’deki Uluslarası Adalet Divanındaki mesajı ile uyum halindedir (çelişmemektedir).

2015 YAKLAŞIYOR

Şehir Yönetimi de anıt projesinin şimdiki yerini (BM merkezi yanı) onaylıyor. Belediye Başkanı Sami Kanaan 30 Haziran'da Longchamp’a yazdığı cevap mektubunda, gerektiğinde taşınabilecek bir heykel yapılmasını, ‘’Hatıra Lambaları’’  olarak adlandırılan sekiz metre yüksekliğindeki şamdanların ise geniş bir alana dağıtılmasını öneri olarak getirdi. Kanaan çüncü bir planlamanın ve yeniden düzenlemenin anıtın tasarımcısı sanatçı Melik Ohanian’dan beklenemeyeceğini  de belirtti.

Cenevre’de karar uzatıldıkça sembolik değeri olan 2015 ise yaklaşıyor. 2015’de Ermeni Soykırımı yüzüncü  yılını dolduracak,  bu anıt ve anıt etrafında yapılan tüm bu manevralar kamuoyunun daha çok ilgisini çekecektir.

Haberin orijinal dilinde okumak için tıklayınız

Çeviri: Elif Yıldırım / İsviçre