Türkiyeli Yahudilerden 250 kişinin son dönemde yurtdışına yerleştiği ortaya çıktı.

Ermenilerde henüz bu sayıya ulaşılmadığı tahmin ediliyorsa da 'zorunlu göç' gündemde.

Türkiye’den yurtdışına gidenlerin sayısı her gün artıyor.

Özellikle 15 Temmuz’daki darbe girişimi, son döneme damga vuran şiddet ortamı ve siyasi atmosferin keskinleşmesinin ardından Avrupa başta olmak üzere Batı ülkelerine göç ivme kazandı.

Hayatını yurtdışında sürdürmeyi planlayıp Türkiye’den ayrılan gayrimüslimlerin sayısında kayda değer bir artış görülüyor. Gitmeyi planlayanların ve yakın zamanda ülkeyi terk etmeyi gündemine alanların sayısı hızla artıyor.

Son olarak Yahudi Cemaati Başkanı İshak İbrahimzadeh, son dönemde yaklaşık olarak 250 Türkiyeli Yahudi’nin yurtdışına yerleştiğini ifade etti.

Benzer bir eğilimi Ermeni toplumunda da gözlemek mümkün.

Yaklaşık bir ay önce ailesiyle birlikte Avrupa’ya taşınan ve ismini paylaşmak istemeyen bir eğitimci, henüz yurtdışında yaşayıp yaşamama konusunda kesin bir karar vermese de, Avrupa’da geçireceği süre zarfında elde edeceği deneyimin, bu konudaki kararında etkili olacağını söylüyor.

Eşine gelen bir iş teklifini değerlendirmek üzere bir süreliğine yurtdışına yerleşen eğitimci, özellikle çocuğunun eğitim hayatının, hayatlarının kalanını Avrupa’da geçirmeleri konusunda önemli rol oynayacağı görüşünde.

Eğitmen, günümüzde birçok ailenin, çocuklarını, eğitim için yurtdışına gönderdiğini de söylüyor. Bir süredir yaşamını Fransa’da sürdüren bir satış yönetim uzmanı ise, kişisel gelişimi için yurtdışına yerleşmeye karar verdiğini söylese de, Türkiye’nin geleceğinin parlak olmadığını, umudu her zaman korumak gerektiğini fakat mevcut durumun da endişe verici olduğunu söylüyor.

‘BU KARARI VERMEMİZİN ASIL NEDENİ ENDİŞELERİMİZ’

İki hafta önce ailesiyle birlikte Avrupa’ya göç eden serbest meslek sahibi bir Ermeni ise, şunları söylüyor: “Doğduğun toprakları, avucunun içi gibi bildiğin mahalleni, hangi koşulda ne tepki vereceğini bildiğin insanları, neyi nasıl yapacağını çok iyi bildiğin bir ortamı, iyi ya da kötü bir düzeninin olduğu toprakları bırakıp yabancı bir ülkeye gitmek hiç de kolay değil.

"Buna karar verdiyseniz mutlaka ciddi sebepleriniz vardır. Bizim için en önemli sebep, çocuğumuzun, en azından beş kuşaktır rahat görmemiş, bir türlü ‘muasır medeniyetler seviyesi’ne ulaşamamış ve ulaşması da önümüzdeki 30 yıl içinde mümkün görünmeyen Türkiye yerine daha medeni şartlarda yetişmesini istememiz. Hiçbir yerin Türkiye’den daha kötü durumda olmadığını düşünerek, gidebilme imkânınızın olduğu bir yere, ‘hak ettiğiniz’ yaşamı kurmak için mücadele vermeye gidiyorsunuz...

"Etrafımızda son bir yıl içinde Türkiye’yi terk etme kararı alan ve bunun için girişimlerde bulunan çok sayıda aile oldu. İmkânı olanlar terk etti, olmayanlar ise en kötü günde ne yapacağını düşünerek yaşıyor. Bu terk etme hali gayrimüslimlerle sınırlı değil; örneğin biz, Avrupa’ya bizimle aynı tarihte göçmek isteyen komşumuzla birlikte eşyalarımızı taşımak için kargo şirketini aradık. İşin özünde çocuk bizim motivasyonumuz oldu. Bu kararı vermemizin asıl nedeni, endişelerimiz." 

