Sezgin Tanrıkulu, Aysel Tuğluk, Cengiz Çandar, Mesut Yeğen, Ufuk Uras, Rober Koptaş, Balçiçek İlter, Erol Katırcıoğlu gibi isimlerin yer aldığı iki günlük konferansın ana konusu konusu: “Geçiş Sürecinde Türkiye: Toplum, Siyaset, Yargı ve Medya”.
Türkiye devleti ve toplumu kaçınılmaz bir geçiş sürecinde. Kurucu devlet ideolojisi, kurumları ve uygulamaları ile değişen toplumun dinamiklerine ayak uyduramıyor; kronikleşen sorunları çözülemez, toplumsal-siyasi aktörleri uzlaşamaz kılıyor; ve sembolik çatışma alanları yaratarak demokratik siyaseti çıkmaza sokuyor. Yeni bir devlet felsefesi çerçevesinde devlet-toplum-birey ilişkisinin yeniden tanımlanması ve devlet ve toplum zihniyetinin bu yönde dönüşümü, Türkiye’yi daha demokratik, daha çoğulcu ve daha uzlaşmacı bir siyasal alana taşıyacaktır. Bu sürecin önemli dönüm noktalarından biri de 12 Haziran 2011 genel seçimleridir. Kamuoyunun büyük kısmı, seçimlerin ardından kurulacak hükümet ve parlamentodan, 1980 askeri darbesinin ürünü olan 1982 Anayasası’nı feshedip, devleti yeniden yapılandıracak, kuvvetler ayrılığı ilkesini pekiştirecek, vatandaş-devlet ilişkisinin demokratik ilkeler ışığında yeniden düzenleyecek ve bireysel hak ve özgürlükleri güvenceye alacak yeni bir kurucu belgeye imza atmasını bekliyor.
Bu süreçte ele alınması gereken temel konuların başında Kürt Sorunu’na siyasi bir çözüm bulunması, bireysel hakların güvence altına alınması, din-devlet-toplum ilişkisinin sekülerizm ilkesi etrafında yeniden düzenlenmesi, tarafsız ve bağımsız bir medyanın inşa edilmesi, basın özgürlüğünün önündeki engellerin kaldırılması ve geçmişte devlet adına suç işleyen güvenlik görevlilerinin yargılanması geliyor. TESEV Demokratikleşme Programı 2010-2011 yılında hazırladığı ve bu alanlara temas eden yayınlarını ve araştırmalarının bulgularını 2 günlük bir konferansla tartışmaya açacaktır. Konferansın ana hedefi 12 Haziran 2011’de yapılacak seçimler sonrası kurulacak olan yeni parlamento ve hükümete, araştırma verileri ile somut hedefler ve öneriler sunmaktır.
24 Haziran 2011 Cuma
09:30-10:00 Kayıt ve Çay-Kahve İkramı
10:00-10:15 Açılış Konuşması
Can Paker, TESEV Yönetim Kurulu Başkanı
10:15-13:30 Geçiş Döneminde Adalet I:
Silahsızlanma ve Barış: PKK Nasıl Silah Bırakır?
Türkiye’de toplumsal barışın sağlanması ve demokratikleşme sürecinin önündeki engellerin kaldırılması için önümüzdeki dönemde ele alınması gereken başlıca konu, Kürt Sorunu olarak adlandırılan meselenin çözümü ve savaşın sona ermesidir. TESEV Demokratikleşme Programı, sorunun kilit noktası olan silahlı çatışmaların sona ermesini mercek altına alan araştırmasının bulgularını ilk kez kamuoyunun dikkatine sunuyor. Üst düzey devlet bürokratları, siyasetçiler, hükümet üyeleri, Kürt kanaat önderleri, Abdullah Öcalan’ın avukatları, dağdaki ve Avrupa’daki PKK’lılar ile eski PKK militanları gibi konunun tarafı olabilecek bütün farklı isimlerle yapılan görüşmelere dayandırılan araştırma Cengiz Çandar tarafından yürütülmüştür. Çandar’ın kaleme aldığı raporda, çatışmaların sona ermesi için bugüne dek atılmış olan adımların neden başarısız olduğu inceleniyor ve bundan sonraki süreçte benzer hataların yinelenmemesi ve çözümün sağlanması için yapılması gerekenlere dair öneriler yer alıyor. Panelde, araştırmanın temel bulgu ve önerileri ilk kez kamuoyuyla paylaşılacaktır.
