Dersim İnşa Kongresi Yönetim Kurulu, Dersim Soykırımı'na ilişkin yazılı açıklama yaptı.

Türkiye'de 83 yıl boyunca soykırımla yüzleşilmediği ifade edildiği açıklamada, arşivlerin açılması, Seyit Rıza ve arkadaşlarının mezar yerlerinin açıklanması, Dersim adının iade edilmesi, toplu katliam yerlerine anıtların yapılması, Dersim dili ve inancı üzerindeki baskılara son verilmesi istendi. 

‘KİMLİĞİYLE KATLİAMLARIN HEDEFİ OLDU’

Dersim'in kimliği, inancı, kültürü ve coğrafyasıyla her zaman katliamların hedefi olduğu ifade edilen açıklamada, katliama giden süreç şöyle özetlendi:

“Daha Türkiye Cumhuriyeti Devleti resmi olarak kurulmadan Batı Dersim’e (Koçqiri) saldırılar başladı. Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra ilk iş olarak 1926‘da Dersim’i ‘yok edilmesi gereken bir çıban’ ilan etti. Bu tanımla birlikte ilk olarak 1926’da Koçuşağı köylerinde, 1930‘ta Pülümür köylerine ilk saldırıları başlattı ve 1935’te Dersim coğrafyasını bölüp, Dersim adını ‘Tun(Ç)eli yaparak değiştirdi. 4 Mayıs 1937’de 'Tunceli Tenkil Harekâtı' kararı alındı. Dersim’de sıkıyönetim ilan edildi. 12 Mayıs’ta karadan ve havadan askeri harekât başlatıldı. Köyler yakılıp yıkıldı ve haritadan silindi. On binlerce insan katledildi, binlerce insan vagonlara bindirilerek Türkiye’nin Batı ilerine sürüldü. Kadınlara tecavüz edildi, kız çocukları ailelerinden kopartılarak ganimet diye subaylara verildi. Seyit Rıza ve 6 dava arkadaşı Elazığ Buğday Meydanı’nda idam edildi. Geri de kalanlar ise beyaz ölüm denilen acımasız asimilasyon programına tabi tutuldu.”

‘YÜZLEŞİLMEDİ’

Açıklamada, “Soykırım bugün hala Dersim’de, Ağrı’da, Afrin’de, Bradost’da devam etmektedir. Aradan 83 yıl geçmesine rağmen, Dersim soykırımıyla yüzleşilmedi. Dersim dili, kimliği, inancı, kültürü, insanı ve coğrafyası üzerinden soykırım pratikleri devam etmektedir. Soykırımı engellemek ve geriletmek ancak etkin ve güçlü mücadeleye bağlıdır. Bu konuda herkese sorumluluk düşmektedir. Her Dersim‘li 1937-38 yıllarında yaşananları, kurbanların acılarını hissederek mücadeleye dört elle sarılmalı, Dersim‘in yeniden inşa edilmesi için mücadele etmelidir. Soykırımın içeride ve dışarıda tanınması için çalışmalıdır” ifadelerine yer verildi.

Açıklamada, Dersimlileri, yaşamını yitirenler için saatler 19.38’i gösterdiğinde mum yakmaya, miyaz dağıtmaya, “Daye Daye”, “Xatırbe To Welat” ağıtlarının söylenmesi çağrısı yapıldı.

Kaynak:  Mezopotamya Ajansı