İstanbul Bölge İdare Mahkemesi, polislere açılan kötü muamele davalarında “soruşturma izni” şartını ortadan kaldırdı.
İzin nedeniyle bekleyen çok sayıda dosya raftan iniyor. İHD Genel Başkanı Öztürk Türkdoğan, işkence ve kötü muamele mağdurlarını baro ve insan hakları merkezlerine başvurma çağrısında bulundu.
Bir yanda 2018 Nevroz kutlamalarında öldürülen Kemal Kurkut davası, diğer yanda Gezi Direnişi sırasında hayatını kaybeden Ahmet Atakan davası… İşkence ve kötü muamele davalarında polisler hakkında “soruşturma izni” verilmemesi, çok sayıda dosyanın rafa kalkmasına neden olmuştu.
İstanbul Bölge İdare Mahkemesi, emsal bir karara imza atarak, kötü muamele, işkence, darp ve benzeri olaylarda polisin yargılanmasına ilişkin soruşturma iznine gerek olmadığını belirtti.
SORUŞTURMA İZNİ ŞARTI ORTADAN KALKTI
İstanbul Bölge İdare Mahkemesi, bu kararı Gebze Cezaevi önünde darp edilen mahkûm yakınlarının davasında verdi.
Davanın avukatı Ramazan Demir, yaptığı açıklamada, 2019 yılında cezaevinde açlık grevinde bulunan yakınları için Gebze Cezaevi’nin önünde eylem yapan ailelere, polisin tazyikli su ve coplarla müdahale ettiğini hatırlattı.
Demir, polisler hakkındaki soruşturmanın Gebze Kaymakamlığı’nın soruşturma izni vermemesi nedeniyle tıkandığını söyledi.
Demir, Kaymakamlık kararının iptali için açtıkları davada, İstanbul Bölge İdare Mahkemesi’nin “soruşturma izni” şartını ortadan kaldırdığını söyledi.
Artı Gerçek’ten Seda Taşkın’ın haberine göre, “Aslında mahkeme sadece yasayı uyguladı” ifadelerini kullanan Ramazan Demir, şöyle konuştu:
“Ceza Kanunundaki mevcut hüküm, polis ve jandarma hakkında işkence ve kötü muameleden şikâyet yapıldığı zaman savcıların doğrudan işlem yapmasına hükmediyor. Ama savcılar bu maddeyi işletmiyorlardı. İşkence ve kötü muamele şikâyetlerini ‘görev suçu’ kapsamında ele alıp, soruşturma izni istiyorlardı. Mahkeme aslında, yasanın buradaki olayda ve işkence ve kötü muamele şikâyetleri açısından uygulanmayacağını anlarsın demiş. Böylece savcılıklara ve mülki amirliklere açıkça yasaya aykırı iş yaptıklarını hatırlatmış oldu.”
DİĞER DAVALAR NE OLACAK?
İstanbul Bölge İdare Mahkemesi’nin kararı ile Gebze Cezaevinde aileleri darp eden polisler hakkındaki soruşturma süreci yeniden başlayacak.
Bu karar başka soruşturmaları da etkileyebilir.
İnsan Hakları Derneği (İHD) Genel Başkanı Öztürk Türkdoğan, mahkemenin yol gösterici bir karar verdiğini söyledi.
Türkdoğan, bu kararın diğer soruşturma dosyalarını da etkileyeceğini belirterek, şöyle konuştu:
“Bize çok sayıda suç duyurusu geliyor ve takip ettiğimiz benzer dosyalar var. Soruşturma izni verilmeyen dosyalar var. Cezasızlık kültürü nedeniyle birçok vatandaş suç duyurusunda bile bulunmuyor. Buradan bir şey çıkmaz, diyor. Bulunan dosyalarda da sürekli olarak soruşturma numarası veriliyor ve dosya sürüncemeye bırakılıyor.”
İstanbul Bölge İdare Mahkemesi’nin kararının, mevcut mevzuatın uygulaması gerektiğine dair bir karar olduğunu söyleyen Türkdoğan, “Olağanüstü bir karar değil. Ancak cezasızlık kültürüne dair verilmiş iyi bir karar” dedi. Bundan sonra vatandaşın daha fazla hak arama noktasında adliyeye uğraması gerektiğinin altını çizen Türkdoğan, bu konuda insanların özellikle baro ve insan hakları merkezlerinden yardım alması gerektiğini belirtti.
NE OLMUŞTU?
Cezaevinde açlık grevinde bulunan yakınları için Gebze Cezaevi’nin önünde eylem yapan annelere, polis, tazyikli su ve coplarla müdahale etti. Annelere hakaret eden ve yürüdükleri sırada arkadan iten, copla vuran polislerin görüntüleri kamuoyuna yansıdı.
Kocaeli Valiliği, tepki çeken görüntüler nedeniyle görev sınırının dışına çıkan memurlarla ilgili soruşturma başlatıldığını açıkladı. Ancak idari soruşturma, Gebze Kaymakamlığı’nın, “Görevlerini yaptılar” diyerek, soruşturma izni vermemesi nedeniyle adli soruşturmaya dönüştürülemedi.
Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) ve barolar ise o dönem Gebze İlçe Emniyet Müdürlüğü’nde görevli emniyet müdürü, başkomiser ve 5 komiser yardımcısı hakkında görevlerini kötüye kullandıkları gerekçesiyle suç duyurusunda bulundu. Gebze Kaymakamlığı’nın soruşturma izni vermemesi üzerine Avukat Ramazan Demir, bu kararın iptal edilerek, polislerin soruşturulması için idare mahkemesinde dava açtı.