Konuşmacı:
Cengiz Çandar, Radikal Gazetesi
Moderatör:
Dilek Kurban, TESEV Demokratikleşme Programı
Tartışmacı:
Aysel Tuğluk, Barış ve Demokrasi Partisi
Galip Ensarioğlu, Adalet ve Kalkınma Partisi
Sezgin Tanrıkulu, Cumhuriyet Halk Partisi
13:30-14:30 Öğle Yemeği İkramı
14:30-16:30 Geçiş Döneminde Adalet II:
Kürt Sorunu’nda Geçmişle Yüzleşirken
Türkiye, son birkaç senedir, Kürt Sorunu’na ilişkin geçmişiyle yüzleşme yolunda önemli bazı adımlar atıyor. Olağanüstü Hal (OHAL) döneminde devlet eliyle işlenen suçlar ve ağır insan hakları ihlalleri, geçmişte hiç olmadığı kadar tartışılıyor, belgeleniyor. Bu yüzleşme pratiği, devlet kurumlarının işlenen suçlara ilişkin sorumluluğunu sergilediği gibi, Kürtler başta olmak üzere toplumun çeşitli kesimlerinin adaletin sağlanmasına ilişkin talep ve beklentilerini yüksek sesle dile getirmesine vesile oluyor. Bu panelde, Kürt Sorunu bağlamında hakikat, adalet, tazminat ve yüzleşme meselelerini ele alan iki rapor yazarlarının sunumlarıyla tartışmaya açılacaktır. İlk rapor, köyleri boşaltılan zorunlu göç mağdurlarının zararlarının yıllar sonra tazmin eden bir yasanın Kürtlerin adalet ve hakikat taleplerini ne derece karşıladığını ele alıyor. Türkiye’deki cezasızlık rejimini konu alan ikinci raporda ise, aralarında OHAL bölgesinde sivillere karşı ağır suçlar işleyen devlet görevlilerinin yargılandığı JİTEM ve Temizöz ve Diğerleridavalarının da olduğu yargılamalardaki yasal ve idari sorunlar tartışılıyor. Her iki çalışma, Kürt Sorunu’nun adil ve barışçıl çözümü için geçmişle yüzleşilmesi gereğinden hareketle, siyasi ve yasal çözüm önerileri sunuyor.
Konuşmacılar:
Mehmet Atılgan, Hukukçu
Mesut Yeğen, İstanbul Şehir Üniversitesi
Moderatör:
Yılmaz Ensaroğlu, SETA Vakfı
Tartışmacı:
Dilek Kurban, TESEV Demokratikleşme Programı
16:30-17:00 Kahve Arası
17:00-19:00 Geçiş Döneminde Yargı:
Adalete Erişim ve Sanıkların Adil Yargılanma Hakkı
Yargı, Türkiye’nin en fazla tartışılan kurumlarından biri olmaya devam ediyor. Toplumun farklı siyasi ve sınıfsal kesimleri devletin yargı kurumları eliyle adaleti sağlama görevini acil olarak daha iyi yerine getirmesi beklentisi içinde. Bu da iktidarı, siyasi partileri, yargı bürokrasisini ve sivil toplumu yargı reformu konusunda daha fazla fikir ve iş üretmeye mecbur kılıyor. Öte yandan, yargıdaki reform girişimleri toplumun beklentilerini karşılayabilecek düzeyde mi? Bu panel, çok geniş bir kapsamda ele alınabilecek olan Türkiye’deki yargı reformunun iki önemli başlığına odaklanarak bu soruya yanıt arıyor: Adalete Erişim veSanıkların Adil Yargılanma Hakkı. Panelde, bu konulara ilişkin iki yeni rapor, yazarlarının katılımıyla tartışmaya açılacak. İlk rapor, adli yardım, bilgiye erişim, mahkemelerde anadilini kullanma hakkı konuları çerçevesinde, özellikle toplumun dezavantajlı kesimlerinin adalete erişmekte çektiği güçlüklerle ilgili tespitler geliştiriyor ve gerçekleşmesi gereken reformlara yönelik önerilerde bulunuyor. Türkiye kamuoyunun Ergenekon davası sonrasında odaklandığı sanıkların adil yargılanma hakkı kavramı ise ikinci raporda ele alınıyor. Bu raporda, adil yargılanmaya ilişkin yasal çerçeve özetleniyor, Türkiye’de bu kapsamda gerçekleşen hak ihlalleri tespit ediliyor ve çözüm önerileri sunuluyor.
