Ş. Murat Özten / Demokrat Haber İsviçre

2013 yılında İsviçre’nin Basel kentinde Türkiyeli Göçmenler ve İsviçreliler tarafından kurulan Kültürlerarası Yaşlılık Sorunları Derneği (Verein für interkültürelle Altersfragen /VIA ) ilk kitlesel etkinliğini Pazar günü Basel Toplantı ve Kültür Merkezi UNION’da gerçekleştirdi.

Derneğin yönetim kurulu üyelerinden Elif Yıldırım’ın deyişiyle “ortak bir akıl oluşturmak“ düşüncesiyle düzenlenen etkinlik, saat 12:30’daki kokteylin ardından saat 13:30’da yönetim kurulu üyeleri hukukçu ve politikacı Sibel Aslan ve Ursula Metzger, pedagog Elif Yıldırım ve mesleki danışman Marcel Borer’in kısa açılış konuşmalarıyla başladı.

EVDEN ÇIKTIĞIN ANDA YABANCISIN

Ardından kendisi de bizzat etkinliğe katılan yazar ve yönetmen Yusuf Yeşilöz’ün İsviçre’nin resmi televizyon kanalı SF’de beş kez yayınlanan ve büyük beğeni toplayan belgesel filmi ‘Eigentlich wollten wir zurückkehren’ (Aslında geri dönmek isteriz) filminin gösterimi yapıldı. Belgeselde kendisine soru yöneltilen yaşlı bir göçmenin şu sözleri sorunsallaştırılan temanın özeti gibiydi: “Ne kadar burada yaşamış olursan ol, evden çıktığın anda yabancısın! Tabii ki bir gün dönmek istiyorum.“

İSTEK VAR DÖNEN YOK

Ancak etkinliği sunan Elif Yıldırım’a göre yapılan araştırmalar bu arzunun hiç de gerçekleşmediğini, yaşlı Türkiyeli göçmenlerin emekli olsalar da bazı somut nedenlerle geri dönüş yapamadıklarını, ülkelerini zaman zaman ziyaret etmekle yetinmek zorunda kaldıklarını ortaya koyuyor.

Yani İsviçre’de yaşamaya devam ediyor, kendilerini bir “Ausländer“ (yabancı) olarak hissettikleri bu ülkede yaşlanmaya başlıyorlar.

Üstelik, etkinliğe katılan bir çok uzmanın deyişiyle, yaşlılığın sorunlarıyla nasıl başa çıkacakları üzerine yirmi yıl öncesinden planlar yapan, kendilerine beş sene öncesinden yaşlılar evinde oda rezerve ettiren İsviçreliler’in aksine bu konu üzerine hiç kafa yormadan, düşünmek istemeden...

Üstelik karşılaşacakları sorunlar bir İsviçreli’ninkine nazaran kat be kat fazlayken. Üstelik bu ülkenin dillerini doğru düzgün konuşamıyorken.

“Konuşsan ne yazar, eğer Alzheimersan unutmadığın tek dil ana dilindir“ diyor Elif Yıldırım.

Film gösteriminin ardından söyleşiye geçildi. Çok doğru bir konunun zamanında ele alındığını ifade eden konuklar derneğin çalışmalarını desteklediklerini ifade ettiler. Pek çok konuk, geri dönüşün ilk kuşak göçmenlerin genel bir arzusu olduğunu, ama çocuklarının İsviçre’de yetişip buraya alışmaları, ekonomik nedenler ve sosyal güvencelerini kaybetmek korkusuyla bu hayallerini gerçekleştiremediklerini ifade etti. Bunların yanı sıra geri dönüş ya da Türkiye’de daha uzun kalma noktasında var olan yasal zorluklar da vurgulandı ve toplantıya katılan Türkiye kökenli göçmen politikacılara bu zorlukların aşılması için gerekli politik adımların atılması çağrısı yapıldı.

YAŞLILARI SOSYAL YAŞAMDAN İZOLE ETMEYEN ÇÖZÜMLER GEREK

Aynı zamanda bir hukukçu olan Basel Parlamentosu Yeşiller Partisi milletvekili Sibel Arslan “İsviçre Devleti bir göçmen yaşlıya bakabilmek için, onun emekli maaşının yanı sıra 6000 Frank harcama yapmak zorunda. Oysa bu göçmen yaşlılar Türkiye’ye dönmek istiyorlar ve ekonomik nedenlerle bunu yapamıyorlar. İsviçre Devleti onlara sadece 1000 Frank ödeme yapıp, yani orada geçinmelerini sağlayacak bir aylığı garanti edip Türkiye’de yaşamalarına izin verse, bu çok akılcı bir çözüm olur. Üstelik kişi başı 6000 Frank masraf etmemiş olurlar. Ancak nedendir bilinmez bunu kabul etmiyorlar“ dedi.

Yine Basel Parlamentosu’nda milletvekili olan Atilla Toptaş ise yaşlı bakım evlerinin dünyada artık rağbet görmeyen eski bir model olduğunu ileri sürerek şöyle konuştu:

“Artık yaşlıları sosyal yaşamdan izole etmeyen çözüm yöntemleri deneniyor. Bu anlamda Türkiyeli komünitenin dernekleri önemli. Yaşlılarımız gündüz orada vakit geçirip sosyalleşebiliyorlar, akşam da evlerinde, aileleriyle birlikte yaşıyorlar. Yine sizin derneğinizin oluşturacağı buluşma noktaları da bu işlevi görecektir“.

Atilla Toptaş yine 22 Eylül’de Basel Parlamentosu’nda kamuya açık olmayan yaşlıların sorunlarına çözüm önerilerinin ele alınacağı bir toplantının gerçekleştirileceğini belirterek, yaşlıların sorunlarıyla ilgili bir birimin oluşturulmasının da gündemde olduğunu söyledi.