MURAT KUSEYRİ / STOCKHOLM / ANF- İskandinavya’nın kuzeyinde yaşayan ve geçimlerini daha çok ren geyiği besiciliği ve balıkçılık yaparak sağlayan Sami Halkı bir ilke imza attı. Sami gelenek ve kültürünün yaşatılmasına katkıda bulunan kişileri teşvik amacıyla bu sene ödüller verildi.

 

İskandinavya’nın kuzeyindeki Laponya’da 100 bin civarında Sami yaşıyor. Toprakları 4 ülke tarafından işgal edilen Samiler yüz yıllar boyunca baskı, saldırı, ayrımcılığa, tabi tutuldular. Dinleri, dilleri ve kültürleri yasaklandı. Zorla kısırlaştırıldılar. Uzun mücadeleler sonucu pek çok haklarını almalarına rağmen Samilere yönelik ırkçı ve ayrımcı tutum ve uygulamalar günümüzde de sürüyor.

 

ÖDÜLÜ ALACAKLARI HALK BELİRLİYOR

Jokkmokk Laponya’da Samilerin yoğun olarak yaşadıkları illerden biri. Belediye yönetiminde Samiler ağırlıkta. Sami Parlamentosu, Sami Fedarasyonu ve Sami Köylerinden gelen talepler üzerine Belediye Yönetimi Sami gelenek ve kültürünün yaşatılmasını teşvik etmek amacıyla her yıl 4 dalda ödül verilmesini kararlaştırdı. Ödülü alacakların da halk tarafından yapılacak oylama sonucu belirlenmesi benimsendi. 4 parçada; Norveç, İsveç, Finlandiya ve Rusya’da yaşayan 162 kişinin aday olduğu ödüllerin sahiplerini belirmek amacıyla 6 bine yakın Sami oy kullandı. Oluşturulan jüri finale kalan 12 aday arasından 4 kişiyi ödüle layık gördü.

 

Maj Dorris Rimpi kültür ve dizayn, Adjagas Davastus Dalvadisas müzik, Martin Jönsson gelenesel yemek alanlarında Sami kültür ve geleneklerine yaptıkları katkıdan dolayı ödüllendirildi. En yetenekli geyik besiciliği ödülünü ise Sami genç Ola Johan J Eira aldı. Samilerin “Sami Nobel Ödülleri” adlandırdıkları 500 bin lira tutarındaki ödülü 4 kişi paylaşacak. Ödül töreninin yapıldığı gün Samilerin yaşam koşulları ve sorunlarının ele alındığı panel ve konferanslar da düzenlendi.

 

“ALTIN DİL ÖDÜLÜ” EYLÜL’DE VERİLECEK

Samice “Altın Dil” anlamına gelen “Gollegiellla” Ödülü ise Eylül ayında Oslo’da yapılacak bir törenle verilecek. “Gollegiellla” Ödülü 2003 yılında İsveç, Norveç ve Finlandiya’daki Sami Parlamentolarının girişimiyle Sami dilinin korunması ve geliştirilmesi amacıyla Norveç Hükümeti tarafından başlatıldı. İlk ödül töreni 2004 yılında Stockholm’de düzenlendi. İki yılda bir verilen 15 bin Euro tutarındaki ödül ile törenin giderleri üç İskandinav ülkesi tarafından dönüşümlü olarak karşılanıyor.