Mardin’in Nusaybin ilçesine bağlı Taşköy (Arbo) köyünde yaşayan onlarca Süryani aile, 1980 ile 1990 yılları arasında göç etmek zorunda kalarak köylerini tamamen boşalttı.
Sık sık askeri operasyonların yapıldığı bölgede yer alan köylerindeki, evler ve tarihi mekanlar ise yıllar içinde harabeye döndü. Köydeki 1600 yıllık bir tarihe sahip olan Mor Dimet, Mor Şalito (500), Meryem Ana, Mor Gevargis, Mor Batlo, Mart Şimuni kiliseleri ile bin yıllık geçmişse sahip olan Mor Şemun Manastırı ise, hazine avcıları tarafından büyük oranda tahrip edildi.
7 KİLİSEDEN 3’Ü ONARILDI
Operasyona çıkan asker ve korucular tarafından yapılan yazılamaların halen üzerinde durduğu kiliselerden bazıları, 2007 yılının sonlarında köye geri dönen bazı aileler tarafından yeniden onarılmaya başlandı.
4 yıl içinde çevre köylerde yaşayan Süryani gençlerin de desteğiyle kiliselerden üçü imece usulüyle restore edildi.
Tamamen harabeye dönen iki kilise dışında, diğer kiliselerin onarımı için ise ailelerin girişimleri devam ediyor.
‘KÖYE DÖNÜŞ TAM GERÇEKLEŞMEDİ’
Restorasyona katkı sunanlardan biri olan Süryani İbrahim Diri, bazı aileler ile aldıkları “köye geri dönüş” kararının halen tam olarak hayata geçirilemediğini ifade etti.
Eski köyün yanına evlerini inşa ettikten sonra kiliselerinin restorasyonuna başladıklarını anlatan Diri, yine bir taziye salonu inşa ettiklerini de aktardı.
BELİRSİZLEŞEN SİYASİ DURUM GERİ DÖNÜŞÜ ETKİLİYOR
Restorasyonu yapılan kiliselerin yeniden tahrip edilmemesi için, dönüşümlü olarak köyde kişi kalıyor. Köylerine dönüş kararı alan 10’a yakın aile ise, son dönemlerde yaşadıkları kaygılar yüzünden dönemsel olarak kısa süreliğine köylerine gelip gidiyor.
Restore edilen kiliseler bu nedenle boş kalıyor.
Son dönemlerde tarihi yapı, mezarlık, ibadethane ve mülkleri hazineye devredilen Süryanilerin, köyde kalıcı olarak kalamamasının nedenlerinin başında ise, giderek belirsizleşen siyasi ve ekonomik ortam ile geçmiş dönemlerde yaşanan katliamların tekrarlanması geliyor.
Haber: Gökhan Altay / Mezopotamya Ajansı
