“Gazete kime aittir”, ya da şöyle soralım, “gazetenin yayın politikasını kim belirler?”
Okuyanlar mı, kurucusu mu, genel yayın yönetmeni mi?
Ya da bu suallerin cevapları her gazete için aynı mı?
Şu bir gerçek ki soruların cevapları bende yok. Bu konunun uzmanı da değilim. Bu haftaki Agos’un arka yüzündeki bir haberi daha doğrusu bir söyleşiyi okurken dalıp gittiğim sorular bunlar.
Mülakat bir astrolog hanımefendiyle yıldız falı üzerine, yani yeni yılda hangi burcu hangi akıbet bekliyor hakkındaydı. “Ne var bunda yılbaşıların rutin haberciliği” ya da “ya işte boşluk doldurmak için yapılmış bir haber” yahut “iyi de kardeşim onun da alıcısı var” yorumlarını getirebilirsiniz.
Bu ülkede yaşayan birçok Ermeni yahut Hristiyan azınlığa mensup insan için Agos sadece basit bir gazete değil. Yaşamlarında atlanamaz bir alışkanlık. Ve bunların çoğuna sorarsanız size Agos’ta asla olmayacak, olmaması gereken birçok şey sıralarlar. Çünkü Agos aidiyetlerine dair bir şey. Agos bir alternatif bu ülkede.
Yeterince araştırma yapmadan sosyolojik bir tespitte bulunmak ne kadar doğru olur bilinmez ama Agos sadece gazete değil bir hareket. Kuruluşunda Kilisenin ya da Hristiyan imanının etkisinin yadsınamayacağı bir hareket Agos. Esas okurunun Ermenilikle Hristiyanlığı ayrılmaz bir sentez olarak gören bir inanç yapısı olan kilise cemaatinin olduğu bir neşriyat.
Şimdi soru şu; Hristiyan amentüsüne direk zıtlık gösterdiği tartışma götürmez olan astrolojinin Agos’ta tam sayfa yer bulması, dahası bunun insanların yaşamına katkı yapacak bir inanç gibi gösterilmesi ve Kutsal Kitap ayetleriyle Tanrı’nın iğrendiği gayet acık olarak belirtilen bu öğretiyi çoğunluğu Hristiyan hassasiyetine mensup okuyucuları olan bir gazetede yayınlamak ne kadar doğru bir karar?
Ve yine en az önceki kadar önemli bir soru: Acaba Agos artık Baron Hrant’ın gazetesi değil mi? Ya da uzun zamandır mı öyle değil? Zaten olması da gerekmiyor mu?
Bu noktada belirtmem gerekir ki asla Agos yönetimine veya gazetesine bir eleştiri yöneltmiyorum ya da onları yönlendirmeye çalışmıyorum zira bu konuda donanımım yok, zaten haddime de değil. İtiraf etmeliyim ki eskisi kadar düzenli bir okuyucusu da değilim. Ancak yüreğimde yer etmiş işte ve bana bu soruları sorduruyor.
Ayrıca naçizane Türkiye Protestan Kiliseleri Pastörü olarak bu gazetede sadece Ermenilik değil tüm azınlık toplumlarının reflekslerinin yanında Hristiyan amentüsünün de göz ardı edilemeyeceğini düşünüyorum.
İKİ HRANT
Türkiye’deki Ermeni Protestan Kilisesi için son 35 yılı ele alırsak herhalde iki tane Hrant’ın önemini yadsıyamayız. Biri malum Hrant Dink, İkincisi Hrant Küçükgüzelyan.
Ermeni Protestan kilisesinde hizmet ettiğim dönemde Hrant Küçükgüzelyan’ın köşe yazılarını kesip vaazlarımda kullandığımı hatırlıyorum. Hani şu ayetlerin kullanıldığı ve Hristiyan imanı bakış açısıyla dünyasal yorumların yapıldığı, insanı tekrar tekrar okumaya iten harika köşe yazıları.
Astroloji haberini okuduğumda hemen aklıma o zamanlar geldi. Ve kilise işlerinin yoğunluğundan biraz da tembelliğimden uzun zamandır yapmadığım bir şeyi yaptım: Yazmaya başladım. Açıkçası duygusal bir refleks bu yazı. Hani yıllarca gittiğiniz bir pastane ya da lokanta kapanır ya öyle bir şey. Çok ajite etmek istemem ama bence bir devrin sonu. Belki de ben siyasi bir gazeteye fazla dini misyon yüklüyorum. Ve biraz abartıyorum Agos’u. Ancak şurası kesin ki Hrantlardan sadece biri sağ olsaydı bu haber asla yapılamazdı.
Belki daha önce de bunun gibi birçok haber yapılmıştır ve benim gözümden kaçmıştır. Dediğim gibi artık düzenli okuyucusu değilim belki bundan dolayı da ben bazı eleştirileri hak ediyorum. Yine benim kafamda oluşan en kocaman sorulardan biri de Ermeni Kilisesinden bununla ilgili bir tepki olup olmayacağı. Bilhassa bu gazetenin sayfalarında sık sık haberi yapılan demeç veren ve patriklik makamı için namzet gösterilerek parlatıldığı algısı edindiğim bir isim olan üstrahip Sahak Maşalyan’ın bu konuda ne düşündüğü ve herhangi bir yorumda bulunup bulunmayacağı. Agos’la çelişmemek adına sessizliğe mi bürünecek yoksa İmanın gerektirdiği refleksi gösterecek mi?
