ABD Temsilciler Meclisi tarihi bir oturumla ABD Başkanı Donald Trump'ın görevini kötüye kullandığı ve Kongre'yi engellemeye çalıştığı şeklindeki iki azil suçlamasını oyladı.

Soruşturmaya ait iki madde de oy çokluğu ile kabul edildi.

Konuşmaların tamamlanmasının ardından 15 dakika süren ilk madde için yapılan oylamada 230 evet, 197 hayır oyu çıktı.

Kabul edilen ilk madde de Trump’a görevini kötüye kullanma suçlaması yöneltilmişti.

İkinci madde için yapılan oylamada ise 229 evet oyuna karşılık 198 hayır oyu çıktı.

Bu vesileyle Temsilciler Meclisi Trump'a yöneltilen "Kongre’yi engelleme" ve "Gücünü kötüye kullanma" suçlamalarını da kabul etmiş oldu

Trump'ın suçlamalarına ilişkin dosya Senato'ya gönderildi.

Senato'nun Cumhuriyetçi parti kontrolünde bulunması sebebiyle üst mecliste yapılan duruşmalarda Trump'ın görevden alınması yönünde bir karar çıkmayacağı düşünülüyor.

Senato'da sevk edilmesi halinde "mahkeme" tarzı bir süreç yaşanacak. Başkan'ın görevden alınması için Senato'nun üçte iki çoğunlukla karar vermesi gerekiyor.

Oylama öncesinde her iki partiye de üçer saat söz hakkı tanınmak suretiyle toplam altı saatlik bir tartışma oturumu yapıldı.

Cumhuriyetçi Kongre üyeleri, oturum başlar başlamaz süreci geciktirmek amacıyla her çabayı göstereceklerinin mesajını vermişti.

Cumhuriyetçi bazı Kongre üyeleri oturumun başlamasının ardından azil sürecinin adil ve meşru olmadığını savunan bazı önergeler sundu.

Ancak bu önergeler Demokrat Partili Kongre üyeleri tarafından reddedildi.

‘BU, TARİH KİTAPLARINIZDA OKUYACAĞINIZ BİR AN’

Amerika'nın Sesi'nin haberine göre, oturum sırasında söz alan Demokrat Kongre üyesi Joseph Kennedy bugün yapılacak oylamayla ilgili olarak çocuklarına yazdığı mektubu okudu. Massachusetts eyaletini temsil eden Kongre üyesi "Bu tarih kitaplarınızda okuyacağınız bir an. Bugün ABD Başkanı'nın azledilmesi için oy kullanacağım ve bunu neden yaptığımız bilmenizi isterim. Başkan yasalarımızı çiğnedi. Güvenliğimizi tehdit etti. Ülkemizdeki en kutsal en yüce makamı kötüye kullandı. Bu dönemin hikayesini size nasıl anlatacaklar bilemem. Ama bugünü size ben anlatayım. Bugün adaletin kazandığı kayıtlara geçsin. Biz işimizi yaptık, verdiğimiz sözü tuttuk" şeklinde konuştu.

‘BAŞKAN GÖREVİNİ KÖTÜYE KULLANMIŞTIR’

California eyaletini temsil eden Demokrat Kongre üyesi Barbara Lee de oturumda yaptığı konuşmada "Başkan Trump'a yönelik azil gerekçelerini değerlendirirken geldiğimiz nokta beni şaşırtmadı ama üzdü. Çünkü Başkan düzenli olarak Kongre ve hukukun üstünlüğünü hiçe saydığını gösterdi. Veriler tartışma götürmez. Başkan görevini kötüye kullanmıştır" dedi.

‘BAŞKAN'IN HİÇBİR SUÇ İŞLEMEDİĞİ AÇIK’

Indiana eyaletini temsil eden Cumhuriyetçi Kongre üyesi Jim Baird de Başkan Trump'ı savunarak, "Başkan'ın hiçbir suç işlemediği açık. Yasaları çiğnemedi ve ön koşullu bir pazarlığına da girmedi. Bu en başından bu yana gizli ve yanlış yönlendirilen bir süreç oldu. Amerikan halkı bunu görüyor" şeklinde konuştu.

ABD'DE BAŞKANLARIN AZİL SÜRECİ NASIL İŞLİYOR, KARAR NASIL ALINIYOR?

ABD Anayasası, Kongre'ye başkanın üç kategoriden en az birince suç işlemesine kanaat getirilmesi halinde görevden alma yetkisi veriyor.

Bu suçlar; ABD'nin düşmanı olan bir ülkeye yardım etmek olarak tanımlanan "ihanet", siyasi fayda karşılığında para ya da hediye kabul etmeyi içeren "rüşvet" ve "ağır ve vahim suç" işlemek ya da "başka kötü davranışta" bulunmak olarak sıralanıyor.

"Ağır ve vahim suç ya da başka kötü davranış" ile tam olarak neyin kast edildiği ise yasalarda yer almıyor.

