Tüm dünyada iktidarların sorumsuz, insan haklarını gözetmeyen, zengin ve fakir arasındaki uçuruma göz yuman politikalarına karşı bir isyan dalgası devam ediyor. 

Uluslararası Af Örgütü (Amnesty international) Genel Sekreteri Salil Shetty’nin Avusturya’da yayın yapan Der Standard gazetesine verdiği röportajda önümüzdeki yıllarda iktidarlara karşı alttan gelen baskının daha da artacağını belirtiyor.

İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN BİLGİLENMEDEKİ ROLÜ

Shetty, son yıllarda Arap ülkeleri gibi gelişmekte olan ve ya Brezilya, Rusya ve Çin başta olmak üzere bir çok orta ölçekte gelişmiş ülkedeki protesto hareketlerinin iletişim teknolojilerinin iyi kullanılmasına ve bunun getirdiği bilgilenmeye bağlıyor. Shetty şöyle diyor:

“İnsanlar hakları konusunda daha bilinçliler ve bu da onları siyasi olarak güçlendiriyor. Bence bu son yıllardaki bilgi patlaması ile de bağlantılı. İnternet ve cep telefonu burada merkezi bir rol oynuyor.”

Shetty, bilgi patlamasının Edward Snowden’in de ortaya çıkardığı gibi gizli servislere istedikleri bilgiyi sistematik olarak takip etme fırsatı sunduğunun hatırlatılması üzerine şunları ifade ediyor:

“Bu Amerika Birleşik Devletleri (ABD)’nin ‘terörle savaşında’ özel yaşam hakkına saygı göstermediğini gösteriyor. ABD ulusal çıkarları söz konusu olduğunda herhangi bir gelişmekte olan ve ya orta ölçekli gelişmiş ülkelerden farklı davranmıyor.”

“AVRUPA’DAN DAHA FAZLASI BEKLENİRDİ”

“Avrupa ve Avustralya’da da göçmen ve mültecilere yönelik tutumlarda da benzeri bir problem yaşanıyor. Bu Avrupa’nın sadece en önemli insan hakları eksikliklerinden biri. Zira kadınlara, homoseksüellere, Romanlara ve İslam’a yönelik tutumlarda da eksiklikler var. Avrupa’nın yabancı probleminde en önemli problem ise bunun ırkçılıkla alakasının bulunması.”

Irkçılığın global bir fenomen olduğunu hatırlatan Shetty, şu değerlendirmelerde bulunuyor: “Ancak, dünyanın başka hiç bir yerinde olmadığı kadar ‘insan hakları’ kelimesini hiç ağzından düşürmeyen Avrupa’dan daha iyisi bekleniyor. Eğer Avrupa’da mülteciler cezaevlerine giriyorsa burada ciddi bir yanlışlık var demektir. Amnesty olarak Hollanda’da cezaevine konulan mülteci bir kadının dosyasıyla ilgilenmiştik. Ülkesinde tecavüz mağduru olan bu kadın burada cezaevine konularak ikinci kez tromatize edilmişti. Ve bu tür olaylar da öyle müstesna vakalar değil.”

“OLAĞAN İNSANLAR OLAĞANÜSTÜ ŞEYLER YAPIYOR”

“Dünyada şartlar artık çok hızlı değişiyor. Örneğin Afrika’nın bazı bölgelerinde son yıllarda güçlü sivil toplum örgütleri ortaya çıktı. Rusya ve Çin’de bile yerel alanda toprak gaspına ve rüşvete karşı protestolar oluyor ve bunlar çok ciddi bireysel risklere rağmen oluyor. Olağan, sıradan insanlar artık olağanüstü, sıradışı şeyler yapıyor ve Amnesty olarak bu insanlara sırt vermeye çalışıyoruz.”

Ekonomik krizin sonuçlarının bu protestolara etkisinin sorulması üzerine cevap veren AI Genel Sekreteri şöyle devam ediyor: “Tabii ki krizin sonuçları sivil toplumsal bu angajmanlara katkı sağlıyor. Ama tabii ki bana ‘2010’da Tunuslu sebze satıcısı Muhammed Buazizi’nin kendisini ekonomik ya da siyasal sebeplerden dolayı mı yaktı?’ diye sorarsanız, şöyle derim: ‘onun umutsuzluğu her iki alanda da köklenmişti. Tunus’ta da bu böyle anlaşıldı ve ölümü isyanı başlattı.”

''20 YIL SONRA DAHA BİLİNÇLİ VE POLİTİK BİR TOPLUM OLACAK''

Dünya İnsan Hakları Konferansı’nın bu yıl 20’inci yılı dolayısıyla da konuşan Salil Shetty, önümüzdeki 20 yılda sivil toplumun hak bilincini geliştirme ve iktidarları zorlama konusunda daha ileride olacağını söylüyor. Shetty şunları ekliyor: “Halkların giderek yükselen politik angajmanı belki de 20 yıl sonra orta ölçekli gelişmiş ülkelerin iktidarlarını uluslararası insan hakları alanında daha etkili olmalarını sağlayacaktır. Bu politik olarak yeni birşey olacaktır.

Her halükarda iktidarlara karşı alttan gelen baskı daha da artacaktır. Nihayet, insanların onyıllarca iktidarlara karşı ağzını dahi açmaya cesaret edemediği ülkelerde protestolar oldu. Bu da önümüzdeki yıllarda dünya çapında olacakları gösteriyor.”

''BUGÜNE KADAR BİLİNEN DEVRİMLER GİBİ OLMAYACAK''

Gelecek yıllarda dünyada olacakların geçmişte benzerleri görülen devrimlerle aynı olmayacağını savunan Shetty son olarak şu sözlere yer veriyor: “Bugüne kadar bilinen devrimler gibi olmayacak. Ama şu bir gerçek ki, günden güne daha fazla hükümetlerin sorumsuzluklarına karşı isyan ediliyor. Demokratik seçimler de yetmiyor. İnsanlar daha fazlasını istiyor.”

SALİL SHETTY KİMDİR?

Hindistan’ın Mumbai (Bombay) şehrinde dünyaya gelen Salil Shetty, idare ve sosyal politikalar alanında öğrenim gördü. Birleşmiş Milletler’in Millenium adı verilen kalkınma yardımı programını 6 yıl boyunca yöneten Shetty, halen Amnesty International’ın genel sekreterlik görevini yürütüyor.

(ANF)