Konuşmacılar:
Osman Doğru, Marmara Üniversitesi
Seda Kalem, İstanbul Bilgi Üniversitesi
Moderatör/Tartışmacı:
Turgut Tarhanlı, İstanbul Bilgi Üniversitesi
Tartışmacı:
Meral Danış Beştaş, Avukat
25 Haziran 2011 Cumartesi
10:30-11:00 Kayıt ve Çay-Kahve İkramı
11:00-13:00 Geçiş Döneminde Vatandaşlık I:
Türkiyeli Ermenileri Duymak
Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu anlaşması niteliğindeki Lozan Anlaşması, 1923’te Gayrimüslim azınlıklara eşit vatandaşlık hakları ile birtakım pozitif haklar tanıdı. Ancak, bu haklar o günden bu yana devlet kurumları ve hükümetler eliyle ihlal edildi, Gayrimüslimler eğitimsel, toplumsal, kültürel ve dinsel çeşitli baskılara maruz kaldı. Durum böyleyken, Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) sürecinde gündeme gelen uyum yasaları çerçevesinde azınlık haklarına ilişkin gerçekten onarıcı ve yaşananları telafi edici iyileştirmeler yapıldı mı? Söz konusu iyileştirmelerin sembolik jestlerin ve tekil vakalar üzerinden hukuki dayanaklarla temellendirilmeden gerçekleştirildiğinin aksini düşünmemiz için ikna edici nedenler var mı? Ermeni vatandaşlar, devlet nezdinde eşit birer birey ve yurttaş mı, yoksa Osmanlı’dan ‘miras’ kalan dini bir cemaatin üyeleri mi? Bu panelde ilk kez kamuoyuyla paylaşılacak çalışma, Ermeni toplumunun çeşitli kesimlerinden temsilcilerin dile getirdikleri sorunlar ile beklentileri, Ermenilere yönelik hukuk dışı uygulamalar, ayrımcı politikalar ve düzenlemeler çerçevesinde değerlendiriyor. Çalışmanın amacı, karar alıcılar ve kamuoyunu, özelde Ermeni vatandaşlara, genelde tüm azınlık gruplarına yönelik siyaset ve uygulamaları yeniden düşünmeye zorlamaktır.
Konuşmacı:
Günay Göksu Özdoğan, Marmara Üniversitesi
Ohannes Kılıçdağı, İstanbul Bilgi Üniversitesi
Moderatör:
Ufuk Uras, Eşitlik ve Demokrasi Partisi
Tartışmacı:
Rober Koptaş, Agos Gazetesi
13:00-14:00 Öğle Yemeği İkramı
14:00-15:15 Geçiş Döneminde Vatandaşlık II:
Başörtüsü Yasağı
Türkiye kamuoyunda samimiyetten yoksun bir biçimde tartışılan başörtüsü yasağı, siyasi ve toplumsal aktörleri karşı karşıya getiren sembolik bir çatışma meselesine dönüşmüştür. TESEV Demokratikleşme Programı’nın geçtiğimiz sene hazırladığı “Başörtüsü Yasağı ve Ayrımcılık: Uzman Mesleklerde Başörtülü Kadınlar” raporu başörtülü kadınların çalışma hayatına katılmaya karar verdikleri andan itibaren uğradıkları ayrımcılık ve hak ihlallerini açığa çıkarıyordu. Bu çalışmanın devamı niteliğindeki yeni çalışma ise, toplumsal, mesleki, eğitim ve kamu hayatının çeşitli alanlarında tezahür eden başörtüsü yasağını kaldırmaya yönelik tespit ve çözüm önerileri içeren bir yol haritası sunmayı hedefliyor. Çalışmanın sunulacağı panelde şu sorulara yanıt aranacak: Başörtüsü yasağı, kamuoyunda sıkça tartışıldığı üzere, sadece eğitim hakkı ve yüksek öğrenim kurumlarına erişim hakkını mı engelliyor? Yakın zamanda bazı üniversitelerin başörtülü öğrencilerin üniversiteye alınmasında sorun çıkarmaması yasağın sona erdiği ve mağduriyetlerin ortadan kalktığı anlamına mı geliyor? Başörtüsü yasağı kamu ve özel sektör, yerel ve ulusal siyaset ve gündelik yaşamda hangi hukuki ve zihinsel dayanaklar üzerinden sürdürülüyor? Yasak konusunda siyasi ve toplumsal aktörlerin pozisyonları neler? Başörtüsü yasağını her alanda kaldırmak ve yasağın yarattığı ayrımcılık vakalarını engellemek için neler yapılmalı?
