Serdar Eroğlu -ANF

Amsterdam - Futbol Avrupalı beyazlar ve Latinlerin oynadığı bir spor olmaktan büyük oranda son 30 yıl içinde sıyrıldı. İngiltere birinci liginde 1970lerde parmakla sayılacak kadar siyahi oyuncu vardı. Bugün ise İngiliz milli takımının neredeyse yarısı siyahi oyunculardan oluşuyor.

Ancak gelgelelim halen en üst düzey futbol liglerinden biri olarak nitelendirilen Premiere Ligde milli takım düzeyindeki futbolcular ırkçılık suçlamasıyla sık sık karşılaşıyor.

Bunlardan sonuncusu İngiltere milli takım kaptanı John Terry ile Queen’s Park Rangers defans oyuncusu Anton Ferdinand arasında yaşandı. Scotand Yard ve İngiliz Federasyonunun incelediği olayda Terry’nin Ferdinand’a “seni siyah ...” diye bağırdığı iddia ediliyor.

Bu sene Premiere Lig’de yaşanan ilk ırkçılık suçlaması bu değil. Bir önceki hafta da Manchester United’lı Patrice Evra, Liverpool’lu Luis Suarez’in kendisine “zenci” diye hitap ettiğini açıklamış ve şikayetçi olmuştu.

İngiltere’de tarihe karıştığı düşünülen ırkçılığın üst düzey futbolcular arasında yeniden gündeme gelmesi ciddi bir endişeye neden olmuş durumda. Emre Belezoğlu gibi sicili kabarık futbolculardan başlayan bu sorun bugünlerde futbolun üst düzey isimlerini oldukça rahatsız ediyor. (Emre Belezoğlu kısa İngiltere macerasında 1 kez ırkçı hakaretten ceza almış 2 kere de ırkçılıkla suçlanmıştı)

Futbol sahalarında ırkçılık aslında uzun bir süreden beri Avrupa ve dünyanın gündeminde. Ve sadece saha içinde değil.

Borussia Dortmund’un yıldızlarından Julio Cesar bir gece eğlenmek için gittiği bir gece kulübüne siyah olduğu için almamış ve bu nedenle başka bir takıma transfer olma talebinde bulunmuştu.

HEP IRKÇI SATAŞMALARA MARUZ KALIYORUM

Daha trajik bir durum Almanya üçüncü liginde Leipzig ile Hallescher FC arasında bir maçta yaşanmıştı. Leipzig’in Nijeryalı ortasaha oyuncusu Adebowale Ogungbure’ye yönelik olarak sürekli “niger-zenci” diyerek hakaret eden taraftarlar bununla da yetinmeyip maymun sesleri çıkardı. Bir taraftar da üzerine tükürdü. Bu duruma çok sinirlenen Ogungbure tribünlerin önüne gidip bir eliyle Nazi selam vererek diğer eliyle de sus işareti yaptı. Ogungbure bu nedenle Alman polisi tarafından tutuklandı ancak 24 saat sonra serbest bırakıldı.

Ogungbure’nin olaydan sonra yaptığı açıklama da hala hafızalarda: “Oynadığımız maçların yarısında ırkçı sataşmalara maruz kalıyorum. Ama bu son tükürme olayı artık bu işin son raddesiydi. Ben Almanya’da kimsenin bir köpek ya da kedinin üstüne tükürdüğünü görmedim. Öyleyse neden benim üstüme tükürülüyor?”

İspanya ve İtalya liglerinde ise sık sık ırkçılık iddiaları gündeme geliyor. Özellikle taraftarlar tarafından yapılan ırkçı tezahüratlar nedeniyle birçok kulüp saha kapatma cezaları alıyor. Son olarak Aston Villa’lı Dalian Atkinson İngiltere’ye geri transfer olurken İspanya’yı terk etme sebebini ırkçılık olarak açıklamıştı.

İtalya’da Franck Rijkard ile Ruud Gullit’in ırkçılık nedeniyle Seria A’da başlattıkları eylem hala hafızalarda. İtalya Federasyonu ırkçılık konusunda belki de en az tedbir alan kurum olmakla ünlü.

İtalya’da birçok kulüp taraftarları ırkçı tezahüratlarıyla ün yapmış durumda. Örneğin bir grup Lazio taraftarı tribünlerde sembol olarak Nazilerin gamalı haçlı bayrağını kullanıyor. Hatta bir keresinde karşı takımın Yahudi taraftarları için “hepiniz Auschwitz’e aitsiniz” şeklinde bir pankart açılmıştı.

JAPON OYUNCULAR ÇEKİNİYOR

Gözlemciler böyle giderse İtalyan futbol sahalarında siyah oyuncularının oynamasının imkansız hale geleceğine işaret ediyorlar. Japon oyuncuların Avrupa’da futbol oynamaktan çekinmelerinin en büyük sebebinin ırkçılık olduğu belirtiliyor. İtalya liginde Reggio de Calabre’nin orta saha oyuncusu Shunsuke Nakamure’ya yapılan ırkçı saldırı Japonya’da büyük bir tartışma konusu olmuştu.

