Türkiye'nin ABD ile yaşadığı din adamı Rahip Brunson krizinin ardından bir kez daha İncirlik Askeri Üssü'nün kapatılması gündeme geldi.
Her iki taraf da krizden askeri ilişkilerin etkilenmeyeceğini açıklasa da, ABD ve NATO'nun İncirlik'e alternatif askeri üsler konusunda bir hazırlığı olduğu biliniyor. Ancak İncirlik'i diğer üsler karşısında cazip kılansa konumu ve düşük maliyeti.
Son olarak ABD merkezli düşünce kuruluşu Bipartizan Policy Center'ın ulusal güvenlik analisti Nicholas Danforth, Türk bakanlara yaptırım getirilmesinin ardından, Türkiye'nin İncirlik Üssü'nün kapatabileceğini, Washington'ın buna hazırlıklı olması gerektiği görüşünü dile getirdi.
En son 2017'de ABD'nin YPG'ye desteği nedeniyle Türkiye- ABD ilişkileri gerilmiş, Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamada İncirlik’in kapatılması gündeme getirilmişti.
Yine aynı yıl, Türkiye'nin Alman milletvekillerinin İncirlik Hava Üssü'nü ziyaret etmesine izin vermemesi sonrasında, üssün kullanımıyla ilgili tartışmalar Almanya 'da yeniden alevlenmişti.
Bugün, ‘FETÖ’ ve PKK adına suç işlediği iddiasıyla 9 Aralık 2016'da tutuklanan ve 25 Temmuz'da ev hapsine çıkarılan ABD'li Rahip Brunson krizi ve bunu takip eden ABD'nin Türkiye'ye yönelik yaptırım kararı, ABD -Türkiye ilişkilerini 'kopma noktasına' getirdi.
İki ülke arasında yaşanan gerilimin ardından İncirlik Üssü bir kez daha tartışmaların odak noktası oldu. Adanalılar İncirlik Üssü'nün kapatılıp yerine "Millet Bahçesi" yapılması önerisini getirirken, ‘Fethullahçı Terör Örgütü ile Sivil Mücadele Platformu’na bağlı avukatlar ise Adana Cumhuriyet Başsavcılığı’na başvurarak İncirlik Üssü’ndeki ABD askerlerinin tutuklanmasını talep etti.
Öte yandan bu tepkiler, ABD'nin İncirlik'e alternatif üssü olup olmadığı sorusunu da gündeme getirdi.
Almanya ile 2017'de yaşanan gerginliğin ardından açıklama yapan Angela Merkel, "İncirlik Üssü'ne alternatif aramak zorundayız. Ürdün İncirlik Üssü'ne alternatif olabilir" ifadelerini kullanmıştı.
Die Welt gazetesi de, sol fraksiyonun Alman Federal Meclisine (Bundestag) yaptığı başvuruya dayandırdığı haberinde İncirlik Hava Üssü'ne alternatif arayışlarının ‘askeri açıdan uygun üslerin Ürdün, Kuveyt ve Kıbrıs'ta bulunduğunu' gösterdiğini yazmıştı.
İNCİRLİK'İN BİR TERCİH NEDENİ DE UCUZ MALİYET
Yayınladıkları bir harita ile İncirlik'in olası alternatiflerinin konumları paylaşılırken, alternatiflerin İncirlik kadar rahat ve düşük maliyetli olmamakla birlikte, aynı işi görebilecekleri belirtilmişti.
Bipartisanpolicy.org adlı web sitesi ise, alternatif üslerin yerlerini gösteren bir harita yayınlamıştı. Haritada bulunan üç üssün Musul, Kerkük ve Erbil'de bulunmaları dikkat çekiyor.
2017'de Almanya ile yaşanan gerilimin ardından Alman Die Welt gazetesi, İncirlik Hava Üssü'ne alternatif oluşturabilecek üsleri şöyle sıralamıştı:
AMMAN
2016'da Alman hükümeti Ürdün'ün başkentine bir uzman grubu yolladı. Bu grup, İncirlik Hava Üssü'nün potansiyel alternatifinin değerlendirmesini yapmalıydı. Bu keşif misyonu sonucunda Alman uzmanlar, ülkenin doğusundaki Azrak Hava Üssü'nün IŞİD'e karşı kurulan uluslararası koalisyon için Alman keşif uçaklarının yerleştirilmesi için uygun olduğu sonucuna vardı. Bu üs keşif ve yakıt ikmal uçaklarının kullanılması için tüm ‘taktik şartlara' uyuyor. ABD 'nin uçak ve dronları da bu üste bulunuyor. Koalisyona katılan diğer ülkeler de bu üssü kullanmıştı.