‘KİMSE TÜRKİYE’NİN SURİYE GİBİ OLMAYACAĞINI GARANTİ EDEMEZ’

"Türkiye toplumu olarak geldiğimiz nokta, sindirilmiş, hayal kırıklığına uğramış birçok kesimden oluşan ve genel nüfusa oranı %50’ye yaklaşamayan bir topluluk ile, kendini muktedir hissettiği kadar tehdit altında hisseden, iktidarını korumak için gözünü karartan ve bedel ödemekten kaçınmayan, nüfusun %50’den fazlasını oluşturan bir topluluk.

‘TÜRKİYE ARTIK DENGESİZ VE GÜVENSİZ BİR ÜLKE’

"Türkiye artık dengesiz ve güvensiz bir ülke. Rusya mı? ABD mi? Şangay Beşlisi mi? AB mi? Bir sürü ikilemin arasında gidip gelen bir ülke... Bomba tehdidi altında yaşamayı geçtim, insanların toplu taşıma araçlarındaki gergin ve mutsuz hali bile bir şeylerin işareti. Hiç kimse Türkiye’nin Suriye gibi olmayacağını garanti edemez. Evet, insanlar ‘Türkiye Suriye olmasın’ diyerek, bütün tahriklere rağmen sokaklara dökülmedi.

"Ama görülecek o kadar çok hesap var ki... Hiç kimse bardağın taşmayacağını garanti edemez. Sonucu değiştiremeyeceğinizi düşünüyorsanız, mücadeleyi bırakıp terk edersiniz. İnsan bencildir eninde sonunda. Türkiye'nin ‘jeopolitik önemi’nin önemsiz olduğu, III. Dünya Savaşı’nın burnunuzun dibinde olmadığı bir hayatı herkes hak ediyor.

"Gideceğiniz yerse, Türkiye’den sadece daha az tehlikeli olacak. Ermeni toplumu biraz iyi durumda olsaydı, tutunmak için küçük de olsa bir nedenimiz olurdu ama Ermeni toplumu hiç olmadığı kadar dağınık durumda ve toparlanması çok mümkün değilmiş gibi görünüyor bana...” Benzer sözler son zamanlarda Ermeni toplumunda daha fazla yankılanır halde. Görmezden gelinemeyecek sayıda insan ya gitmeyi düşünüyor ya da gidenlere hak veriyor. Yıllar sonra Türkiyeli gayrimüslimlerin aklında yine benzer bir soru var: Gitmek mi zor, kalmak mı?

‘YURT DIŞINA GÖÇÜN SINIFSAL BOYUTU VAR’

Türkiyelilerin son dönemde hayatlarını yurtdışında sürdürmeyi planlamasını, Agos yazarı Ohannes Kılıçdağı değerlendirdi:

“Bir buçuk senedir Türkiye’nin içinden geçmekte olduğu kanlı, istikrarsız süreç birçok kişide geleceğe dair bir umutsuzluk yarattı ve dolayısıyla ülkeyi terk etme fikri doğurdu. Kapsamlı ve hedefe yönelik bir istatistik yok ama anekdot düzeyindeki bilgiler, bu eğilimin laftan ibaret olmadığını, birçok ailenin yurtdışına yerleştiğini veya bu doğrultuda hazırlık yaptığını gösteriyor.

Tabii, bu eğilimin sınıfsal bir boyutu da var. Gidenler daha ziyade eğitimli, üst-orta gelir grubuna mensup, meslek sahibi profesyoneller ve kendi işinin sahibi olanlar. Bunların içinde akademisyenlere özel bir parantez açmak gerekir; genişçe bir kesimi iktidarın doğrudan hedefi olduğu için akademisyenler arasında yurtdışına çıkanların oranı daha yüksek.

Ermeni toplumu içinde yurtdışına yerleşme eğilimi konusunda da benzer şeyleri söylemek mümkün. Orada da elimizde somut sayılar yok, ama zikrettiğim sınıflara dahil, Ermeniler arasında da yurtdışına çıkış eğilimi olduğu gözlemleniyor.

Yalnız, Ermeniler söz konusu olduğunda sınıfsal boyutun yanına şunu da eklemek gerekir: Türkiye’de siyasi ve iktisadi istikrarsızlıktan, sorunların doğrudan tarafı olmasalar dahi, en çok etkilenenler, risklere en açık olanlar, Ermenilerin de içinde bulunduğu, ‘azınlık’ tabir edilen gruplardır. Ülkenin genel durumuyla ilgili hoşnutsuzluğun yanı sıra, Ermenilerin kolektif hafızasındaki bu bilgi de onların ülke dışına yerleşme motivasyonunu artırıyor olsa gerek.”

(Kaynak: Agos)