İstanbul’da çalışan sayısal ders öğretmenlerine ara tatil seminerleri kapsamında bu gün (19 Kasım 2019) eski TÜBİTAK Koordinatörü Esra Esgen tarafından “Proje Nasıl Hazırlanır?” konulu seminer verildi.

Yapılan araştırmalar, halihazırda okullarda uygulanmakta olan yapılandırmacı eğitim sisteminin aslında proje tabanlı bir eğitim sistemi olmasına rağmen, öğretmen ve öğrencilerin proje hazırlamakta isteksiz olduklarını gösteriyordu. Bu yüzden İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü ara tatil seminer programına bu konuyu da dâhil etti.

Çemberlitaş Anadolu Lisesi konferans salonunda verilen seminere fizik, kimya, biyoloji ve matematik branşından öğretmenler katıldı.

Kendisi de Çemberlitaş Anadolu Lisesi’nde biyoloji öğretmeni olan Esra Esgen saat 10.00’daki sunumuna, “neden proje yapıyoruz?” sorusuyla başladı. Proje yapmaktaki asıl amacın bilgiye ulaşma ve bilgiyi yapılandırmak olduğunu söyleyen Esgen, katılımcılar arasında proje yarışmalarına katılan öğretmenlerin olup olmadığını sordu. Katılımın az olduğunu görünce bunun nedenlerini konuşmak istediğini söyleyerek öğretmenlere söz verdi.

Söz alan öğretmenler; hep aynı okulların yaptıkları projelerin birinci geldiğinden ve bunun öğretmenler ve öğrenciler üzerinde negatif bir algı yarattığından, proje çalışmalarında tüm yükün öğretmenlere yüklendiğinden ve bu işe, iş yükleri nedeniyle, yeterince zaman ayıramadıklarından söz ettiler.

Proje hazırlamaları konusunda özellikle proje okullarının ve öğretmenlerinin üzerinde yoğun bir baskı ve beklenti olduğunu duyduğunu söyleyen Esgen, ilk başlarda bu baskıyı kendisinin de yoğun olarak hissettiğini söyledi. Bu işin yorucu ve zahmetli olduğu kadar artı yönleri de olduğunu söyleyen Esgen, önemli olanın ilk adımı atmak olduğunu söyleyerek bu projelerde görev alan öğretmen ve öğrencilerin davranışlarının ve hayata bakışlarının değiştiğini söyledi:

“İlk defa mikroskop kullanan çocukların sevinçleri görülmeye değer. Özellikle bu projelerde görev alıp maket yapan, gözlem yapan, deney yapan öğrencilerin merak duygusu gelişiyor. Yoksa eğitim hayatı boyunca kendine verilenle yetiniyor.”

Projede yürütücü olarak görev alan öğretmenlerin haftada 6 saate kadar egzersiz ücreti aldıklarını ve projeleri TÜBİTAK tarafından onaylandığında proje yürütücüsünün hesabına 6000 TL para da yattığını da söyleyen Esgen, mikroskop gibi alınan araç-gereçlerin de okula kaldığının altını çizdi.

Bu giriş faslının ardından konuya geçen Esgen, PowerPoint eşliğinde yaptığı sunumunda araştırma, tasarım ve inceleme olmak üzere üç gruba ayrılan projelerin literatür taraması, veri toplama, arazi çalışması ve rapor yazımı gibi aşamalarının her birinden ayrı ayrı söz etti.

İşte Esra Esgen’in ağzından iyi bir yarışma projesi hazırlamanın püf noktaları:

  • Projelerinize 4006’yla başlayın
  • Projede ilk iş çözüm bekleyen bir problem bulmak diğer bilimsel basamaklar ardından gelir
  • Özgün proje ile orijinal proje farklı şeyler: Özgün ilk yapılan, orijinal daha önceden yapılanın farklı açıdan ele alınması demek
  • Projede sebep-sonuç ilişkisinin iyi kurulması gerekiyor
  • Rapor yazarken “ben” dili değil bilimsel bir dil olan “üçüncü tekil şahıs” dili kullanılmalı
  • Projenin basit bir konuyu işliyor olması önemli değil önemli olan konunun iyi işlenmesi
  • Tez hazırlama mantığı ile proje hazırlama mantığı aynı
  • Projeye başlarken belki de ilk yapılması gereken literatür taraması
  • Kaynaklarınıza mutlaka rapor içinde atıf yapın
  • “Dünyayı Hiç Bu Gözle Görmediniz” gibi çarpıcı başlıklar kullanın
  • Proje yazımında raporunuzda içindekiler kısmı varsa 1-0 öndesiniz demektir
  • Araştırma metodunuzun ve araştırma deseniniz mutlaka raporda yer alması gerekir
  • Anket yapacaksanız il milli eğitimden izin almanız gerekiyor
  • Projenin sürdürülebilir olması bir kabul sebebi
  • Hipoteziniz probleminizle uyuşuyor mu, buna dikkat edin
  • Sonucu destekleyecek yeterli veri var mı bu da çok önemli
  • 4004’ün amacı, bilginin toplum ile buluşturulması
  • TÜBİTAK’ın temel amacı, yaparak yaşayarak öğrenmeyi yaygınlaştırmak
  • Müdürler ve müdür yardımcıları TÜBİTAK yarışmalarına katılamazlar
  • “Artırılmış gerçeklik uygulamaları” son dönemlerin popüler etkinlik türü, projenizde mutlaka yer verin
  • Projede sunu, seminer olsun ama sadece bir yan çalışma olarak, bütünü kapsamasın
  • Yaptığınız projeyle kaç kişiye ulaşmak istiyorsunuz ve bunun çarpan etkisi ne kadarsa raporda mutlaka belirtin
  • Proje ortaklarınızı raporda mutlaka belirtin: Örneğin kaymakamlıktan destek mektubu aldıysanız bunu rapora ekleyin
  • Projede yer alan öğrenciler için veli izin belgesi almayı sakın unutmayın, özellikle fotoğraf kullanımı konusunda sorun olabiliyor
  • Saha çalışması için en iyi program 4004
  • Projeye başvuranların mutlaka e-imzalarının olması gerekiyor
  • Proje öneri formu projenin vitrini, baştan sağma doldurmayın
  • Bir okul sadece bir bilim fuarına katılabilir
  • Projeyi yürütürken yaptığınız harcamalarda fiş değil fatura alın, aksi halde ödeme alamazsınız
  • Geçen yıl, afiş ve poster bastırırken okul logosu olmayacak, denmişti dolayısıyla bu tür uyarılara dikkat edin. Sadece sol tarafta TÜBİTAK logosu ve projenin adı yer olacak
  • Raporu TÜBİTAK’a gönderirken “dosya ekle” kısmına tıklayıp mutlaka bir görsel ekleyin

(4004: TÜBİTAK Doğa Eğitimi ve Bilim Okulları Destekleme Programı’nın; 4005: TÜBİTAK Yenilikçi Eğitim Uygulamaları Destekleme Programı’nın; 4006: TÜBİTAK Bilim Fuarları Destekleme Programı’nın; 4007: TÜBİTAK Bilim şenlikleri Destekleme Programı’nın çağrı kodudur)

Haber: Osman Akyol/19 Kasım 2019, İstanbul