Sema Emiroğlu / New York / BBC Türkçe
Amerikan halkının başkanlık seçimlerindeki kararında önemli rol oynayan televizyon tartışmalarının ilki, Başkan Barack Obama ve Cumhuriyetçi rakibi Mitt Romney arasında dün akşam gerçekleşti.
6 Kasım’daki seçimlere yaklaşık bir aylık süre kala Colorado eyaletindeki Denver Üniversitesi’nde yapılan ve televizyonlardan naklen yayınlanan ilk “düello,” iç politika konuları üzerinde yoğunlaştı.
Tecrübeli haber sunucusu Jim Lehrer tarafından yönetilen ve 90 dakika süren oturumda Demokrat Başkan Obama ve eski Massachusetts valisi Mitt Romney, ekonomi, vergiler, sağlık reformu, federal bütçe açığı ve devletin rolü üzerinde tartıştılar ve birbirlerinden oldukça farklı politikalar önerdiler.
OBAMA'DAN ORTA SINIF VURGUSU
Başkan Obama, göreve geldiği dört yıl önce Amerika’nın Büyük Bunalım’dan bu yana en kötü ekonomik kriz içinde bulunduğunu, ancak uyguladıkları doğru politikalarla bunun atlatıldığını kaydetti.
Bundan sonra yapılacak daha çok şey olduğunu da hatırlatan Obama, bunları “eğitim sektörüne daha fazla yatırım yapmak, yeni enerji kaynakları bulmak, vergi kanunlarını değiştirmek, bütçe açığını dengeli biçimde azaltmak” şeklinde sıraladı.
Ülkenin “yeni bir ekonomik vatanseverliğe” ihtiyaç duyduğunu vurgulayan Obama, “Amerika’nın en iyi olduğu zaman, orta sınıfının en iyi olduğu zamandır” dedi.
Romney’nin vergi planını “5 milyar trilyon dolarlık kesinti” olarak tanımlayan Obama, ancak vergi gelirlerinde artış olmadan bunun matematiksel olarak mümkün olmadığını savundu ve “matematik, sağduyu ve tarih bize bunun istihdamı büyütme reçetesi olmadığını gösteriyor” dedi.
Cumhuriyetçi aday Romney ise, Başkan’ın dört yıldır izlediği yolun doğru yol olmadığını, Amerika’nın yeni bir yola ihtiyaç duyduğunu bildirdi.
Obama’nın yüksek işsizlik oranını aşağıya çekmekte ve ekonomiyi büyütmede başarısız olduğunu kaydeden Romney, bütçenin dengelenmesi ve küçük ölçekli işyerlerinin desteklenmesini de içine alan beş ayaklı politika önerisini savundu.
ROMNEY'DEN KESİNTİ PLANI
Romney, Obama’nın iki yıl önce imzaladığı ve “Obamacare” olarak adlandırdığı sağlık reformunun sağlık giderlerini arttırdığını, bunun da küçük ölçekli işyerlerinin yeni eleman almasına mani olduğunu öne sürdü.
“Bu reform istihdamı öldürdü” diyen Romney, başkan seçilirse bütçe açığını azaltmak için sağlık reformu yasasını geri çekeceğini ve kamuya ait televizyon kuruluşuna verilen yardımlar da dahil, bazı devlet yardımlarını keseceğini söyledi.
Yüksek gelirli Amerikalılar için vergi kesintisi yapmayacağını, böylece bunun daha fazla yatırıma ve istihdama yolaçacağını kaydeden Romney, Obama’yı da dört yıl önce bütçe açığını yarıya indirmek konusunda verdiği sözü tutmamakla suçladı ve Amerika’nın İspanya’nın düştüğü duruma düşmemesi gerektiğini söyledi.
Obama ise, seçmenlerin sağlık giderleriyle ilgili şikayetlerini dikkate alarak sağlık reformu yasasını hazırladıklarını, bu planın da sigorta şirketlerinin hastalanan kişilerin sigortalarını kesmesine mani olduğunu vurguladı.
Son haftalarda Obama’ya oy veren yüzde 47’lik seçmen grubunu küçümseyen sözlerinin yeraldığı gizli bir video bandının ortaya çıkmasıyla zor duruma düşen Romney’nin, dünkü ilk tartışma sırasında gösterdiği performans, pek çok gözlemci tarafından Obama’ya göre daha “baskın” ve “göz doldurur” sözleriyle nitelendirildi.
Obama özellikle tartışmanın başlangıcında Romney’e göre daha tutuk ve monoton kalırken, Romney, Obama’yı eleştiri yağmuruna tuttu ve pek çok konuda politikalarının başkan tarafından yanlış aksettirildiğini savundu.
Her iki tartışmacının da, sözlerini zaman darlığını gerekçe göstererek sık sık kesen moderatör Lehrer’le atışmaları dikkat çekti.
Romney ve Obama arasında 16 Ekim ve 22 Ekim’de New York ve Florida’da gerçekleşecek ikinci ve üçüncü seçim tartışmalarında, iç politikanın yanısıra dış politika programları da masaya yatırılacak.
11 Ekim’de ise Başkan Yardımcısı Joe Biden ile Cumhuriyetçilerin başkan yardımcısı adayı Paul Ryan, Kentucky’de yapılacak tartışma programında ilk kez karşı karşıya gelecekler.
Amerikan seçimlerinde kilit rol oynaması beklenen eyaletlerde yapılan son anketler, Obama’nın Romney’nin önünde gittiğini gösteriyor.