Konuşmacılar:
Ebru İlhan, Eğitim Reformu Girişimi
Özge Genç, TESEV Demokratikleşme Programı
Moderatör:
Balçiçek İlter, Habertürk TV
Tartışmacı:
Ayla Kerimoğlu, Hazar Eğitim, Kültür ve Dayanışma Derneği
15:15-15:30 Kahve Arası
15:30–17:30 Geçiş Döneminde Medya: Basın-Demokrasi İlişkisi ve Medyanın Ekonomi-Politiği
Basın-yayın ve kitle iletişim araçları, müzakereci ve katılımcı bir demokrasinin yerleşmesi ve siyasi ve toplumsal zihniyetin dönüşümü açısından kilit bir role sahiptir. TESEV Demokratikleşme Programı’nın 2010 yılında başlattığı “Medya ve Demokrasi” başlıklı yeni çalışma alanı çerçevesinde hazırlanan iki rapor, medya sektörünü tanımaya ve anlamaya yönelik bir çabanın ürünüdür. İlk rapor, sektörün hukuksal yapısını, mevzuatını, aktörlerini ve sektörü yöneten politikaları, Türkiye’de basının kuruluşundan bu yana tarihsel bir perspektifte inceliyor. Medyanın ekonomi-politik analizini sunan ikinci rapor ise, şimdiye dek hiç yapılmadığı üzere medya endüstrisinin ana ve alt sektörlerinin ve bu sektörlerde faaliyet gösteren aktörlerin derinlemesine bir incelemesini sunuyor. Bu paneldeki tartışma ve sunumlar, raporların çıktıları üzerinden sektörün başat aktörlere ve pozisyonlarına, medya mevzuatında son yirmi yılda yapılan değişikliklerin medyayı nasıl yönlendirdiğine, sürekli zarar eden bir sektörün ayakta kalabilmesinin koşullarına, medyanın demografik yapısına, medya sektöründe çalışanların haklarına ve rekabet ortamına ilişkin sorulara cevap arayacaktır. Basın-yayın ve ifade özgürlüğünün her an gündemde olduğu Türkiye’de, medya sektörüne ve bu sektörün toplumla, devletin çeşitli kurumları, hükümetler ve ekonomik yapıyla ilişkilerine tarihsel bir perspektif içinde ışık tutmak tartışmalara yeni bir derinlik katacaktır.
Konuşmacılar:
Ceren Sözeri, Galatasaray Üniversitesi
Esra Elmas, İstanbul Bilgi Üniversitesi
Moderatör:
Ergun Babahan, Star Gazetesi
Tartışmacı:
Erol Katırcıoğlu,
17:30-19:30 Kapanış Resepsiyonu (Nippon Hotel)
* Konferans süresince Türkçe’den İngilizceye tercüme yapılacaktır.
* Konferansa katılım ücretsizdir.
* Konferans www.tesev.org.tr internet sitesi üzerinden canlı olarak izlenebilecektir.
Daha fazla bilgi ve LCV için, lütfen Esra Bakkalbaşıoğlu ile iletişime geçiniz:
E-mail: [email protected]
Tel : +90 212 292 89 03 - 131
