Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST), 02-31 Ağustos tarihleri arasında cezaevlerinde kendilerine gelen koronavirüs (Kovid-19) şikayetlerini raporlaştırdı. 94’ü kapalı toplam 143 cezaevinden gelen şikayetlerin yer aldığı raporda, şikayetlerin başında kapasite sorunu olduğu belirtildi. Raporda, “Mahpuslar koğuşlarının kalabalık, yatakların birbirlerine yakın mesafede olduğunu, bu yakınlıkta uyumak zorunda kaldıklarını, sosyal mesafe koyamadıklarını, açık hapishanelerde farklı koğuşlarda kalan mahpusların ortak alanlarda ve yemekhanelerde bir araya gelmek zorunda kaldıklarını aktarmışlardır” denildi.
HİJYEN ÖNLEMLERİ
Raporda, şikayet edilen konulardan birisinin ise hijyenm önlemleri olduğu belirtildi. Raporda, salgın başlangıcında cezaevlerinin belli aralıklarla ve düzenli şekilde dezenfekte edildiği, ancak son dönemde bu durumun azaldığı kaydedildi. Raporda, hijyen noktasında yaşanan sorunların bazıları şöyle sıralandı:
“* Bazı hapishanelerde infaz koruma memurlarının sosyal mesafe kurallarına uymadan kalabalık gruplarla gelerek üst araması yaptıkları, yatak, kişisel malzemeler ve çöpleri aynı eldivenleri kullanarak koğuş araması yaptıkları, bu aramalar sırasında mahpuslara maske verilmediği, mahpusların kişisel eşyalarına el konulduğu, bu durumun risk grubunda ve kronik hastalıkları olan mahpusları kaygılandırdığı,
* Bazı hapishane idareleri koğuşlara sabun, çamaşır suyu ve dezenfektanı ücretsiz dağıtırken bazı hapishanelerde bu malzemelerin ücretsiz dağıtılmadığı,
* Ücretsiz dağıtılan malzemelerin sınırlı ve ihtiyacı karşılama konusunda yetersiz olduğu, ücretini ödeyemeyen, maddi durumu iyi olmayan mahpuslara da yeterli malzeme sağlanmadığı,
* Birçok hapishanede tuvaletlere temizlik ve hijyen malzemelerinin konulmadığı,
* Bazı hapishanelerde suların kirli ve kullanılamaz olduğu, suların sık sık kesildiği, sıcak suyun sınırlı ve belirli zamanlarda verildiği,
* Bazı hapishanelerde suya kota konulduğu, bu nedenle düzenli koğuş ve kişisel temizliği yapılamadığı,
* Kişisel hijyenin sağlanmasında sorunlar yaşandığı belirtilmiştir.”
BESLENME VE SAĞLIK
Raporda, beslenme ve sağlık hakkına ilişkin gelen şikayetlere de yer verildi. Bazı cezaevlerinde yemek dağıtımında gerekli hijyen önlemlerinin alınmadığına dikkat çekilen raporda, “Yemeklerle ilgili sorunların ilgili tüm kamu kurumlarına şikayet olarak iletildiği fakat bu konuda herhangi bir iyileştirme yapılmadığı, kantindeki ürünlerin pahalı ve ürün çeşitliliğinin az olduğu, vitamin ve bağışıklık güçlendirici takviyelerin sağlanmadığı belirtilmiştir” ifadelerine yer verildi.
Raporda, sağlık hakkına erişime ilişkin şunlar belirtildi: “Bazı mahpusların uzun zamandır revir doktorunu görmedikleri, revire çıkarılmayan mahpusların şikayetlerini dilekçe yazarak veya kapıya gelen infaz koruma memurlarına aktardıkları ve bu dilekçelerdeki ifadeler doğrultusunda ilaç temini yapıldığı, birçok hapishanede hastane sevklerinin ve düzenli tedavi görme olanaklarının olmadığı, bazı mahpusların alerjisi olması sebebiyle aşılarını hastanelerde olmak istedikleri, bu talepleri için dilekçe yazdıkları fakat dilekçelerine cevap verilmediği belirtilmiştir."
DİĞER SORUNLAR
Raporda, tutukluların yaşadıkları diğer sorunlar ise şöyle sıralandı:
"* Alınan yeni önlemlerle birlikte ziyaret hakkı yerine geçen telefon görüşünün haftada bir veya iki kere olmak üzere toplamda 20 dakika yapıldığı, bu görüşmede mahpusların tek bir kişiyle konuşmak zorunda kaldıkları, bazı hapishanelerde ise haftalık telefon sürelerinin 10 dakikayla sınırlı tutulduğu,
* Salgın sürecinde mahpusların aileleriyle diyalog kurdukları araçların sınırlandırıldığı,
* Bazı hapishanelerin avukat görüş odalarının ve görüş kabinlerinin temiz olmadığı, bu konuda uyarı yapılsa dahi gerekli hijyen önlemlerinin alınmadığı,
* Kapalı görüşlerin en fazla iki kişi ile yapılabildiği, mahpusların talep etmesine rağmen bu sayının artırılmadığı,
* Bazı hapishanelerde mahpuslara dışarıdan gönderilen kıyafetlerin kendilerine haber verilmeden ailelerine geri gönderildiği veya depodaki kıyafetlerinin verilmediği,
* Mahpusların kütüphaneye çıkarılmadığı, bazı mahpusların kitaba erişemediği ve fotokopi haklarından faydalandırılmadığı,
* Mahpuslar hapishanelerdeki hak ihlalleri ve şikayetlerini idari kurumlara başvuru yoluyla ilettikleri fakat bu başvurularla ilgili cevap alamadıkları,
* Bazı hapishanelerde mektupların geç dağıtıldığı, bu sürenin 30-40 günü bulduğu,
* Hapishanelerde mahpuslara yönelik kötü muamelenin, psikolojik baskının, sözlü ve fiziksel şiddetin arttığı,
* Zorunlu sevk edilen mahpusların geldikleri hapishanelerdeki eşyalarının sevk edildikleri kurumlar tarafından kabul edilmediği,
* İzne çıkan ve ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanan mahpusların sosyal güvencelerinin olmaması sebebiyle çalışamadıkları, doktora gidemedikleri ve bu süreçte Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı'ndan destek alamadıkları belirtilmiştir."
Kaynak: MA
