Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü (DİSK-AR), TÜİK tarafından açıklanan Hanehalkı İşgücü Anketi Ağustos 2012 dönem sonuçlarını değerlendirdi.
Ağustos döneminde hem işsizlik hem de mevsimsel etkiden arındırılmış işsizliğin artışını sürdürdüğünü belirten DİSK-AR, TÜİK verilerine göre, işsiz sayısının bir önceki aya göre 122 bin arttığını belirtti.
Raporda, "Geçtiğimiz yılın aynı dönemi ile karşılaştırdığımızda ise iş gücüne katılım oranındaki düşüş, 156 bin işsizi sakladı" denildi.
ÇALIŞMA ÇAĞINDAKİ HER İKİ KİŞİDEN BİRİ ÇALIŞMIYOR
Raporda, Türkiye'de çalışma çağındaki her iki kişiden birinin çalışmadığı belirtilirken, işsiz sayılmayan umudu kesik işsizlerin sayısı ve ev içi emeğin görünmez olması nedeniyle Türkiye'de işsizliğin olduğundan düşük gösterildiğine dikkat çekildi. Raporda, iş talep edenlerin sayısında yaşanan azalmanın bir sene önceye göre işsiz sayısında ve işsizlik oranında düşüş olduğu şeklinde verilere yansıdığı kaydedildi.
DİSK-AR'A GÖRE İŞSİZLİK ORANI YÜZDE 14.75, İŞSİZ SAYISI İSE 4 MİLYON 388 BİN
Raporda, AB ülkeleri için Eurostat 2011 yılı verilerine göre işgücüne katılım oranının yüzde 71.2 düzeyinde olduğuna da dikkat çekilerek, Türkiye'de işgücüne katılım oranı AB-27 ortalaması kadar olsaydı işsiz sayısının 13 milyon 680 bin, işsizlik oranının da yüzde 35 düzeyine çıkacağı kaydedildi.
DİSK-AR'a göre, umudu olmadığı için ya da diğer nedenle son 3 aydır iş arama kanallarını kullanmayan ve bu nedenle işsiz sayılmayanlar dahil edildiğinde işsizlik oranı yüzde 14.75, işsiz sayısı ise 4 milyon 388 bin oluyor. Gizli işsiz olarak görülen eksik istihdam da ilave edildiğinde işsizlik oranı yüzde 17.26 düzeyinde gerçekleşiyor. TÜİK'e göre işsizlik oranı yüzde 8.8, işsiz sayısı ise 2 milyon 445 bin.
GENÇLERİN YÜZDE 55'İ KAYIT DIŞI ÇALIŞTIRILIYOR
Raporda, gençlerin yüzde 55'inin kayıt dışı çalıştırıldığı belirtilirken, umudu kesik işsizlerle birlikte her 4 gençten birinin işsiz olduğuna dikkat çekildi. Resmi olarak yüzde 17.2 olan genç işsizlik oranı, geniş tanımlı olarak hesaplandığında yüzde 26.53'e ulaşıyor. Geçtiğimiz ay bu oran yüzde 25.75'ti. Eksik ve yetersiz istihdam edilenlerle genç işsizliği yüzde 29'a ulaşıyor. Gençler için kayıt dışı oranı 15-19 yaş için yüzde 78'e yükseliyor. Gençlerin yüzde 39'u haftada 60 saatin, yüzde 59'u 50 saatin üzerinde çalışıyor.
HER ÜÇ KADINDAN İKİSİ İŞSİZ
Raporda kadın istihdamı da değerlendirildi. İşgücüne katılım oranı kadınlar için yüzde 30.1 düzeyinde. Çalışma çağındaki her üç kadından yaklaşık sadece biri çalışıyor. Erkeklerde işsizlik oranı lise mezunları için yüzde 8.1, mesleki ve teknik lise için yüzde 7.3, yükseköğretim için yüzde 8 iken bu oran kadınlarda sırasıyla yüzde 18.8, yüzde 18.8 ve yüzde 17.8 seviyesinde. Lise ve üzeri eğitime sahip olanlarda kadınlar için işsizlik yüzde 18.3, erkeklerde yüzde 7.8. Üniversiteli kadınlarda işsiz sayısı bir önceki aya göre 47 bin arttı. İşsizlik oranı ise geçen yılın aynı dönemine göre 0.5 puan artış gösterdi.
KADINLARDA KAYIT DIŞI ARTTI
Raporda, kayıt dışının oransal olarak gerilese de hala kriz öncesi değerlerin üzerinde olduğu belirtildi. 2008 Ağustos dönemi ile karşılaştırıldığında kayıt dışı istihdam 183 bin kişi artmış durumda. Erkekler için aynı dönemde kayıt dışı 352 bin azalırken kadınlar için 534 bin artmış görünüyor.
GÜVENCESİZ ÇALIŞMA HIZLA YAYGINLAŞIYOR
Raporda, güvencesiz çalışmanın hızla yaygınlaştığı da belirtildi. 2009 yılı Ağustos dönemi ile karşılaştırıldığında geçici çalışanların sayısı yüzde 36 artarak, 1 milyon 588 binden, 2 milyon 167 bine yükseldi. Geçici işçiler için işsizlik oranı yüzde 23.7.
TEHLİKE ÇANLARI, DUYMAK İSTEMEYENLERİN BİLE DUYABİLECEĞİ ŞEKİLDE ÇALIYOR
Raporda, işsizliğin mevsimsel olarak en düşük olduğu yaz döneminde işsizlik verilerinin yükselmesinin, tehlike çanlarının artık duymak istemeyenlerin bile duyacağı şekilde çalmaya başladığını gösterdiği kaydedildi.
DİSK-AR'IN İŞSİZLİKLE İLGİLİ ÖNERİLERİ
DİSK-AR, işsizlikle mücadele için önerilerini ise şöyle sıraladı:
-Haftalık çalışma süresi gelir kaybı yaşanmaksızın 37,5 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı, 90 saate düşürülmelidir.
-Herkese en az 1 ay ücretli izin hakkı tanınmalıdır.
-Herkes için iş güvencesi ayrımsız bir biçimde uygulanmalıdır.
-Sendikal hak ve özgürlükler güvence altına alınmalı, sendikal barajlar, noter şartı kaldırılmalı, herkesin sendika hakkını özgürce kullanabilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
-Kamu girişimciliği ve hizmetleri istihdam yaratacak şekilde yeniden ele alınmalıdır.
-Kamuda personel açığı derhal kapatılmalıdır.
-Taşeronlaşma ve kayıt dışı istihdam engellenmelidir. (etha)
