Oktay Candemir / ANF

Van’da uyuşturucu madde bağımlılığının giderek artması aileleri tedirgin ediyor. STÖ temsilcileri, madde bağımlılığı yaşının 12’ye düştüğü kentte, polisiye tedbirlerin çözüm olmadığına dikkat çekerken, uyuşturucu tacirlerinin polis ile birlikte hareket ettiği tepkisinde bulunuyorlar.

Van’da resmi rakamlara göre 16 bin madde bağımlısı bulunuyor. Madde bağımlılığı yaşının 12’ye kadar düştüğü kente, uyuşturucu sokaklarda rahatlıkla bulunabiliyor. Uyuşturucu kullanımına karşı herhangi bir tedbir alınmaması da, pazarlayıcılar konusunda birçok soruyu akıllara getiriyor.

Sivil Toplum Örgütü (STÖ) temsilcileri, uyuşturucu kaçakçıları ve pazarlayıcılarının polis ile birlikte hareket ettiğine dikkat çekerek, çözümün polisiye tedbirlerden ziyade, sosyo-ekonomik tedbirlerle gelişebileceğini belirtiyor.

BDP: FUHUŞ VE UYUŞTURUCU BİR DEVLET KONSEPTİDİR

BDP Van İl Başkan Yardımcısı Atilla Kumli, uyuşturucu madde bağımlılığı ile ilgili her gün ailelerden onlarca şikayet aldıklarını söyledi.

Yaptıkları araştırmalar sonucunda madde bağımlılığının arttığını tespit ettiklerini kaydeden Kumli, “Bu ülkede panzere taş atan TMK mağduru çocuklar yıllarca hapiste kalırken, uyuşturucu madde kaçakçılığına ise resmen göz yumuluyor” dedi.

Kendilerine başvuran ailelerin mahallelerde esrar kullanan ve satanları polise bildirmelerine rağmen, herhangi bir müdahalenin olmadığı bilgisini verdiğini de belirten Kumli şunlara dikkat çekti:

“Bu da devletin gençleri madde bağımlılığına, ajanlaştırmaya yönelik faaliyetler yürüttüğünü çok açık bir şekilde gösteriyor. Bu tutum da devletin ‘güvenlik’ konseptinin bir parçasıdır. Biz de parti olarak uyuşturucuya, fuhuşa, ajanlaştırmaya karşı birçok kez tepkimizi demokratik eylem ve etkinliklerle ortaya koymamıza rağmen bir sonuç elde edemedik.”

Kumli, BDP’nin önümüzdeki süreç için projeler üreterek, sorunun çözümü için çaba sahibi olacağını da sözlerine ekledi.

‘ÖNCE BAĞIMLI, SONRA TORBACI YAPIYORLAR’

Van’da uzun yıllar gazetecilik yapan ve bir süre önce madde bağımlısı bir yakınını kurtarmak için çaba harcayan gazeteci Cengiz Aslan ise, yaptığı araştırma hakkında şu bilgileri verdi:

“Bir yakınımın durumundan ötürü bu konuyla ilgili araştırma yaptım. Gördüğüm kadarıyla madde kullanımı 12 yaşına kadar düşmüş. Özellikle okul önlerinde ve çarşı merkezinde ‘torbacı’ diye tabir edilen gruplar tarafından uyuşturucu madde çok aleni bir şekilde satılıyor. Uyuşturucu madde nereden bulunuyor diye sorduğumuzda bize çarşı merkezinde çok rahatlıkla bulunabileceğini söylüyorlardı. Birileri önce bu gençleri madde bağımlısı yapıyor sonra da para kazanma vaadiyle torbacı yapıyor.”