Fransa’da Paris Belediye Başkanının PSG stadyumundaki ırkçı tezahüratlar konusundaki endişeleri ifade ettiği sene Stade de France’ta 90 dakika boyunca anti-semitist marşlar söylenmiş ve Hapoel Tel Aviv taraftarlarıyla çıkan olaylar sonucunda bir kişi ölmüştü.

Orta ve Doğu Avrupa stadyumlarında da anti-semitizm oldukça güçlü. Polonya, Macaristan, Slovakya ve Romanya’da birçok takımın taraftarları arasında ırkçı-faşist gruplar bulunuyor. Bu ülkelerde siyahi futbolcular sık sık ırkçı saldırılara maruz kalıyor.

Avrupa’da ırkçılığa karşı gerek futbol federasyonları gerekse de UEFA birçok önlem almasına rağmen özellikle hak kuruluşları bu önlemlerin tümünün yetersiz ve çok hafif olduğu eleştirisinde bulunuyor. Mevcut kurallara göre taraftarların karıştığı ırkçılık olaylarının cezası 1300 euro para cezası. Yasada hapis cezası bulunsa da henüz hiçbir mahkeme bu yola başvurmadı.

BİR GÜN SAHAYI TERK EDECEĞİM

Futbolcular içinse ceza 3-5 maç arası oynanamama olarak belirlenmiş. Bunun yanında yüklüce bir para cezası var tabii ki. Ancak yeşil sahalarda Lazio’lu Di Canio dışında faşistliğiyle nam salmış çok az futbolcu var. Problem daha ziyade tribünlerde. Ama yine de futbol cemaatindeki örnekler tabii ki çok daha popüler. İşte bazı örnekleri:

- İspanya milli takım teknik direktörü Aragones Henry arasındaki tartışma futbol dünyasına büyük damga vurdu. Aragonesin Jose Antonio Reyese Henry'i kastederek, ''çık o pis zenciyi sahadan sil'' demesi ve bunun basına yansıması tepki çekti. İnsanlardaki kötü imajını silmek için basına demeç veren teknik adam ''Ben onu oyuncum motive olsun diye söyledim'' dedi. Bu demeç insanların gözünde değersizdi. Henry’nin ırkçı hareketlere maruz kalması sadece bununla ibaret değil. İngiltere haricinde hemen her ülkede ırkçı tezahüratlarla karşılanıyor Fransız futbolcu. PSV maçında yine bu tarz ırkçı hareketlerle karşı karşıya gelen Henry maçtan sonra yaptığı açıklamada ‘Bir gün bu sahayı terk edeceğim. O zaman yetkililer bunun önemini daha iyi anlayacaklar’ açıklamasını yapmıştı.

Etoo’nun maruz kaldıkları

- Etoo... Barcelona’nın yıldız ismi Etoo, İspanya’da ırkçı hareketlere en fazla maruz kalan isimlerin başında geliyor. Neredeyse her maçta maymun tiplemeleriyle yüz yüze gelen Etoo’ya en ağır laf Athletic Bilbao teknik direktörü Javier Clementeden geldi. Bir dönem İspanya milli takımını da çalıştıran tecrübeli teknik adam A.Bilbaolu futbolcu Unaiye tüküren Etoo’ya ‘Düne kadar ağaçta oynayanlar şimdi yere inip insanlara tükürüyor’ açıklamasını yaparak onu maymuna benzetti. Etoo’nun, Getafe maçında maruz kaldıkları da hala akıllarda...

- Futbolcular çeşitli ırkçı semboller yaparak futbolu çirkinleştiriyorlar. Bu konuya en büyük örnek İtalyanların yıldız (!) ismi Paolo Di Canio. Neo-faşist selamı vererek büyük bir kesimden tepki alan Di Canio bunun Roma Selamı olduğunu ifade etti ve Lazio’nun iyiliği için bunu bir daha tekrarlamayacağını açıkladı. İtalyan futbolcu Livorno ve Juventus maçlarında yaptığı selam yüzünden 7000 euro ve 1 maç ceza aldı.

- Sturm Graz M.United maçı... M.United Sturm Grazı yeniyor ve Avusturya Kulübünün Başkanı Hannes Kortnig gelen tepkiler üzerine şu açıklamaları yapıyor: Biz koskoca Manchester Uniteda karşı kaybettik. Sıradan bir zenci sürüsüne değil

- 1916’daki Güney Amerika Kupasında Uruguay Şili’yi 4-0 yenince Şili heyeti maçın iptalini istemişti. Nedeni ise öyle çirkindi ki. Onlara göre Uruguay maçta 2 siyahi futbolcu oynatmıştı. Onlar insan değildi ve bu maç iptal edilmeliydi.