Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü (DİSK-AR), TÜİK tarafından açıklanan Hanehalkı İşgücü Anketi Eylül 2012 dönem sonuçlarını değerlendirdi.
TÜİK’e göre işsizlik yükselişe geçerek %9.1 oldu. Ancak tablonun yansıtıldığından vahim olduğuna dikkat çeken DİSK-AR, iş bulmaktan umudu kesmiş işsizler de hesaba katıldığında işsizlik oranının %15.05 olduğunu belirtti
İŞSİZLİK EYLÜL'DE YÜZDE 51 DÜZEYİNDE
Eylül döneminde hem işsizlik hem de mevsimsel etkiden arındırılmış işsizlik artışını sürdürürken, buna göre işsizlik bir önceki aya göre 0,3 puan artışla, % 9,1’e yükselirken, mevsimsel etkiden arındırılmış işsizlik 0,2 puan artışla %9,4 oranına ulaştı. Haziran döneminden bu yana işsizlik oranı % 1,1, işsiz sayısı 313 bin kişi arttı.
Türkiye’de çalışma çağındaki her iki kişiden biri çalışmıyor. İşgücüne katılım oranı Eylül 2012 dönemi için %51 düzeyinde.
DİSK-AR'a göre, işsiz sayılmayan 'umudu kesik işsizlerin' sayısı ve ev içi emeğin görünmez olmasının sonucunda açığa çıkan bu durum Türkiye’de işsizliği olduğundan düşük gösteriyor.
AB ülkeleri için Eurostat 2011 yılı verilerine göre işgücüne katılım oranı %71,2 düzeyinde. Türkiye’de iş isteyenlerin (işgücüne katılım) oranı AB-27 ortalaması kadar olsaydı işsiz sayısı 13 milyon 633 bin olacaktı. Buna göre işsizlik oranı ise yüzde 34,9 düzeyine çıkacaktı.
GERÇEK İŞSİZLİK %15’İN ÜZERİNDE
DİSK-AR, umudu olmadığı için ya da diğer nedenle son 3 aydır iş arama kanallarını kullanmayan ve bu nedenle işsiz sayılmayanlar dahil edildiğinde işsizlik oranının % 9,1 değil, %15,05, işsiz sayısı da 2 milyon 539 bin değil, 4 milyon 514 bin olduğunu belirtiyor.
Gizli işsiz olarak görülen eksik istihdam da ilave edildiğinde ise işsizlik oranı %17,77 düzeyinde.
HER 4 GENÇTEN BİRİ İŞSİZ
Gençlerin % 54’ü kayıt dışı çalışıyor. Umudu kesik işsizlerle birlikte her 4 gençten biri işsiz. Resmi olarak % 18 olan genç işsizliği, umudu olmadığı için ya da diğer nedenle son 3 aydır iş arama kanallarını kullanmayan ve bu nedenle işsiz sayılmayan gençler dahil edildiğinde % 27’ye ulaşıyor.
845 bin işsiz gence karşı 584 bin çalışmaya hazır ancak umutsuzluk başta olmak üzere çeşitli nedenlerle iş aramayan genç var. Eksik ve yetersiz istihdam edilenlerle genç işsizliği % 30’a ulaşıyor. Gençler için kayıt dışı oranı 15-19 yaş için % 76, 15-24 yaş grubu aralığı için % 54 düzeyine yükseliyor. Gençlerin % 35’i haftada 60 saatin, % 53’ü 50 saatin üzerinde çalışıyor.
ÇALIŞMA ÇAĞINDAKİ ÜÇ KADINDAN YALNIZ BİRİ ÇALIŞIYOR
İşgücüne katılım oranı kadınlar için %30,7 düzeyinde. Eylül ayında yüksek öğretim mezunu kadınlarda işsizlik bir önceki yılın aynı dönemine göre 2 puan artarak %16,4’den %18,3’e yükselmiş, 81 bin kişi artmış durumda. Çalışma çağındaki her üç kadından yaklaşık olarak sadece biri çalışıyor. Lise ve üzeri eğitime sahip kadınlar erkeklere göre 2 kattan daha fazla işsizlik gerçeği ile yüzleşiyor.
KAYITDIŞI DA KADINLAR İÇİN ARTMIŞ DURUMDA
Kayıtdışı oransal olarak gerilese de hala kriz öncesi değerlerin üzerinde. 2008 Eylül dönemi ile karşılaştırıldığında kayıt dışı istihdam 483 bin kişi artmış durumda. Erkekler için aynı dönemde kayıt dışı erkekler için 206 bin azalırken kadınlar için 689 bin artmış görünüyor.
Tarım sektörü kriz öncesine göre (2007 yılına göre) 1 milyon 295 bin artmış durumda. Buna göre toplam istihdam artışının % 32’si tarım kesiminde gerçekleşti.
GÜVENCESİZLİK YAYGINLAŞIYOR
Güvencesiz çalışma hızla yaygınlaşıyor. 2009 yılı Eylül dönemi ile karşılaştırıldığında geçici çalışanların sayısı % 39 artarak, 1 milyon 632 binden, 2 milyon 2 milyon 231 bine yükseldi. Geçici çalışmanın yaygınlaştırılması hükümetin istihdam stratejisi açısından bir amaç olarak değerlendiriliyor. Geçici işçiler için işsizlik oranı %23,25.
DİSK’İN İŞSİZLİKLE MÜCADELE İÇİN ÖNERİLERİ
1. Haftalık çalışma süresi gelir kaybı yaşanmaksızın 37,5 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı, 90 saate düşürülmelidir.
2. Herkese en az 1 ay ücretli izin hakkı tanınmalıdır.
3. Herkes için iş güvencesi ayrımsız bir biçimde uygulanmalıdır.
4. Sendikal hak ve özgürlükler güvence altına alınmalı, sendikal barajlar, noter şartı kaldırılmalı, herkesin sendika hakkını özgürce kullanabilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır
5. Kamu girişimciliği ve hizmetleri istihdam yaratacak şekilde yeniden ele alınmalıdır
6. Kamuda personel açığı derhal kapatılmalıdır.
7. Taşeronlaşma ve kayıt dışı istihdam engellenmelidir. (sendika.org)