‘POLİSİYE TEDBİRLER ÇÖZÜM DEĞİL’

Polisin ‘torbacılara’ yönelik operasyon gerçekleştirdiğini de hatırlatan Aslan, “Ama bu çözüm değil” dedi. Asıl operasyonun uyuşturucu baronlarına yönelik olması gerektiğini kaydeden Aslan şöyle devam etti:

“Ben bu operasyonları oldukça dar ve lokal buluyorum. Uyuşturucu baronları özellikle kırsal alanda ve varoşlarda yaşayan gençleri bulup bunları madde bağımlısı yapıyor. Yaptığım bütün bu araştırmalarda bunların bir konsept olduğunu gördüm. Bu işin içinde bazı devlet kurumları da var. Genç erkekler uyuşturucuya alıştırılırken, genç Kürt kadınları fuhuşa sürükleniyor. Bunun çözümü polisiye tedbirlerle olamaz. Özellikle aileler çok dikkatli olmalı. Bugünkü tablo oldukça vahimdir. Çözüm olarak istihdam alanları yaratılmalı ve sosyal-ekonomik tedbirler yaratılmalıdır. Van Büyükşehir Belediyesi, Van Valiliği ve STK’ler birlikte projeler üretmelidir. Van bir sınır ili olduğu için çok rahat uyuşturucu madde girişi yapılıyor. Çarşı merkezinde mobese kameralar var. Mesela BDP’nin her türlü siyasi etkinliği bunlarla takip ediliyor ve kişiler tek tek tespit ediliyorsa, bu yöntem neden uyuşturucu kaçakçılarına karşı uygulanmıyor. Bu bana çok manidar geliyor.”

‘UYUŞTURUCU SATIŞININ ARKASINDA GÜVENLİK GÜÇLERİ VE BÜROKRATLAR VAR’

İnsan Hakları Derneği (İHD) Van Şube Başkanı Hamdi Bayhan ise, Kürdistan’da artan uyuşturucu madde kullanımının bir devlet politikası olduğunu belirtti.

Devletin ‘güvenlik’ politikaları ekseninde Kürdistan’da uyuşturucu madde bağımlılığını desteklediğini ifade eden Bayhan, “Devlet isterse tüm uyuşturucu baronlarını eliyle koymuş gibi bulur. Ancak tam tersi yapılarak uyuşturucu madde bağımlılığına aralıklarla izin veriliyor. Madde bağımlılığı kültür, eğitim, sanat, istihdam alanları yaratılarak çözülür. Olaya ‘Polis müdahale etsin’ yaklaşımı popülist bir söylemdir ve çözüm getirmez” dedi.

STÖ’ler, valilik ve belediyenin işbirliği yaparak çözüm üretebileceğini vurgulayan Bayhan, öyle bir sokağa baskın yapılarak, sorunun çözülemeyeceğini de söyledi.

“Bu işin arkasında baronlar var ve bu baronların arkasında da güvenlik güçleri ve bazı bürokratlar var” diyen Bayhan, İHD olarak, yardım talebinde bulunacak bütün ailelere gereken desteği sunacaklarını da belirtti.

‘DEVLET 3F POLİTİKASINDAN VAZGEÇMELİ’

Van Çev-Der Başkanı Ali Kalçık ise uyuşturucunun hem insana hem de doğaya büyük zararlar verdiğine işaret etti. Sorunun ekonomik, sosyal boyutları bulunduğunu, eğitimsizliğin de madde bağımlılığının kullanımının artmasında önemli rol oynadığını söyleyen Kalçık, devletin 3F formülünün gereği olarak uyuşturucu madde kullanımını desteklediğini ifade etti.

Öncellikle devletin bu anlayıştan vazgeçmesi gerektiğini dile getiren Kalçık, Van’da uyuşturucu madde kullanımının Türkiye ortalamasının üstünde olduğunu vurguladı.

“Bu yüzden çok acil tedbirler alınmalı” diyen Kalçık şunları söyledi:

“Uyuşturucu madde konusu hükümetin sorumluluğundadır. Ama nedense buna karşı bir önlem alınmadığı gibi, sessiz kalınmakta ve desteklenmektedir. İşin acı tarafı herkes uyuşturucu madde kullanımını kanıksamış durumda, toplum buna alıştırılmış. Bu çok büyük tehlikedir. Buna tepki göstermek önemli bir duyarlılıktır. Kaba polisiye yaklaşımlar olayı çözmez aksine büyütür. Madde bağımlılığı bir hastalıktır. Şimdi bu hastaların tedavisi için Van’da ANATEM diye bir merkez oluşturuldu ama önemli olan gençlerimizi madde bağımlısı olmadan müdahale etmektir. İş oraya varmadan tedbirler alınmalıdır. Bu bataklığın kurutulması gerekiyor.”