HDP Merkez Yürütme Kurulu, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı dolayısıyla yaptığı yazılı açıklamada, 96 yıl önce bu topraklarda yaşayan bütün halkların "eşit yurttaşlık temelinde ortak yaşam" için bir araya geldikleri belirtilerek, "23 Nisan 1920’de kurulan Büyük Millet Meclisi'nde ve 1921 Anayasası'nda, ülkedeki farklılıkları zenginlik gören anlayış hakim oldu.
Kapsayıcılık ve çoğulculuk, ademi merkeziyetçilik ve temsilde adalet prensipleri esas alındı" ifadesine yer verildi.
Bu çoğulcu, eşitlikçi anlayışın yerini 1924 Anayasa'sı ile "tekçi, merkeziyetçi ve otoriter" bir yönetim anlayışına bıraktığı ifade edilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Sık sık darbelerle ve askeri cuntalarla kesintiye uğratılan 96 yıllık tarihte, toplumsal iradeyi hiçe sayan merkezi devlet aklı etkinliğini sürdürdü. Bugün yürürlükte olan anayasanın bile darbecilerin eseri olması ve üzerinden 34 yıl geçmiş olmasına karşın halen sivil, özgürlükçü ve demokratik bir anayasanın Meclis’te yapılamamış olması, büyük bir utanç kaynağıdır. Bugün de Meclis ağır bir temsil krizine zorlanmaktadır. Yasama, yürütme ve yargı arasındaki kuvvetler ayrılığı, denge ve denetleme mekanizmaları bertaraf edilerek, 'kuvvetler uyumu' adı altında tek kişi yönetimi, bir dikta rejimi hedeflenmekte, Meclis iradesi etkisizleştirilmek istenmektedir. Kürsü dokunulmazlığı konusunda evrensel ve demokratik hukuku tanımayan, 'Anayasayı bir seferlik geçici bir madde ile çiğneriz' diyen bir anlayış hakim kılınmaya çalışılmaktadır. "
Açıklamada, "96 yıl sonra bir kez daha, güçlendirilmiş bir demokratik parlamenter rejime ve kuvvetler ayrılığına sahip çıkmak, yerel demokrasiyi ve yerinden yönetimi gerçekleştirecek, çoğulcu ve farklıların eşitlik hukuku üzerinde yükselecek bir demokratik cumhuriyeti hedeflemek Meclis’in kuruluşunun bugün anlamlandırılması olacaktır" denildi.
