Bu yazı özet mi özet bir yazıdır.

Hz. Adem’e dayanan Arap Alevi itikadının tarihçesi, Platon’un mağara ağzı alegorisinden felsefi olarak beslenir. Gerçek ve gölge sembolleri Arap Alevi itikadında batın ve zahir olarak ele alınır.

Hz. Muhammed’e ilk inananlar arasında Hz.Ali’nin olması vesilesi ile de Arap Alevi itikadı kendini İslamın özü görür. Özellikle İslam’da Beyt-ül Erkam dönemi dediğimiz, en zor ve dinin illegal yolardan yayılma sürecinde var olan sahabelerin (kadroların) çoğunu Arap Aleviler önemserler.

Ebuzer Gifari’nin Şam diyarından ve Selman Farisi’in Pers diyarından gelip Hz Muhammed’i bulup peygambere güç katması değerli bir katkı olarak görülür. Özellikle Selman Farisi’nin Hendek savaşında hendek kazma fikri ve İslam Peygamberi ile yaptıkları yoğun sohbetler çok değerlidir.

2. Akabe biatında bulunan 75 kişilik kadronun Medine’ye inanmış olarak gitmesi ve bu konuda taahhüt vermeleri Müslümanlara Medine şehrinin kapılarını açmasında önemlidir. Bu 75 kişi ve özellikle Osman Bin Mazun çok değerlidir.

Arap Alevilerin en büyük bayramı Ğadir Hum bayramıdır. Veda Haccı dönüşünde Veda hutbesine atfedilen İslam’ın tamamlandığı ve Hz. Ali’nin halife ilan edildiği güne dair bir bayramdır.

Dört halife devri ve 12 imamlar dönemi ortalama İslam tarihi okurlarının bildiği ve mezhebine göre yorumladığı bir tarihtir.

11. İman Hasan El Askeri’nin öğrencisi olan Muhammed Nusayri’nin itikadını oluşturduğu Arap Aleviliğinin derli toplu bir hal alması 874 yılında, kimi kaynaklarda Mısır, kiminde Irak’ta doğduğu iddia edilen Hüseyin Bin Hamdan El Hasîbi tarafından oluşturulur.

Hamdan Hasibi İslam bilgini olmakla beraber tarih ve felsefe konusunda uzmandır. Bunun yanında tarihin gördüğü en iyi örgütçülerden biridir. Öyle ki Hamdani devletinin Halep kolu Emiri Ali Seyfül Devle’yi örgütleyip Arap Alevisi yapmıştır. Daha sonra gelen dört emir ve tebasında yaşayan halk Arap Aleviliğini seçmiştir.

Hamdan Hasibi’den sonra Ali Cisri ve Ali Cilli olmak üzere lider-filozof formunda iki merkezi kişiye iman eden topluluk daha sonra yaşanan savaşlar nedeniyle son derece yerelleşmiştir. Yerel inanç önderleri, sözlü aktarıma dayanan bir yol izlemiştir.

Hatay, Adana, Tarsus ve Mersin’de yaklaşık bir milyon nüfusa sahip Arap Aleviler, Suriye, Lübnan ve Arjantin’de toplu olarak yaşamaktadır.

Arap Aleviliği hakkında Türkiye’de yayınlanmış hızlı erişilebilir en önemli iki kaynak Muhammed Emin et-Tavil’in yazdığı Arap Aleviliği Tarihi ile Ayrıntı yayınlarından çıkan 5 ciltlik İhvani Safa Risaleleridir. Özellik 4. Cilt Arap Alevi itikadı hakkında derinlikli bir bilgi vermektedir. Bu risaleler tarihte yazılmış ilk ansiklopedi olma özelliği de gösterir. Arap Alevilerin ileri gelenleri bu kaynakları Arapça kimileri de Türkçe çevirterek Ayrıntı yayınevinden çok önce parça parça elden ele okumuştur.

İnsanlık tarihinin birikimlerini, ritüel ve bayramlarını gören, farkında olan bu GENİŞ ZAMANLI itikadın en önemli bayramı olan Ğadir Hum hepimize kutlu olsun.