Meksika’da yoksul yerli köylülerin toprak hakları ve eşitlikçi bir düzen için silahlı mücadele sürdüren Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu’nun (EZLN) tüm dünyada tanınan lideri ve sözcüsü ‘Marcos’ bir veda mektubu yayınlayarak görevi bıraktığını duyurdu.
Tüm dünya çapında büyük sempatiyle tanınan, sol-özgürlükçü hareketler açısından bir idole dönüşen ve adı zaman zaman efsanevi Arjantinli devrimci Che Guevara ile anılan ‘Subcomandante’ (Altkomutan) lakaplı Marcos, “İsyanı seçtik. Diğer bir deyişle, yaşamı seçtik” dediği mektubunda, görevi bıraktığını şu sözlerle ilan etti: “ Sabah 2:08 itibariyle ilan ediyorum ki, -kendini Paslanmaz Çelik ilan etmiş olan- Subcomandante Insurgente Marcos’un varlığı son bulmuştur.”
Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu’nun (EZLN) sözcüsü Subcomandante Marcos, kararını ‘Işık ile Gölge Arasında' başlıklı bir mektupla açıkladı. Marcos mektubunda, sağlık sorunlarıyla boğuştuğu yönündeki iddiaları reddederek, sözcülüğü bırakma kararına gerekçe olarak Zapatista harekindeki ‘iç değişiklikler‘i gösterdi.
ARTIK BENİM SESİMİ DUYMAYACAKSINIZ
Asıl adı Rafael Guillen Vicente olan Marcos, Zapatista’lara ait bir internet sitesinde yayımlanan mektubunda, “Yoldaş Subcomandante Marcos artık yok. Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu’nun sesini artık benden duymayacaksınız” ifadesini kullandı. Marcos, sağlık sorunlarıyla ilgili söylentileri de EZLN’nin kendi iyiliği için kasıtlı olarak yaydığını belirtti.
BEŞ YIL SONRA HALKIN ÖNÜNE ÇIKMIŞTI
Hiç çıkarmadığı maskesiyle efsaneleşen Marcos, bu açıklamasından sadece bir gün önce bir diğer Zapatista lideri için düzenlenen anma törenine katılarak, tam beş yıl aradan sonra halk önüne ilk kez çıkmıştı.
CHİAPAS'TAKİ YERLİLERİN HAKLARI İÇİN MÜCADELE EDİYOR
Zapatistalar, Meksika’nın en yoksul eyaletlerinden biri olan Chiapas’taki yerlilere daha geniş haklar tanınması için mücadele veriyor. Örgütün 1 Ocak 1994'te Marcos’un liderliğinde başlattığı isyan sonrasında hükümetle ‘barış’ imzalansa da, Zapatistaların talepleri hiçbir zaman karşılanmadı. Zapatista hareketi bunun karşılığında, bir dizi bölgede kendi ‘otonom’ adalet, sağlık ve eğitim sistemlerini kurdu.
SUBCOMANDANTE MARCOS KİMDİR?
Çok tanınmış bir kişilik olması sebebiyle çoğu kimse tarafından en önemli EZLN lideri olarak görülüyor. Sembolik liderleri Emiliano Zapata’ya comandante denmesinden dolayı, ona karşı saygısından dolayı kendisine Subcomandante lakabını vermiştir.
Meksika hükümetine göre; Marcos‘un önceki ismi Rafael Sebastian Guillen Vicente’dir. Guillen liseye Tamaulipas Tampico’daki bir cizvit okulu olan Instituto Cultural Tampico’da gitmiş ve tahmini olarak özgürleştirme düşüncesiyle orada tanışmıştır. Daha sonra, Mexico City’e taşınmış ve Meropolitan Autonomous University’den (UAM) mezun olmuştur.
Aynı üniversitede felsefe master'ı yapmış ve profesör olarak çalışmaya başlamıştır. Devrimci hareketini başlatmak için buradan ayrılmıştır. Marcos Rafael Guillen olduğunu her zaman reddetmiş ve Rafael Guillen’in başına ne geldiğini bilmeyen ailesi de Marcos’un Rafael olup olmadığı konusundaki düşüncelerini açıklamayı reddetmiştir. 2001 yılındaki Zapatistalar'ın Mexico City’ye yürüyüşü sırasında Marcos UAM’ı ziyaret etmiş ve burada yaptığı konuşmasında UAM’da daha önce en az bir kere bulunduğunu açıkça ifade etmiştir.
Her röportajında kendisinin Marcos olmadan önce ne olduğunun önemi olmadığını ve bu direniş hareketi ile Marcos olduğunu altını çizerek belirtir. Özellikle kendi kişisel geçmişi ile sorulan sorulara ”Ben Almanya’da Yahudi, New York’ta gay, İngiltere’de İrlandalı, Fransa’da Cezayirliyim” diye yanıt verir.
“Biz iktidarı degil dans edebileceğimiz sokakları istiyoruz” sözü şiar olmuştur.
Sürekli maske takmasını da, “Biliyorsunuz, yüzümüze maske geçirmeye karar verdik, çünkü daha önceleri kimse bizi görmüyordu. Kızılderililer “görünmez” ve “yok” durumdaydılar. Paradoksal bir biçimde, yüzümüze maske geçirdikten sonra bizi gördüler ve görünür hale geldik” diye açıklamıştır.
VEDA MEKTUBU
Marcos’un, “Işık ile Gölge Arasında...” başlığıyla İspanyolca olarak kaleme aldığı veda mektubunu Oso Sabio İngilizceye çevirdi ve Işık Barış Fidaner de İngilizce metinden bazı bölümleri Türkçeye çevirdi. Fidaner’in çevirisiyle yayınlanan mektubunda Marcos şunları söyledi: yersizseyler.wordpress.com
Kaynaklar: Radikal, Diken, Cumhuriyet vd.
