İspanya’da General Franco (1939-75) ve demokrasiye geçiş (1975-77) döneminde işlenen suçlar, evrensel yargılama yetkisi çerçevesinde Arjantin’de soruşturuluyor.
Arjantinli yargıç Maria Servini de Cubria, aralarında eski bakanların da olduğu 20 İspanyol yetkili hakkında tutuklama kararı çıkardı ve İspanya’dan iadesini istedi.
Arjantin Adli Enformasyon Merkezi’nin verdiği bilgiye göre, söz konusu isimler hakkındaki tutuklama talebi Uluslararası Kriminal Polis Teşkilatı İnterpol’e iletildi.
Çıkarılan genel af yasası yüzünden Franco döneminde işlenen suçlar İspanya’da soruşturulamıyor. O dönemde yakınlarını kaybeden aileler dört sene önce, İspanya ile iade anlaşması olan Arjantin’de dava açmıştı.
Geçen Mayıs ayında İspanya’ya gelerek davacıları dinleyen ve bazı kurumları ziyaret eden yargıç Servini, insanlığa karşı işlenen suçları Arjantin’in yargılama yetkisinin olduğunu savunmuştu.
Listede ismi bulunanlardan Franco döneminde üst düzey görevlerde çalışan Rodolfo Martin Villa (80), Çalışma Bakanı olarak görev yaparken (1975-76) Mart 1976’da protestoların bastırılmasında hayatını kaybeden 5 işçinin ölümünden sorumlu tutuluyor.
Eski İmar ve İskân Bakanı Jose Utrera Molina (86) ise 1973’te bir suikastçiye verilen ölüm listesini imzalamakla suçlanıyor.
Davada sanık olan diğer bakanlar şunlar: Fernando Suarez, Antonio Carro Martinez, Licinio de la Fuente, Antonio Barrera (hayatta değil), Jose Maria Sanchez Ventura Pascual ve Alfonso Osorio Garcia.
Politikacıların yanısıra, eski İspanyol ordusu yetkilileri, hakimler ve bir jinekologun Buenos Aires federal mahkemesinde sanık sıfatıyla ifade vermesi bekleniyor.
İspanya’dan şu ana kadar resmi bir cevap gelmezken, sürecin yavaş işleyeceği tahmin ediliyor. Arjantin mahkemesi, daha önce Franco döneminde tutsaklara işkence etmekle suçlanan eski bir polisin İspanya’dan iadesini istemişti. Bu talebe yedi ay sonra cevap veren İspanya Yüksek Mahkemesi Nisan ayında, Antonio Gonzalez Pacheco’nun suçlarının zaman aşımından dolayı iadesini reddetmişti.
FRANCO DÖNEMİNİ SORUŞTURAN YARGIÇ GARZON'A DAVA AÇILMIŞTI
Mağdur aileler, uluslararası yargılama yetkisi ilkelerine göre, ağır suçların sınırötesinde de yargılanabileceğini savunuyor. Buna örnek teşkil eden İspanya, 1998’de Şili’li diktatör Augusto Pinochet’yi İngiltere’de gözaltına aldırmıştı.
Ancak İspanya'da, 1936-1939 yılları arasındaki iç savaş dahil 1977 yılına kadar süren Franco rejiminin işlediği suçlar çıkarılan af yüzünden dava konusu edilemiyor.
Pinochet’yi tutuklatan ünlü İspanyol yargıç Baltasar Garzon, hiç bir affın insanlığa karşı işlenen suçları kapsayamayacağını öne sürerek Franco dönemini soruşturma emri vermişti. Bunun üzerine bir kısım dernekler, Baltasar Garzon'un yetkilerini aştığı gerekçesiyle aleyhinde dava açmıştı.
Yargıç Garzon, 2012 yılında bir başka davada, bazı avukatları yasa dışı dinlettiği gerekçesiyle 11 yıl meslekten men edilmişti. (Evrensel)
