Türkiye üniversite sayısı ve eğitim ücretleriyle dünyada başı çekiyor. Akademik kriterler dikkate alındığında ise tablo oldukça vahim.
Türkiye’de 130 özel üniversite var. Sayı, dünya ile kıyaslandığında oldukça yüksek. Bu aynı zamanda, milyonlarca öğrenci, milyarlarca dolarlık dev bir ekonomi demek. Eğer eğitimin temel kriteri bu olsaydı, Türkiye dünyada sayılı ülkeler arasına girerdi. Ne var ki, akademik kriterler dikkate alındığında tablo oldukça vahim. Para listesinde önlerde yer alan Türkiye’nin özel üniversiteleri, akademik listede ilk 1000’in içine dahi giremiyor.
Özel üniversiteler yeni dönem fiyatlarına yüzde 27’yi bulan oranlarda zam yaptı. Türkiye’de son bir yılda hiçbir hizmette bu denli yüksek fiyat artışı olmadı. Giriş ücreti yıllık 9 bin dolardan başlayıp, 26 bin dolara kadar çıkıyor. Üstelik bu fiyatın içine Batılı birçok üniversitede olduğu gibi ücretsiz olan yurt, yemek, ulaşım, sportif ve kültürel aktiviteler dahil değil. Bunlar da dikkate alınırsa Türkiye’de özel üniversitede okumanın bedeli 11 bin dolardan başlayıp 40 bin dolara kadar yükseliyor. İşte eğitimdeki ürkütücü tablo tam da paranın bittiği bu noktada başlıyor.
ODTÜ URAP Laboratuvarları’nda hazırlanan ‘Üniversitelerin Akademik Performansa Dayalı Genel Sıralaması’ sonuçlarına göre, Türkiye’nin en iyi 10 üniversitesinin içinde hiçbir özel üniversite yok. Dünya sıralamasında ise ilk 1000’in içine dahi girebilen bulunmuyor. Sadece ilk 2000 üniversitenin içinde 10 tane özel üniversite yer alıyor.
Bir diğer uluslararası liste İngiltere merkezli Times Higher Education’un her yıl yaptığı 200 üniversitelik araştırmaya göre ise listede sadece 112. sırada Bilkent var. Dünyadaki 19 bin üniversiteyi dikkate alarak bir sıralama yapan İspanya merkezli Webometrics Ranking of World Universities’in listesinde ise ilk 500’de yine hiçbir özel üniversitesi yer almıyor. Sadece 321. sırada ODTÜ bulunuyor. Özel üniversitelerin ilk 500’e girebildiği tek sıralama Hollandalı Leiden’in listesi. İlk 500’de 410’uncu sıralarda Koç ve Sabancı var.
PUANLAMA NASIL YAPILIYOR?
URAP dünya sıralamasında 2000, Türkiye sıralamasında ise 125 üniversite yer alıyor. Kriter olarak makale sayısı, öğretim üyesi başına makale sayısı, öğretim üyesi başına atıf sayısı, toplam bilimsel doküman sayısı, öğretim üyesi başına düşen bilimsel doküman sayısı, doktora öğrencisi sayısı, doktora öğrenci oranı ve öğretim üyesi başına düşen öğrenci sayısı dikkate alınıyor. Tüm bu kriterlerde en yüksek puanları toplayan üniversiteler A++ kategorisinde değerlendiriliyor. 2000 üniversite puan kaybına bağlı olarak A+, B++, B+ ve son olarak B kategorisinde yer alıyor.
RADİKAL
