İstanbul Boğazı’nın sokak çocukları olarak bilinen yunusları şehirde yaşayan insanlara daha yakından göstererek yaşam alanlarına saygı duyulmasını amaçlayan Türk Deniz Araştırmaları Vakfı, yunus gözlem turlarına başladı. Boğaziçi’nden geçen şehir hatları vapurlarına bile eşlik eden sevimli deniz memelilerini yakından tanımak isteyen doğaseverler, uzmanlar eşliğinde yunus sürülerinin peşine takılıyor.

Süratleri ve zekaları ile deniz ekosisteminde önemli roller üstlenen yunuslar için uzmanlar eşliğinde doğal ortamlarında rahatsız etmeden gözlem turları düzenleniyor. Tüm denizlerimizde görülen ve şehir hatları vapurlarından bile izlenen yunusları yakından tanımak isteyenlerin katıldığı turlardan elde edilen gelir, yine yunusların araştırılması için kullanılıyor. Türk Deniz Araştırmaları Vakfı Başkanı Prof. Dr. Bayram Öztürk’ün başlattığı turlarda 3 tür yunus(Tırtak, Afalina ve Mutur) için Beykoz-Poyrazköy açıklarına gidiliyor. Uluslar arası antlaşmalarla koruma altında olan bu türleri görmek için, 20 kişilik teknelerle denize açılan doğaseverler, besin zincirinde önemli yere sahip deniz memelilerinin daralan yaşam alanları, aşırı avcılık, gürültü, deniz trafiği ve kirlenme gibi sorunlara verdikleri yaşam mücadelesini seyrediyor. Turlara katılanlara, uzmanlar yunuslar hakkında bilgiler veriyor. Bilim insanları tarafından sürülerdeki birey sayıları, dağılımları ve çıkardıkları sesleri sürekli kayıt edilen yunuslar izleyenler için yüzeye çıkarak gösteriler yapıyor. Bilim insanları, ses dalgaları ile yollarını bulan yunusların kapalı parklar yerine doğal ortamlarında görmenin yaşam alanlarına saygı duymayı gerektirdiğini vurguladı.

Son yunus gözlem turunda Akdeniz’de nesli tehlikede olan 30 bireylik tırtak, ayrıca afalina sürüleriyle karşılaşan gözlemciler heyecanlandı. Yunuslar suyun dışına çıkarak benzersiz bir gösteri sundu. Sürülerde en az 5 yavrunun olması, birbirleriyle oynadıkları oyunlar ve 2 yunusun tekneye yaklaşmaları heyecanı arttırdı. Yunusların kendi aralarında güçlü sosyal ilişkileri olduğunu hatırlatan Yrd. Doç. Dr. Ayhan Dede, deniz memelilerini kapalı havuzlar yerine doğal ortamlarında görmek isteyenlerin sayısının her geçen gün arttığını vurguladı. Dede, “ Bu eşsiz hayvanların, doğal ortamlarındaki hareketleri adeta bir şov. Avlanmaya yönelik davranışları yunus parklarında asla görülemez. Sadece doğal yaşam ortamlarında izlenebilecek görsel bir şölene gezi düzenliyoruz” dedi. Geziye katılan Selin Kocatopçu Yuksel ise, “Hızla soyları tükenen deniz memelilerini doğal ortamlarında izlemek müthiş. Canice katledilen ya da havuzlara hapsedilen bu hayvanları korumanın en güzel yolu yaşam alanlarına saygı duymak. Avrupa’da çok yaygın olan doğal yaşam turlarının İstanbul’da da yapılması büyük şans” dedi.

Ayrıntılı bilgi ve tur programları için: www.tudav.org

Yazı: GÖKHAN KARAKAŞ (Milliyet Gazetesi )