CENEVRE - Birleşmiş Milletler’in yargısız infazlar konusunda özel raportörü Christof Heyns, ABD’nin insansız hava araçlarıyla gerçekleştirdiği saldırıların İkinci Dünya Savaşından bu yana uluslararası hukuka karşı oluşturulan en büyük tehdit olduğunu söyledi.

 

Cenevrede düzenlenen bir konferansta konuşan Heyns, Obama yönetiminin Pakistan, Yemen ve diğer ülkelerde CIA aracılığıyla gerçekleştirdiği suikast saldırılarının insan hakları standartlarının dışında olduğunu ifade etti. Heyns hatta bu tür saldırıların savaş suçu olarak değerlendirilebileceğini söyledi.

 

Güney Afrikalı bir hukuk profesörü olan Heyns, dünyada nükleer silahların kullanımı gibi bir tehlikeyi atlatan uluslararası hukukun günümüzde İHAların kullanımı nedeniyle ciddi bir tehdit altına girdiğini söyledi. Birçok ülkenin yakın gelecekte bu yöntemi benimsemesi riskine dikkat çeken Heyns, İHAların karıştığı saldırılardan bazılarının çatışma bölgelerinde olmamasının sorun oluşturduğunu belirtti.

 

İHA saldırılarında ilk ateşin ardından olay yerine yaralananları kurtarmak için gelenlerin de vurulması gibi olayların yaşandığını da söyleyen Heyns bunun savaş suçu olarak değerlendirilebileceğini kaydetti.

 

Hedeflerin ağırlıklı olarak yasal denetim dışı olan istihbarat servisleriyle belirlendiğini de söyleyen Heyns, İngiltere’nin ABD’ye kendi ülkesinin vatandaşlarının öldüğü saldırılar konusunda istihbarat verdiğini de hatırlattı.

 

Amerikan Sivil Hakları Merkezi (ACLU) tarafından düzenlenen konferansta bir diğer BM raportörü Ben Emmerson, insansız hava araçlarıyla düzenlenen saldırılar konusundaki soruşturmalar üzerinde çalıştıklarını belirtti. Konunun giderek uluslararası alanda öncelikli sorunlardan biri haline geldiğini ifade eden Emmerson, Çin ve Rusya’nın ortak bir açıklamayla BM İnsan Hakları Konseyi’nde İHA saldırılarını kınadığını hatırlattı. Emmerson, BM’nin bu tür olayları araştıracak yetkili bir mercii oluşturabileceğini de kaydetti.

 

Konferansta konuşan Pakistan’ın İsviçre Büyükelçisi de bugüne kadar binden fazla sivilin öldüğünü söyledi ve İHAların kullanımının terörizme karşı savaşta geri tepen bir araç olduğunu ifade etti.

 

ACLU tahminlerine göre 2002 yılından bu yana 4 bin kadar kişi İHA saldırıları sonucu öldü. En çok ölüm de Nobel Barış Ödülü sahibi Barack Obama’nın başkanlığı sürecinde yaşandı.

 

İHA’LAR 4000 KİŞİ ÖLDÜRDÜ

İHA kullanımında birinci sırada yer alan ABD, şu ana kadar bu araçlarla çoğu Afganistan ve Pakistan'da olmak üzere 4000 kişi öldürdü.

 

ABD, İsrail, Suudi Arabistan ve Türkiye gibi devletler savaş uçağı, tank gibi araçlar yerine giderek insansız hava araçlarına odaklanıyor.

 

Savaş tarihi araştırmaları yapan Steven Zaloga geçen yıl Ekim ayında Der Spiegel’e verdiği demeçte, 2002 yılında Amerika’da 550 milyon dolar harcanan İHA'lara geçen yıl 5 milyar dolar harcandığını belirtiyor.

 

40 ÜLKE KULLANIYOR

Tüm dünyada hızla yaygınlaşma eğiliminde olan İHA’lar açısından en önemli pazar Ortadoğu ülkeleri. Mısır, Suudi Arabistan, Umman, Türkiye, İtalya, Malezya Hindistan ve Avustralya öne çıkan ülkeler.

 

Birleşmiş Milletler tarafından hazırlanan bir rapora göre, 40'dan fazla ülkenin ordusunda İHA bulunuyor.(ANF)