Almanya Savunma Bakanlığı, eskiden de olduğu gibi Amman'ın en azından teknik bakımdan İncirlik'e alternatif oluşturabileceğini düşünüyor. Türkiye'nin güneyinde bulunan İncirlik'in Suriye'deki operasyon bölgelerine daha yakın olması nedeniyle coğrafi bakımdan ideal olmasa da Kıbrıs ve Kuveyt'le birlikte Amman'daki üsten keşif misyonları start alabilir.
AKROTİRİ, KIBRIS
İncirlik'e alternatif arayışları kapsamında Kıbrıs'ın üzerinde giderek daha sık duruluyor. Federal hükümetin solculara verdiği yanıtta belirtildiği gibi, adada askeri açıdan uygun üsler mevcut. Bunların arasında İngiliz hava kuvvetlerinin Ortadoğu operasyonları için kullandığı İngiltere'ye ait Akrotiri Hava Üssü yer alıyor.
Havalimanı Akdeniz adasının en uç güney köşesinde, Alman donanmasının konuşlandığı, Limasol kentinin yakınındaki bağımsız üs sahasında (Souvereign Base Area), 123 kilometrekarelik bir alanda yer alıyor. Burada kurtarma helikopterleri filosundan (84th Squadron) ve sayısı sürekli olarak değişen avcı uçaklarından oluşan Akrotiri askeri hava üssü ve piyade taburunun dâhil olduğu Episkopi garnizonu konuşlanmış durumda.
2.743 metre uzunluğunda kalkış pisti ile donatılmış olan havalimanının bulunduğu rakımsa 23 metre.
DHEKALİA, KIBRIS
İngilizlerin Kıbrıs'taki ikinci hava üssü, Larnaka kentinin doğusunda 130 kilometrekarelik alanda yer alıyor. Akrotiri hava üssüne göre daha küçük olan havalimanında, piyade taburu ile keşif helikopterleri filosundan (16th Flight Army Air Corps) oluşan Dhekelia garnizonu var.
İki üs, Kıbrıs'ın toplam alanının yaklaşık yüzde 3'ünü oluşturuyor. Üsler, İngiltere'nin yetki alanında bulunsa da dış dünyadan kopuk değiller. Her iki üs aynı zamanda AB'nin gümrük alanıdır.
ANDREAS PAPANDREOU HAVA ÜSSÜ, KIBRIS
Kıbrıs adasının Suriye'nin başkenti Şam'a uzaklığı yalnızca birkaç yüz kilometre olduğu için Almanya 'nın IŞİD'e karşı operasyonları için merkezi bir saha olabilir. Kıbrıs, Akdeniz'deki rolünü artırmak için uluslararası anlaşmalar çerçevesinde müttefiklerine kaynaklarını ve topraklarını sunuyor.
Fransa ve Almanya bu üssü yakıt ikmali, yaralıların tahliyesi ve tedavisi için kullanıyor. Hatta 2014'te Fransız hava kuvvetleri bu üsten IŞİD mevzilerine saldırılar düzenlemişti.
CAMP DOHA, KUVEYT
Camp Doha, Alman silahlı kuvvetlerinin yakından tanıdığı bir üs. Şubat 2002-Haziran 2003 döneminde ABD yönetimindeki çok uluslu operasyon ekibine (Combined Joint Task Force Consequence Management CJTF CM) dâhil olan Alman radyasyon, kimyasal ve biyolojik saldırı koruma ekibi konuşlanmıştı.
Camp Doha, Kuveyt'in kuzeybatısında, Körfez kıyısında bulunan eski liman alanıdır. Üs, 1991 Birinci Körfez Savaşından bu yana Amerikan askerlerin Ortadoğu'daki başlıca lojistik merkezi olarak kullanılıyor.
