Dünyadaki ormanlık alanlar her geçen gün biraz daha yok ediliyor. Başta Amazonlar olmak üzere dünyanın birçok bölgesinde aşırı düzeydeki ağaç kesimleri, CO2 salınımının yanı sıra yağışları etkilerken, sıcaklıklarda değişime yol açabiliyor.
ANF'den Bedran Deniz'in haberine göre; ABD’nin Virginia Üniversitesi’nden iki bilim insanının hazırladığı ve Aralık ayında Nature Climate Change dergisinde yayınlanan makalede, dünya genelindeki orman kesimlerinin küresel ısınmaya ve tarımsal faaliyetlere etkileri araştırıldı. Fransa’nın Rennes Üniversitesi’nde yapılan çalışmaların sonuçları da, ormanların yok edilmesinin etkilerini irdeledi.
TÜM ORMANLARIN YOK OLMASI SICAKLIĞI 0,7 DERECEYE KADAR ARTIRABİLİR
Araştırmalara göre, dünyanın herhangi bir bölgesindeki yoğun orman katliamları bir başka bölgedeki yağış oranlarını etkileyebilirken, küresel ısınmayı da tetikliyor. Virginie Üniversitesi’nden Deborah Lawrence yönetimindeki araştırmada, dünya üzerindeki tüm tropikal ormanların yok edilmesi durumunda küresel ısınmanın 0,1 ile 0,7 derece arasında artış göstereceğine dikkat çekiliyor.
Her ne kadar bu sonuç kesinleşmiş bir yargı olarak kabul edilmese de, 0,7 derecelik sıcaklık artışı dünyada 1850 yılından bu yana görülen ısınmanın iki katına denk geliyor.
KİMİ BÖLGELER FAZLA, KİMİSİ DAHA AZ YAĞIŞ ALABİLİR
Lawrence ve yardımcısının tespitlerinde dikkat çekilen bir diğer nokta ise, ormanların yok edilmesinin yağış oranları üzerine olan etkisi. Bu tespite göre, ormanların yok olması yağış miktarında bir değişime yol açmasa da, dünyanın bazı bölgelerindeki yağışların diğer bölgelere kaymasını beraberinde getirecek.
Örneğin, Amazon ormanlarının yok olması durumunda Rusya ve İskandinavya’daki yağışlar artarken, ABD’nin batısı, Orta Amerika kıtası ile Midwest bölgesindeki yağışların azalmasına yol açabilir.
Afrika’daki tropik ormanların yok olması ise, ABD ve Avrupa’daki yağış oranlarını azaltırken, Asya kıtası ile Afrika’nın güneyindeki yağışlarda yoğun bir artışa sebebiyet verebilir.
Güneydoğu Asya’daki ormanlarının yok olması ise Orta Amerika, Ortadoğu ve ABD’nin batısındaki kuraklığın daha da artmasına yol açabilecek.
Virginia Üniversitesi uzmanlarının makalesindeki bu teoriler daha ziyade hipotez olarak kalıyor ve genel olarak henüz tamamlanmamış iklim modelleri ile ormanların tümüyle yok olduğunun varsayıldığı senaryolarına dayanıyor. Bilim insanı Deborah Lawrence, kendi teorisinin dayandığı ‘ormanların tümüyle yok olması’ ihtimalinin çok küçük olduğuna da işaret ediyor.
LOKAL BAZDA YAĞIŞ MODİFİKASYONLARI OLACAK
Ormanların tümüyle yok olmasının yereldeki etkilerine ilişkin tespitler ise daha gerçekçi bulunuyor; çünkü büyük oranda uydu görüntülerinden elde edilen gözlemlere dayanıyorlar.
Rennes Üniversitesi araştırma ve öğretim görevlilerinden Vincent Dubreuil’e göre, ormanların yok olması lokal düzeyde havadaki nem oranını düşürürken, sıcaklıkların artmasına yol açıyor
Bu tespitin de kendi içerisinde çelişkiler içerdiğini kaydeden Dubreuil, aşırı sıcakların yağışları tetiklediğine, düşük nem oranının ise yağışları azalttığına dikkat çekiyor. Buna göre, ormanların yok edilmesi sonrası oluşan geniş alanlarda yağışlar azalırken, kesimlerin daha küçük parseller halinde olması halinde ise, sadece lokal olarak yağış artışları görülüyor.
TARIM VE HAYVANCILIĞA CİDDİ ZARARLAR VERECEK
ABD’deki araştırmanın dikkat çektiği bir diğer nokta; ormanların yok edilmesi iklime zarar verirken, dünyanın önemli tarım bölgelerine de ciddi zararlar verebilir. Ormanların aşırı miktarda yok edilmesi durumunda hayvancılık için önemli olan meraların yanı sıra birçok tarım ürününün yetişmesi zorlanacak.
Bu öngörüye örnek olarak ise Amazon ormanları gösteriliyor. Büyük bölümü Brezilya topraklarında bulunan Amazon ormanlarında kesimlere karşı korunamayan ormanlık alanlarda meralardaki otlarda yüzde 28 ile 33 arasında bir azalma görülebilecek. Bu da, hayvan besiciliğinde önde gelen Maranhao eyaletindeki üretimi ciddi biçimde etkileyecek.
Benzer şekilde, ormanların yok edilmesi nedeniyle Brezilya topraklarının yarısındaki soya üretiminin yüzde 25 ile 60 oranında düşmesi ihtimal dahilinde.
