Batman’ın Beşiri İlçesi Ayrancı Köyü’nde bulunan Mor Kiryakus Manastırı, bakımsızlık nedeniyle bir bölümü yıkılmış durumda olup, köylülerce ahır ve ambar olarak kullanılıyordu. Rivayete göre Bizanslılar tarafından bin 500 yıl önce kurulan Manastır Batman Müze Müdürlüğü tarafından temizlenerek restore edilecek.

 

ÖNCE TEMİZLİK SONRA RESTORASYON

Hayvan pisliği ve çöp atıklarıyla dolu olan manastırda temizlik çalışmaları başlatan Müze Müdürü Tenzile Uysal, 2 müze uzmanı ve 10 temizlik işçisiyle çalışmaları başladıklarını belirterek, Temizliğin ardından kazı, çevre düzenlemesi ve restorasyon çalışmaları yapacaklarını kaydetti. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü ve Batman Valiliğinin desteği BATSO’nun da sponsorluğuyla çalışmalar başlatıldığını ifade eden Uysal, İlk çalışma 1 ay sürecek manastırın temizlik, kazı ve restorasyonu 3 ile 5 yıla yayılabileceğini dile getirdi.

 

MÜSLÜMANLAR, HIRİSTİYANLAR VE YEZİDİLERE EV SHİPLİĞİ YAPTI

Batman Müze Müdürlüğü olarak büyük bir adım attıklarını belirten Uysal manastır hakkında şu bilgileri verdi: “Mor Kiryakus Manastırı, Batman’ın Beşiri İlçesi sınırları içinde kalan Kıra Dağının Kuzey Mezopotamya ovasına bakan doğu yamacında, Ayrancı Köyünde bulunmaktadır. İlk çağdaki sınırları Dicle Nehrinin güney kıyısından başlayıp, Suriye sınırına kadar uzanan ve dini yönetim açısından Hasankeyf’teki Başpsikoposluğa bağlı olan bölgeye Tur Abdin denildiği bilinmektedir. Müslümanlar, Hıristiyanlar ve yezidiler gibi birçok farklı din ve milliyetin bir arada yaşadığı Tur Abdın bölgesi, Süryanilerce “kutsal toprak” ve “anavatan” olarak kabul edilmektedir. Bu bölgenin en uç noktasındaki Mor Kiryakus Manastırı, bu bölgede yer alan 80’e yakın kilise ve manastır içinde önemli bir yer tutmaktadır.”

 

MANASTIR AHIR VE AMBAR OLARAK KULLANIŞMIŞ

Manastır 5. Yüzyılda inşa edildiği ve bu nedenle Deyrulzafaran’la yaşıt olduğu zannedilmekte olduğunu belirten Müze Müdürü Uysal, “Manastır 2340 m2 bir alan üzerine kurulmuş olup, üstü kapalı, dar ve uzun geçitlerle yeraltına uzanan zemin katıyla birlikte üç katlı bir yapıdır. Dıştan dikdörtgen planlı, içten de iki kare planlı kapalı bir avlunun etrafında kemerli kolonların gerisinde birbirine bitişik çok sayıda oda bulunmaktadır. Bu odaların bir tanesinin içindeki süslemelerden manastırın metropolitine ait olduğu anlaşılmaktadır. Ancak günümüzde terk edilmiş ve bakımsızlık nedeniyle bir bölümü yıkılmış olan manastır köylülerce ahır ve ambar olarak kullanılmaktadır” dedi.

 

MANASTIRIN DEĞERLİ EŞYALARI TAŞINDI

Manastırın ne zaman terk edildiği bilinmediğini dile getiren Uysal, “1957 yılında Midyat Metropolitince manastıra bir papaz atandığı kayıtlıdır, atanan bu son papazın ismi bilinmemektedir. Yani en azından 1960’lı yıllara kadar işlevini sürdürmüş olmalıdır. Manastırdaki kimi değerli eşyalar zaman içinde Midyat’taki Deyrulumur Manastırına nakledilmiştir. Batman Müze Müdürlüğünce Batman ili, Beşiri İlçesi, ayrancı Köyünde Bulunan ve Hıristiyanlık tarihi açısından önemli bir yer tutan Mor Kiryakus Manastırının Turizm amaçlı kullanılabilmesi ve inanç turizmine kazandırılması için temizlik ve kazı çalışmalarına, Batman Üniversitesi tarafından da Ersoy Soydan başkanlığında çevre düzenlemesine başlanmıştır” şeklinde konuştu.

 

HZ. ÖMER TARAFINDAN İŞGAL EDİLMİŞ

Birçok medeniyete ev sahipliği yapıldığı belirtilen Mor Kiryakus Manastırı inanışlara göre Hz. Ömer tarafından işgal edildiği ileri sürüldü. (STAR)