2002'nin başından beri Camp Doha'da çok uluslu operasyon ekibinin komuta merkezi ve bazı birlikleri bulunuyor.
İkinci Körfez Savaşı'nın yaşandığı Mart-Nisan 2013'te ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığının (CENTCOM) lojistik merkezi ve ortak operasyon merkezi yer alıyordu.
LİMASOL'DAKİ ALMAN DONANMASI
2006'dan bu yana Limasol limanında Alman donanması konuşlandırılmış bulunuyor. Bu yıl Limasol limanına Birleşmiş Milletlerin (BM) Lübnan operasyonuna katılmak üzere 8 askeri gemi giriş yaptı. Lübnan kıyılarına sadece 200 kilometre uzakta olan Limasol'da ayrıca Almanlara ait bir lojistik üssü bulunuyor.
Yılın başında Alman deniz kuvvetlerinin hizmetine K130 sınıfı yeni korvetler girdi. Bu küçük savaş gemileri Baltık Denizi'nde, Akdeniz'de ve Somali yarımadasında başarıyla kullanılıyor.
DECIMOMANNU ASKERİ HAVALİMANI, İTALYA
Havalimanı Akdeniz'de, İtalya'nın Sardinya adasının güneyinde yer alıyor. Geçtiğimiz yılın sonunda Almanya , hava kuvvetlerine ait taktik antrenman grubunun lağvedilmesi nedeniyle üssü kullanmayı sonlandırdı.
Soğuk Savaş döneminde bu havalimanı, birkaç NATO ülkesi tarafından antrenman amacıyla kullanılıyordu, ardından Decimomannu, İtalyan ve Alman hava kuvvetlerine hizmet vermeye başladı.
Havalimanında 3000 metre uzunluğunda kalkış pisti bulunuyor, Kuzeyden güneye doğru döşenen pistin batısında, kışla ve otopark alanları dâhil askeri yapıların büyük bir kısmı ye alıyor. Pistin paralelinde yer alan ve park için kullanılan pistte aynı anda 100 adet uçak park edilebiliyor.
GEILENKIRCHEN, NATO ÜSSÜ, ALMANYA
Federal Alman Meclisi Sol Parti lideri Sahra Wagenknecht, Alman yönetime askerlerin konuşlandırılması için prensipte yeni bir alternatif olarak Almanya'yı sundu.
NATO 'nun Almanya 'daki en önemli üslerinden biri olan Geilenkirchen, Kuzey Ren Vestfalya'da aynı adı taşıyan kentin yanında, Hollanda'nın sınır bölgesinde yer alıyor.
İNCİRLİK ÜSSÜ'NÜN ÇALKANTILI GEÇMİŞİ
İnşasına Türkiye'nin NATO üyeliğinden bir yıl önce, 1951 yılında ABD Mühendislik Grubu olarak isimlendirilen bir ekip tarafından başlanan üs, 1954'te açıldı.
İlk etapta ABD Hava Kuvvetleri'nin olağanüstü durumlarda konuşlanma ve orta ile yüksek yoğunluktaki bombardımanlarda yer alan savaş uçaklarının bakımının yapılması amacıyla kullanılması öngörülüyordu.
Ancak 1980'li yılların ardından üste önemli iyileştirmeler yapıldı.
İncirlik Üssü, bir yandan ABD ile Türkiye'nin müttefiklik ilişkilerinin en önemli unsurlarından biri olurken, diğer yandan da her iki ülkenin birbirine karşı diplomatik pazarlıklarda kullandığı en önemli kozları arasında yer alıyor.
ABD, 1970'li yılların ortasında, Türkiye'ye silah ambargosu uygulamaya karar verdiğinde Ankara da buna İncirlik'le yanıt verdi.
Türkiye, sınırları içinde ABD'nin kullanımındaki üsleri kapattı ve buraların kontrolünü TSK'ye devretti.
Bu dönemde, ABD Kongresi'nin Eylül 1978'te Türkiye'ye uyguladığı ambargoyu kaldırması ve askeri yardımları yeniden tahsis etmesi üzerine üs de normal faaliyetlerine geri döndü.
Kaynak: Cumhuriyet
