1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü'nün İstanbul Taksim Meydanı'nda kutlanmasıyla ilgili yasağa anayasa hukukçusu İbrahim Kaboğlu karşı çıktı.

Kaboğlu yasağın AİHM'in (Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi) aldığı karara aykırı olduğunu söyledi. İstanbul Valisi Avni Mutlu ise kararın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne aykırı olmadığını savundu.

Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu, "DİSK ve KESK'in başvurusu sonucu 2012'de AİHM'in aldığı karar sonrası Taksim Meydanı'nda 1 Mayıs'ın kutlanmasını sağlamak hükümetin görev ve yükümlülüğü haline gelmiştir." dedi.

DİSK'te (Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu) hukukçularla yaptığı toplantıda konuşan Kaboğlu, DİSK ve KESK'in (Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu) 2008 1 Mayıs'ında yaşananlardan sonra "toplu ifade ve gösteri haklarının ihlal edildiği" gerekçesiyle AİHM'e başvurduğunu hatırlattı.

Kaboğlu, "AİHM'in verdiği karar ile hükümetin Taksim Meydanı'nda 1 Mayıs kutlamasını engellemesinin toplantı ve ifade özgürlüğünün ihlal edildiği, hükümetin kısıtlama için kullandığı gerekçelerin gerekli ve kanıtlanabilir olmadığı, toplantı yapma özgürlüğünün toplantının istenilen yerde yapılmasını da kapsadığı, soyut ve kanıtlanmayan bahanelerle emekçilere kapatılmak istenen ve kapatılan Taksim alanının kutlama alanı olduğunu tescil etmiş oldu" dedi.

Bu kararla Taksim'in 1 Mayıs alanı olarak tescillendiğini söyleyen Kaboğlu, “İlk defa bir meydan, ulusalüstü hukuk alanında bir hakkın temek unsuru olarak kabul edildi. İlk kez bir meydan, Avrupa İnsan Hakları Sistemi'nde bir özne olarak yer almıştır" dedi.

‘KARAR BAĞLAYICI’

Kararın iç hukuk için bağlayıcı olduğunu söyleyen Kaboğlu şöyle devam etti:

“İnsan hakları değerler sisteminde, kamu düzeni uluslararası bir kurum olarak ele alınır. Bu kurum gereği hukuk devletinin gerçekleşme şekli olarak hukuk kurallarının uygulanma zorunluluğu, hukuk kurallarını oluşturan mahkeme kararının da uygulanması zorunluluğu tüm taraf ülkelere yüklenmiştir. Hükümet verilen bu karara itiraz hakkını kullanmamış, kararda yapılan tespitleri kabul etmiştir. Mahkeme de kararlara uymanın bakanlar komitesinin denetimini gerektireceği yaptırımını düzenlemiştir."

2013 1 Mayıs'ının meydandaki yenileme çalışmaları yüzünden engellendiğini hatırlatan Kaboğlu, artık bu nedenin de geçerli olmadığını söyledi.

‘YETKİ İDARİ MAKAMLARDA’

İstanbul Valiliği ise yasağın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne aykırı olmadığı görüşünde.

Vali Avni Mutlu, "Bizim anayasamız, milli hukukumuz bu konuyla ilgili açık bir hükme sahip. Elbette ki bu tür toplantıların, ifade hakkının kullanılması, toplanma hakkının kullanılması, anayasal güvence altındadır. Herkes bu hakkını kullanacaktır... Bu konuyla ilgili yetki tamamen ilgili idari makamlardadır ve bu hakkın kullanılması noktasında da Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne aykırı herhangi bir şey yoktur. Dolayısıyla biz bir hakkı engellemiyoruz." dedi.

Hakkın bizzat kullanılması için de farklı alanlar gösterdiklerini vurgulayan Mutlu, Kadıköy'de Türk-İş'in yapacağı mitingle ilgili bu hakkın kullanılması konusunda gerekli izni, müracaata bulunulduğu için vermiş olacaklarını söyledi.

1977'de katliam yaşanan Kazancı yokuşuna çelenk bırakma ve anma yapılması için verdiklerini vurgulayan Mutlu şöyle devam etti:

"Çok daha nitelikli mekanlarda da mitingin yapılmasına izin veriyoruz, bu onların hakkı. Bu konuda biz de destek olmaya hazırız. İşçi kardeşlerimiz de emekçi kardeşlerimiz de bu miting alanlarına kendileri çok rahat gidebilir. Ama biz de ilave olarak diyoruz ki 'size her türlü desteği de lojistik olarak vermeye hazırız'. 'İstediğiniz her yerden sizi taşıyalım ve buraya da götürelim' diyoruz. Dolayısıyla bütün bunlar bir hakkın engellenmesi değil, bir hakkın daha iyi kullanılması için imkan sağlanmasıdır."

TAKSİM NEDEN ÖNEMLİ?

Taksim Meydanı İstanbul'un merkezi sayılıyor. 1977'de 34 kişinin öldüğü olaylardan sonra meydan 32 yıl boyunca 1 Mayıs kutlamalarına kapatıldı. 2010'da ise kutlamalara yeniden açıldı.

2013'te yenileme çalışmaları gerekçesiyle kutlamalara yine izin verilmedi.

Geçen yılın Mayıs ve Haziran aylarında yaşanan geniş çaplı protestolar da meydandaki Gezi Parkı'nın alışveriş merkezini de içeren Topçu Kışlası'na çevrilmesi ile ilgili planlardan, mahkeme kararına karşın, geri atılmaması üzerine Taksim'de başlamıştı.

Kaboğlu da Taksim'in önemini şu sözlerle anlattı:

 "1 Mayıs bir miting değil, bir anma, bayramdır. 1 Mayıs alanı İstanbul'da Taksim'dir ve bunun simgesel bir anlamı vardır. Anma olayın olduğu yerde yapılır. 'Başka yerde miting yapın' demek, bizim açımızdan anlamlı bir gerekçe değil."

(Aljezeera Türk)