Oslo süreci diye bilinen daha önceki diyalog sürecinde ve son açılımı başlatan ilk temaslarda önemli rol oynayan Milli İstihbarat Teşkilatı'ndan (MİT), Müsteşar Yardımcısı iken 2005 yılında emekli olan Cevat Öneş, BBC Türkçe'den Rengin Arslan'a, Kürt sorununa çözüm arayışı konusunda değerlendirmelerde bulundu.

ÖCALAN'IN MEKTUBU 'BARIŞ MANİFESTOSU'YDU

Öneş, PKK lideri Abdullah Öcalan'ın 21 Mart'ta Diyarbakır'da okunan mektubunun "barış manifestosu" olduğunu söylerken, barış sürecinin ve silahsızlanmanın, beraberinde demokratikleşmeyi getireceğini düşündüğünü de belirtti.

Cevat Öneş, barış sürecinin "toplumsal dinamiklerin getirdiği bir olay olduğunu" da söyleyerek, "Hiçbir siyaset bunun önünde duramaz; eğer toplumsal taleplere yanıt vermezlerse toplum onları tasfiye eder," dedi.

"SİLAHSIZ ÇEKİLME OLACAK GİBİ, AMA..."

Öneş, PKK'nin 'silahlı mı silahsız mı' çekileceği konusuna ilişkin değerlendirmesinde ise "Silahsız olması konusunda sayın Başbakan çok kararlı. Sanıyorum ki bu kararlılığını Öcalan da destekleyecektir ve silahsız çekilme olacak gibi gözüküyor," derken, "Tabii ki örgüt mensuplarının silahlı bir şekilde, illegal bir şekilde, güvenlik kuvvetlerinin kontrolü dışında ülkeye girdikleri gibi, çıkışları da söz konusu olabilir. Çünkü her militanı kontrol etmek imkanı yok. Pratik olarak silahsız çıkmak konusunda Öcalan'ın iradesinin oluştuğu anlaşılıyor ama bu sessiz çıkma sürecinde bazı militanların silahlarıyla çıkma şartları oluşabilir. Onu kontrol etme şansımız yok," diye ekledi.

"SİYASETE ADAPTE OLMUŞ BİR PKK GÖRECEĞİZ"

Öneş, "Bu süreçte PKK nasıl bir yola girecek?" sorusuna ise şöyle yanıt verdi:

"Demokratik, çoğulcu bir Türkiye'de, demokratik siyasete adapte olmuş bir PKK göreceğiz. Bu tabii ki PKK adı altında olmayacak. Şu an zaten BDP var. BDP şekil değiştirir mi, yeni bir hareket ortaya doğar mı; gelişmeler gösterecek. Ancak farklı bir kimlikte, demokratik bir kimlikte Türkiye siyaseti içinde yerini alacaktır, ki zaten var.

"Burada karıştırılan bir olay var. "PKK tasfiye edilmek isteniyor" deniyor. PKK silahlarını bırakacak, silahlarını tasfiye edecek; kendisi tabii ki Türkiye demokratik siyasetine entegre olacak ve mücadelesini Türkiye'nin demokratik koşulları içinde silaha dayanmadan, demokratik usûllerle yapacak."

ÖCALAN'IN ÖZGÜRLÜK KOŞULLARI

Öcalan'ın özgürlük koşullarına ilişkin olarak da konuşan Öneş, "Öcalan mektubunda kendisi için bir talepte bulunmadığını tekrarlıyor. 'Sonuçta, meseleler çözüldüğünde hep birlikte özgürleşeceğiz' diyor," sözlerini hatırlayarak, "Silahlarını bırakmış, Kürt meselesini çözüm sürecine sokmuş bir Türkiye'de; yeni anayasasını yapmış, toplumsal uzlaşmasında en geniş katılımı ortaya çıkarmış bir Türkiye'de artık şu hapiste kalsın, bu özgür kalsın gibi bir tartışmanın olmayacağını düşünüyorum. Kendiliğinden bu tip sonuçlar gelebilir. Dünya pratiğinde de böyle," dedi.

PKK'nin yeniden silahlı harekete dönüşmesi gibi topyekûn bir durumun ortaya çıkmayacağını söyleyen Öneş, "PKK'dan kopan münferit grupların hareketleriyle karşılaşılabilir yurt içinde veya yurt dışında. Ama bu da temel esası değiştirmez," değerlendirmesinde bulundu.

KCK DAVALARININ GİDİŞATI

Öneş, sürecin KCK davalarının gidişatına etkisi konusunda şu değerlendirmeyi yaptı:

"Silahsızlanma sürecinin sonlanmasıyla birlikte Türkiye'de daha farklı bir iklim doğacak. Hükümetin, Başbakanın, sanıyorum üzerinde durduğu en önemli şey, bu iklimin yaratılması. "Akil insanlar" da bu iklimi yaratmada kullanılan aktörler. Silahlarını bırakmış, Irak'a çekilmiş bir PKK ile birlikte, demokratikleşme sürecinin de daha yoğun gündeme gelmesi süreci başlayacak, başladı. Yeni anayasa yapımı çalışmaları var. Bu anayasanın nitelikleri, şüphesiz evrensel değerlerle uyuşan bir şekilde olacak. Özgürlükler ve demokrasi çerçevesi çizilecek. Böyle bir planda yasalar değişecek, KCK davası tutukluları konusunda da bu değişiklerle zaten beklenen sonucun alınacağını düşünüyorum. Siyasi mücadelede, silaha dayanmayan her fikrin savunulabilir olması KCK davalarını ve hatta Ergenekon davalarını da etkileyen bir durum ortaya çıkaracaktır."