Soma katliamı Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu'nun 2011 yılında madenler ve maden kazalarını ayrıntılı bir şekilde inceleyerek hazırladığı raporu yeniden gündeme getirdi.
Üç yıl önce hazırlanan raporda, Soma'daki işçi katliamı sonrası tartışılan taşeron uygulaması, üretim zorlaması, denetim eksikliği, işçi eğitimi yetersizliği gibi sorunlarına dikkat çekilmişti.
Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu 8 Haziran 2011 tarihli, 'Türkiye'de madencilik sektöründe yürütülen faaliyetlerin iş sağlığı ve güvenliği açısından araştırılması, incelenmesi ve değerlendirilmesi' başlıklı bir rapor hazırladı.
Raporla, ölümlere ve yaralanmalara neden olan maden kazalarının önlenebilmesi için gerekli olan düzenleme, araştırma ve gelişme programları ihtiyaçlarının belirlenebilmesi ve ilgili bakanlıkların, madencilik kurum ve kuruluşlarının, üniversitelerin, sendikaların ve madencilik sektörünün bilgi ve birikimi ile uygulamalarının değerlendirilmesi amaçlandı.
Raporda madencilik sektöründe, iş kazalarının bir kısmının kaçınılmaz olarak kabul edildiği belirtilerek, "Kaçınılmazlık oranı, sektörün yüksek riskli özelliği nedeniyle diğer iş kollarındaki kaçınılmazlık oranından daha yüksektir. Ancak, bütün tedbirler alınsa dahi meydana gelebilen, işin mahiyetinden kaynaklanan kaçınılmaz kazalar dışında; havalandırma ve tahkimat noksanlıkları gibi çeşitli konulardaki işletme uygulamalarından kaynaklanan kazalar çoğunluktadır" denildi.
"TAŞERONLUK UYGULAMASI, ÜRETİM ZORLAMASI"
Ayrıntılı biçimde incelenen kazaların nedenlerine ilişkin hazırlanan raporda şu tespitlerde bulunuldu:
"Risk değerlendirmesi yapılmaması, taşeronluk alt işverenlik uygulaması, üretim zorlaması, geçmiş kazalardan ders alınmaması, grizu riskine karşı önlemlerin yetersiz olması, kontrol ve degaj sondajlarının yeterince yapılmaması, delme- patlatma işlemindeki düzensizlikler, çalışanlarda CO maskesi bulunmaması, gaz izleme ve ikaz sistemlerinin yetersizliği, havalandırma yetersizliği, grizu emniyetli elektrikli cihaz ve ekipmanlar ile ilgili sorunlar, nefeslik- kaçamak yolu ile ilgili yetersizlikler, tahkimat ile ilgili eksiklikler, tahlisiye hizmetleri ile ilgili sorunlar, maden işletmelerinde gözetim (iç denetim) hizmetlerinin yetersizliği, teknik nezaretçilik vb. işletme içi denetim uygulamaları ile ilgili sorunlar, kamu birimleri denetimlerinin etkinsizliği ve mesleki eğitim ve iş güvenliği kültürü noksanlıkları."
DENETİM EKSİKLİĞİNE DİKKAT ÇEKİLDİ
Raporda risklerin önceden değerlendirilerek önlem alınmasında eksikliklere şöyle dikkat çekildi: "Çalışmaların ortaya çıkardığı ilk tespit, ülkemizdeki maden işletmelerinde karşılaşılabilecek muhtemel bütün riskleri değerlendirerek sistematik tedbirler alınmasını sağlamaya yönelik iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemi kurulmasında ve dolayısıyla risklerin önceden değerlendirilerek önlenmesinde ciddi eksiklikler bulunduğudur." (gazeteport)
