AB Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ile Genişlemeden Sorumlu Komiseri Johannes Hahn, Venedik Komisyonu'nun Türkiye’deki Anayasa değişikliğine ilişkin bugün tamamını yayımladığı rapor üzerine ortak bir açıklama yaptı.

Türkiye’nin kendi yönetim sistemini belirleme hakkına sahip olduğunun vurgulandığı açıklamada, referandumun OHAL koşullarında yapılmasının kaygı verici olduğu belirtildi.

Açıklamada, “Anayasa değişikliğine ilişkin, özellikle de gücün tek bir organda aşırı yoğunlaşması, bunun zorunlu denge denetleme mekanizmaları ve yargının bağımsızlığı üzerine ciddi etkisi olacağına dair yorumları ciddi kaygılar uyandırmaktadır” ifadeleri kullanılırken, “Önerilen değişiklikler -eğer 16 Nisan’da kabul edilirse- ve bunun pratik uygulamaları Türkiye’nin AB aday ülke ve Avrupa Konseyi üyesi olmasından kaynaklı yükümlülükleri ışığında değerlendirilecektir” denildi.

Açıklamada şu ifadeler kullanıldı:

‘REFERANDUMUN OHAL’DE GERÇEKLEŞMESİ KAYGI VERİCİ’

Venedik Komisyonu raporunda da belirtildiği gibi Türkiye kendi yönetim sistemini belirleme hakkına sahiptir. Ülkenizin zor zamanlardan geçtiğini kabul ediyoruz. Ayrıca Avrupa Konseyi’nin OHAL'e ilişkin önerilerine cevap olarak harekete geçilmesini ve Avrupa standartlarına uygun önlemler almasını da takdir ediyoruz. Ancak Venedik Komisyonu'nun önerilen Anayasa değişikliğine ilişkin, özellikle de gücün tek bir organda aşırı yoğunlaşması, bunun zorunlu denge denetleme mekanizmaları ve yargının bağımsızlığı üzerine ciddi etkisi olacağına dair yorumları ciddi kaygılar uyandırmaktadır. Bu anayasa değişikliği sürecinin OHAL altında gerçekleşiyor olması da ayrı bir kaygı nedenidir.

Önerilen değişiklikler -eğer 16 Nisan’da kabul edilirse- ve bunun pratik uygulamaları Türkiye’nin AB aday ülke ve Avrupa Konseyi üyesi olmasından kaynaklı yükümlülükleri ışığında değerlendirilecektir.

Bu temelde Türkiye’yi Avrupa Konseyi ve organları ile yakın işbirliğini sürdürme ve derinleştirmeye ve böylece bu kurumların kaygı ve önerilerine cevap vermeye teşvik ediyoruz.

‘TÜRKİYE DURUMU KÖTÜLEŞTİRECEK AÇIKLAMALARDAN UZAK DURMALI’

Mogherini ve Hahn; ayrıca Türkiye ile bazı AB üyeleri arasında son günlerde yaşanan gerilime de değindi:

Gerginliğin artmasını önlemek ve durumu sakinleştirme yollarını bulmak esastır. Üye ülkelerde toplantı ve miting düzenleme kararı, uluslararası ve ulusal hukukun söz konusu maddelerine uygun olarak ilgili üye ülkeye aittir. Biz AB olarak Türkiye’yi aşırı değerlendirmelerden ve durumu daha kötüleştirecek eylemlerden kaçınmaya çağırıyoruz.

VENEDİK KOMİSYONU RAPORU'NDA NELERE DİKKAT ÇEKİLDİ

Avrupa Konseyi'nin Anayasal konulardaki danışma organı Venedik Komisyonu, 16 Nisan'da yapılacak Anayasa değişikliği referandumu ile ilgili görüşünü açıklamıştı.

Komisyon'un hazırladığı rapor, Anayasa değişikliğinin kabul edilmesi halinde "tek adam rejimi"ne karşı uyarıyor.

Raporda,"Gerekli kuvvetler ayrılığı mekanizmasının ortadan kaldırılmasıyla değişiklikler, güçler ayrılığına dayanan demokratik başkanlık sistemine değil, otoriter bir başkanlık sistemine dönüşme riski taşıyor" deniliyor.

OHAL koşullarında referandum yapılacağına dikkat çekilen raporda, "Anayasal değişiklik gibi önemli bir oylama için uygun demokratik koşulları sağlamadığı"nın altı çiziliyor.

Değişikliklerin Cumhurbaşkanına meclisi feshetme yetkisi de öngördüğü belirtilen raporda "Bu demokratik başkanlık sistemlerinde görülmemiş bir uygulama" deniyor.

(HABER MERKEZİ)