Bu nedenle ABD'li anayasa hukuku uzmanları, son kategoriye ne tarz eylemlerin girdiğinin net olmadığını belirtiyor.

Uzmanlara göre, genellikle bu kategorideki eylemlerde, kamuoyunun genelini doğrudan etkileyen ağır bir suçun işlenmesi ya da başkana duyulan güvenin ciddi şekilde kırılması kriterleri aranıyor.

Bugüne kadar, üç başkan hakkında Kongre'de görevden azil süreci (impeachment) başlatıldı. Ancak tarihte bu süreç sonunda Kongre tarafından azledilen ve görevden alınan bir başkan yok.

Azil süreci aslında ABD'nin kuruluşu sırasında İngiltere'den uyarlanan bir sistem. Bu süreç; herhangi bir yargı sürecinde olduğu gibi yargılama, hüküm ve cezalandırma aşamalarından oluşuyor.

ABD'de başkanın azil sürecinin tüm aşamaları Kongre'de gerçekleşiyor.

ÜÇ BAŞKAN İÇİN AZİL SÜRECİ BAŞLATILDI

Bugüne kadar üç başkan hakkında son kategori kapsamında, yani "ağır ve vahim suçlar" veya "diğer başka suçlar" çerçevesinde azil süreci başlatıldı.

Bu başkanlardan ilki olan Andrew Johnson hakkında 1868 yılında, görevi Kongre tarafından çıkarılan bir yasayla teminat altına alınan dönemin Savaş Bakanı Edwin McMasters Stanton'ı yasaya aykırı bir şekilde görevden aldığı için azil süreci başlatıldı.

Ancak Johnson, Senato'da üçte iki çoğunluk sağlanamayınca görevinde kaldı.

Bundan 106 yıl sonra ikinci kez bir başkan için azil süreci başlatıldı. Bu kez de 1972'de Cumhuriyetçi Başkan Richard Nixon, hakkında kendisine yakın bazı kişilerin Watergate iş merkezindeki Demokrat Parti'nin ofisine dinleme cihazı yerleştirdiğinin ortaya çıkmasıyla patlak veren skandalda yargıyı yanıltmak ve delil karartmakla suçlandı.

Ancak süreç tamamlanmadan Nixon görevinden istifa etti. O dönemde yaygın olan kanı Nixon istifa etmeseydi, zaten azledileceği yönündeydi.

Nixon'dan 27 yıl sonra bu kez Demokrat Başkan Bill Clinton hakkında Beyaz Saray stajeri Monica Lewinsky ile yaşadığı ilişkiyle ilgili yeminli ifadesinde yalan söylediği iddiasıyla azil süreci başlatıldı. Clinton, Senato'da yapılan oylama sonunda beraat ederek, görevinde kaldı.

KONGRE ARİTMETİĞİ

ABD'de geçen yıl Kasım ayında yapılan ara seçimlerde Kongre'nin alt kanadı olan Temcilciler Meclisi'nde çoğunluk Demokratlara geçmişti.

435 üyeli Temsilciler Meclisi'nde 235 Demokrat, 198 Cumhuriyetçi üye var. İki sandalye ise halen boş.

100 üyeli Senato'da ise 53 Cumhuriyetçi, 45 Demokrat, iki de bağımsız üye var.

TRUMP NE İLE SUÇLANIYOR?

Trump, Ukrayna lider Vladimir Zelensky ile yaptığı telefon görüşmesinde, ülkesinin Ukrayna'ya yapacağı askeri yardımı, kendisine siyaseten yardımcı olacak yolsuzluk soruşturmaları başlatma şartına bağlıyor gibi görünüyor.

Demokratlar, Trump'ın bu soruşturmalar karşılığında iki pazarlık kozu kullandığını, bunların birinin Kongre'nin zaten onayladığı 400 milyon dolarlık askeri yardım, diğerinin de Ukrayna lideri Zelensky'yle Beyaz Saray'da görüşme olduğunu söylüyorlar.

Demokratlar ise, zor durumdaki bir ABD müttefikine bu şekilde baskı yapmanın, görevi sustimal olduğunu iddia ediyorlar.

Trump'ın, Ukrayna'dan istediği ilk soruşturma, önde gelen Demokrat rakibi, eski Başkan Yardımcısı Joe Biden'ın oğlu Hunter Biden hakkındaydı.

Hunter Biden, babası Başkan Obama'nın yardımcısıyken, Ukraynalı bir enerji şirketinin yönetim kuruluna girmişti.

Trump'ın ikinci talebiyse, Rusya'nın değil, Ukrayna'nın, Amerikan başkanlık seçimlerine müdahale ettiği yönündeki bir komplo teorisine destek verilmesiydi.

Bu teori daha sonra boşa çıkarılmıştı. ABD'li istihbarat kuruluşları, Demokrat Parti'ye ait e-postaların 2016'daki başkanlık seçimleri sürecinde bilgisayar korsanları tarafından çalınmasının arkasında Moskova'nın olduğunda hemfikir.