Metehan Ud / Demokrat Haber İzmir İzmir Körfez Geçiş Projesi’nin yapımının önünü açan Gediz Deltası ile ilgili Ulusal Sulak Alan Komisyonu’nun kararı mahkeme tarafından iptal edildi. Kararda Gediz Deltası’nın önemine bir kez daha değinildi. Ulusal Sulak Alan Komisyonu'nun (USAK) Gediz Nehri Sulak Alanı’nın statüsünü değiştiren kararına karşı Doğa Derneği, İzmir Kent Stratejileri Merkezinden Araştırmacı Ali Rıza Avcan ve Avukat Cem Altıparmak tarafından açılan davada karar çıktı. Mutlak koruma alanı içerisinde bulunan Gediz Deltasının koruma sınırlarını daralttığı ve yapılaşmanın önünü açtığı gerekçeleriyle Tarım ve Orman Bakanlığı’nın kararının iptali isteniyordu. Dosyayı inceleyen İzmir 3. İdare Mahkemesi geçtiğimiz günlerde kararını açıkladı. Mahkeme, bilirkişi heyetinin hazırladığı rapor doğrultusunda bakanlığın kararını iptal etti. Gediz Deltası’nın mevcut durumu açısından oldukça önemli bir konumda olduğunun ifade edildiği mahkeme kararında “Delta’nın tamamının kuş cenneti statüsünü karşılamakta olduğu ve koruma çalışmaları dışında yapılacak herhangi bir faaliyetin, kuşlar üzerine kesinlikle negatif etki oluşturacağı, sulak alan ekosistemlerinin korunmasında, ekosistem dengesinin bozulmasını başlatacak bir etki olarak değerlendirildiği; böyle ekosistemlerin daraltılmasının kuşlar üzerinde beslenme, yuva yapma, yumurtlama ve yavru bakımı gibi aktiviteleri bakımından stresler yaratacağından dava konusu düzenlemenin Gediz Deltası faunası üzerine olumsuz etkiler oluşturacağı düşünüldüğünden, ornitolojik açıdan uygun olmadığı” ifadeleri yer aldı. ‘TELAFİ EDİLEMEZ ETKİLERE NEDEN OLABİLİRDİ’ Koruma statüsünün değişmesi ile birlikte yapılacak müdahalelerle güney Gediz habitatın tamamen ortadan kalkmasına ve bu habitatı kullanan canlıların zarar görmesinin kaçınılmaz olduğunu belirtildiği mahkeme kararında “Hayvanlar için eşsiz bir yaşam ortamı olması ve IUCN kriterlerine göre ‘EN’ (tehlikede) kategorisinde bulunan Akdeniz foku (Monachus monachus) için yaşam ortamı olması ve bu sucul ekosistemin daraltılması durumunda, ekosistemin geri kalan kısmında ortamın taşıma kapasitesi artacağından, bu durumun zamanla ekosistemin doğal özelliğinin ve dolayısıyla faunistik yapısının bozulmasına yol açacağının yönünde bulgular elde edildiği” denildi. Kararda USAK’ın kararının telafi edilemez etkilere neden olabileceğinin altı çiziliyor. 14 RAMSAR ALANINDAN BİRİ Gediz Nehri’nin İzmir körfeziyle birleştiği yerde, Türkiye’nin onaylanmış 14 Ramsar alanından birini içeren Gediz Deltası, İzmir’in 25 km kuzey batısında yer alan, tatlı ve tuzlu su çayırlıklarından oluşuyor. Delta, kuzeyden güneye doğru Kırdeniz Lagünü, Homa Dalyanı Çamaltı Tuzlası, Çilazmak Lagünü, Ragıppaşa Dalyanı’nı içereren, güney sınırı Karşıyaka Mavişehir önüne kadar iniyor. Ulusal Sulak Alan Komisyonu’nun bu kararı İzmir Körfez Geçiş Projesi’nin de yapımının önünü açıyordu. Doğa Derneği geçtiğimiz aylarda, İzmir'in Kuş Cenneti olarak bilinen ve özellikle flamingoların yaşadığı önemli bir sulak bölge konumunda olan Gediz Deltası'nın, UNESCO Dünya Doğa Mirası olarak kabul edilmesi için başvurmuştu. ‘KARAR BİR KEZ DAHA GÜNDEME GELMEMELİ’ Mahkeme kararı düzenlenen basın toplantısı ile kamuoyuna duyuruldu. İzmir Sanat’taki basın toplantısında basın metnini okuyan Doğa Derneği Koordinatörü Itri Levent Erkol, kararın dünya doğa koruma içtihadı açısından tarihi önem taşıdığını ifade ederek “İzmir İdare Mahkemesi’nin bu örnek kararı ile Gediz Deltası bir kez daha başarıyla savunulmuştur. Gediz Deltası, ulusal ve uluslararası mevzuatlarla korunuyor olmasına karşın, Sulak Alan Koruma Bölgeleri kararı gibi yanlış ve Delta’nın bütünlüğünü tehlike altına sokacak olan kararların tehdidi altına girmektedir. Gediz Deltası, yüzlerce kuş ve canlı türünün yaşam alanı olmasının yanı sıra, UNESCO’nun dört Dünya Doğa Mirası kriterinin tümünü sağlamaktadır. Bu yüzden İzmir İdare Mahkemesi tarafından alınan karar, yalnızca Delta’yı korumakla kalmamış, dünya doğa koruma içtihadı açısından da örnek teşkil etmiştir. Dileğimiz, İzmir’in Gediz Deltası’nın UNESCO Dünya Mirası ilan edilmesi, Delta’yı ve içinde yaşayan canlıları tehdit eden Sulak Alan Koruma Bölgesi kararı gibi kararların bir daha gündeme gelmemesidir” dedi. İzmir İdare Mahkemesi tarafından alınan iptal karının umut verici olduğunu belirten davacı Ali Rıza Avcan: “İzmir’in Gediz Deltası, yüzlerce yıldır burada yaşayan canlılara ve biz İzmirlilere yaşam oluyor. Burayı korumak ve gelecek nesillere aktarmak hepimizin görevi. Bu yüzden mahkemenin verdiği bu karar İzmir’in ve Gediz Deltası’nın geleceği için çok önemli” dedi. Ulusal Sulak Alan Komisyonu’nun Sulak Alan Koruma Bölgeleri kararına karşı davacı olan Avukat Cem Altıparmak konuyla ilgili yaptığı açıklamada: “İzmir İdare Mahkemesi tarafından verilen bu karar tüm sulak alanlar için örnek niteliğinde. Umuyoruz ki bundan sonra sulak alanların bütünlüğünü bozacak bu gibi kararlar tekrarlanmaz” dedi.