Anayasa Mahkemesinin iptal ettiği devlet memurluğuna girişte güvenlik soruşturması düzenlemesi 5. kez getirildiği TBMM'de İçişleri Komisyonunda kabul edildi.

Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu Teklifinde yer alan düzenleme, ilk kez veya yeniden kamu hizmeti ve görevlerine atanacaklar hakkında yapılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması hükümlerinin yeniden düzenlenmesini içeriyor.

Hukukçular ve muhalefet, teklifi "fişleme düzenlemesi" olarak niteliyor.

Teklife göre güvenlik soruşturması veya arşiv araştırması sonucunda elde edilen kişisel verilerin göreve atanma yönünden değerlendirildiği Değerlendirme Komisyonu oluşturulacak.

KİMLER HAKKINDA YAPILACAK?

Arşiv araştırması, statüsü veya çalıştırma şekline bağlı olmaksızın ilk kez veya yeniden memuriyete ve kamu görevine atanacaklar hakkında yapılacak.

Teklifte, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması birlikte yapılacaklar şu şekilde sıralanıyor:

*Kurum ve kuruluşlarda, yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde devlet güvenliğinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün, iç ve dış menfaatlerin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu gizlilik dereceli birimler,

*Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı, jandarma, emniyet, sahil güvenlik ve istihbarat teşkilatlarında çalıştırılacak kamu personeli,

*Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel,

*Üst kademe kamu yöneticileri,

*Özel kanunları uyarınca güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına tabi tutulan kişiler,

*Milli güvenlik açısından stratejik önemi haiz birim, proje, tesis, hizmetlerde statüsü veya çalıştırma şekline bağlı olmaksızın istihdam edilenler.

GÜVENLİK SORUŞTURMASININ KAPSAMI

Teklife göre güvenlik soruşturmasında kişinin;

"Görevin gerektirdiği niteliklerle ilgili kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerindeki olgusal verileri"

"Yabancı devlet kurumları ve yabancılarla ilişiği"

"Terör örgütleri veya suç işlemek amacıyla kurulan örgütlerle eylem birliği, irtibat ve iltisak içinde olup olmadığı" tespit edilecek.

EŞİ VE BİRİNCİ DERECE YAKINLARI DA GÜVENLİK SORUŞTURMASINA DAHİL EDİLECEK

Güvenlik soruşturmasına görevin gerektirdiği niteliklere etkisi yönüyle kişinin eşi ile birinci derece kan ve sıhri hısımları da dahil edilecek.

Yapılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve mahalli mülki idare amirliklerince yapılacak.

GÖREVLİ BİRİMLERE GENİŞ OLANAKLAR TANINACAK

Teklife göre, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla görevli birimler, bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları arşivlerinden, elektronik bilgi işlem merkezlerinden gerekli bilgi ve belgeleri, kişi hakkında kesinleşmiş mahkeme kararlarını, Ceza Muhakemesi Kanunu kapsamında alınan kararlar ile kişi hakkında devam eden veya sonuçlanmış soruşturma ya da kovuşturmalar kapsamındaki olguları almaya yetkili olacak.

Öte yandan birimler logo kayıtlarını değiştiremeyecek veya silemeyecek. Bu şekilde elde edilen bilgileri paylaşamayacak veya yayın yoluyla duyuramayacak. Görevi gereği öğrendiği veya edindiği kişisel bilgi veya belgeleri yetkisiz kişilerle paylaşamayacak ya da basın ve yayın kuruluşlarına veya diğer iletişim kanallarına veremeyecek. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla görevli birimler tarafından bu konulara ilişkin gerekli tedbirler alınacak.

DEĞERLENDİRME KOMİSONU KURULACAK

Yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda elde edilen verilerin değerlendirilmesi amacıyla ilgili kurum ve kuruluşlarda en üst amirin görevlendireceği üç kişiden az olmamak üzere Değerlendirme Komisyonu kurulacak.

Memuriyet veya kamu görevlerine uygunluğunun değerlendirilmesini sağlayacak yorum içermeyen olgusal veriler, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla görevli birimlerce ilgili kurum ve kuruluş bünyesinde kurulan Değerlendirme Komisyonuna iletilecek.

Değerlendirme Komisyonu, kendisine iletilen verilere ilişkin değerlendirmelerini yazılı olarak atamaya yetkili amire iletecek. Mahkemeler tarafından istenildiğinde bu bilgiler sunulacak.

USUL VE ESASLARI CUMHURBAŞKANI BELİRLEYECEK

Devletin güvenliğini, ulusun varlığını ve bütünlüğünü iç ve dış menfaatlerinin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgeler ile gizlilik dereceli kamu personeli ile meslek gruplarının tespiti, birim ve kısımların tanımlarının yapılması, güvenlik soruşturmasının ve arşiv araştırmasının usul ve esasları ile bunu yapacak birimler ve değerlendirme komisyonlarının oluşumu, bu komisyonlarının çalışma usul ve esasları, Cumhurbaşkanınca yürürlüğe konulacak yönetmelikle düzenlenecek.

Teklif, Güvenlik Soruşturması, Bazı Nedenlerle Görevlerine Son Verilen Kamu Personeli ile Kamu Görevine Alınmayanların Haklarının Geri Verilmesine ve 1402 Numaralı Sıkıyönetim Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun'u yürürlükten kaldıracak. Mevzuatta bu kanuna yapılan atıflar, Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu'na yapılmış sayılacak.

Kaynak: Evrensel