Tunus’taki isyandan esinlenen Mısır’daki muhalifler, Hüsnü Mübarek rejimine karşı gösterilerde akan kana ve yasağa rağmen dün de meydana çıktı. Önceki gün 16 kentte ‘Gazap Günü’ adıyla devrim provası yapılırken İskenderiye’de iki gösterici polisin plastik mermisiyle, başkent Kahire’de bir polis göstericilerin attığı taşla öldü.
Mübarek ve Başbakan Ahmed Nazif’in istifasını, meclisin feshini, sıkıyönetim yasasının iptalini ve birlik hükümetinin kurulmasını isteyen göstericiler, Mübarek’e halef olarak adı geçen oğlu Cemal’e de “Cemal! Babanı da al git” diye seslendi.
İletişim darbesi
Sabaha doğru gösterilerin merkezi Tahrir Meydanı durulurken iktidar, göstericilere kesinlikle müsamaha gösterilmeyeceğini belirterek on binlerce polisi sokaklara döktü. Göstericilerin organize olmasını önlemek için Facebook ve Twitter erişimi kesildi. Tüm önlemlere rağmen binlerce kişi randevu yeri Yüksek Mahkeme’nin önünde toplanmayı başardı.
Başkent dışında da gösteriler oldu. İki günde aralarında gazetecilerin de bulunduğu 860 kişi tutuklanırken olaylarda 85’i polis en az 250 kişi yaralandı. Suez kentinde bir devlet binası ateşe verilirken iktidardaki Ulusal Demokrat Parti’nin bürosuna molotof kokteylleri atıldı. Hollanda’nın Lahey kentinde de bir Mısırlı, Mısır Konsolosluğu önünde kendisini yakmaya kalkıştı. Mısırlılar en son böyle bir öfkeyi 1977’de sübvansiyonların kaldırılmasına karşı ‘Ekmek İsyanı’ ile göstermişti. Olaylarda 800 kişi ölmüştü.
ARAP DÜNYASI'NDA YASEMİN KOKUSU YAYILIYOR
Tunus'ta halk hayat pahalılığı, işsizlik ve yolsuzluk yüzünden sokaklara dökülünce, Zeynelabidin Bin Ali 14 Ocakta ülkesini terk etti. Bin Ali'nin devrilmesine yol açan protesto hareketi, başka Arap ülkelerinde de etkisini gösterdi.
Bu olaylar ülkelerine ve tarihlerine göre şöyle özetlenebilir:
MISIR
17 Ocak: Başkent Kahire'de bir adam kendini yakmaya çalıştı. Bu, Tunus'taki olayların patlak vermesinin başlangıcı sayılan, Tunuslu gencin kendini yakması ve ardından ölümünü çağrıştırdı.
18 Ocak: 25 yaşındaki bir işsiz İskenderiye'de kendini yaktı ve kaldırıldığı hastanede öldü. Kahire'de bir avukat kendini yakmaya çalıştı. 20 Ocakta da 2 işçi aynı eylemi yaptı.
25 Ocak: 3 gösterici ve bir polis, 1981'den beri iktidardaki Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek'e karşı çok nadir düzenlenen gösteride hayatını kaybetti. 200 kişi gözaltına alındı.
26 Ocak: Yasağa rağmen düzenlenen yeni bir gösteride polisle göstericiler çatıştı, 500 kişi gözaltına alındı.
CEZAYİR
5 Ocak: Hayat pahalılığı nedeniyle düzenlenen ve 5 gün süren gösterilerde 5 kişi öldü, 800'den fazla kişi yaralandı. Hareket, temel gıda maddelerine yapılan zammın geri çekildiğinin ilanından sonra durdu.
22 Ocak: Polis, “Cezayir için demokrasi” adlı gösteriyi yasakladı. 20 kadar kişi yaralandı.
14 Ocaktan beri 2 kişi kendini yakarak öldü, 6 kişi kendini yakmaya teşebbüs etti.
ÜRDÜN
14 Ocak: Birçok kentte binlerce gösterici hayat pahalılığı ve ekonomi siyasetini protesto etti.
16 Ocak: 3 bin kadar kişi başkent Amman'da bir oturma eylemine katıldı ve “Tunus devriminin yayılması” çağrısında bulundu.
21 Ocak: Yeni toplumsal önlemlere rağmen Amman'da binlerce kişi gösteri düzenledi.
SUDAN
16 Ocak: Ömer El Beşir'in “totaliter rejiminin sonunu” isteyen muhalefet partileri gösteri düzenledi ve ayrıca gıda maddelerinin fiyatlarındaki pahalılıktan sorumlu tutulan Maliye Bakanının istifasını istedi.
Hayat pahalılığı yüzünden öğrenciler Ocak başından beri polisle çatışıyor.
25 Ocak: Hartum yakınlarındaki Omdurman'da bir pazar yerinde kendini yakma girişimi ölümle sonuçlandı.
UMMAN
17 Ocak: Yaklaşık 200 gösterici Muskat'ta hayat pahalılığını protesto etti. Bu mütevazı gösteri, Körfez'deki Arap ülkelerinde bu tür olaylara pek az rastlanmasından dolayı, önem taşıyor.
MORİTANYA
17 Ocak: Rejimden memnun olmayan bir iş adamı Nouakchott'ta kendini yaktı.
FAS
21 Ocak: 3 kişi kendini yakmaya çalıştı.
25 Ocak: Bir kişi daha kendini yakma girişiminde bulundu.
Fas'ta yetkililer toplumsal ortamı geren sıkıntıları önlemek amacıyla önemli miktarda hububat alımı için ihale açtı.
YEMEN
18 Ocak: Terörle mücadele güçleri, gösteri yapan bin kadar öğrenciyi dağıttı. Öğrenciler, Arap ülkelerine “liderlerine karşı ayaklanma ve demokratik değişim” çağrısında bulundu.
CAFER SOLGUN'UN ANALİZİ BURADA
Radikal
