Kadir Kaçan / Demokrat Haber

17 Mart Pazar günü Van'da düzenlenen Newroz kutlaması için Avrupa'dan gelen Kürt müziğinin en önemli isimlerinden sanatçı Ciwan Haco’yla İsveç’e dönerken uğradığı İstanbul Atatürk Havalimanı’nda görüştük.

PKK Lideri Abdullah Öcalan ile yapılan görüşmeleri, Rojava'daki (Batı Kürdistan / Suriye Kürdistan’ı) gelişmeleri ve genel Kürt siyasetinin günümüzdeki son durumunu sorduk.

Kürtçe yaptığımız söyleşide Haco, “Kürtler 90 yıldır eziliyor, öldürülüyor ve her hakkı gasp ediliyor. Her şeye rağmen Kürtler barış istiyorsa bu iradeye saygı göstermek lazım” diyor.

Ciwan Haco 1957, Suriye Kamışlı doğumlu, Kürçet etnik Caz-Rock müziği sanatçısı.

Üstad Mihemed Şêxo (1948 - 1989)'dan etkilenerek kendi başına saz çalmayı öğrenmiş. Lise'den mezun olduktan sonra Almanya'ya geçerek Bochum'daki Ruhr Üniversitesinde üç yıl öğrenim görmüş. Şimdi İsveç'te ikamet etmekte.

Haco ailesinin Midyat’tan Suriye’ye göçünden ve ailenin genel yapısından biraz bahseder misiniz?

Kürdistan’da birçok aile Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasından sonra Kürtlere verilen sözler tutulmadığı için başkaldırdılar. Daha sonra bu ailelerin büyük kısmı öldürüldü ya da zorla göç ettirildi. Türkiye Cumhuriyeti zulmünden dolayı yerinden yurdundan göç etti. Bu insanın başına gelecek en büyüm felakettir.

Ailenizden bahseder misiniz?

(O anda önümüzden beyaz tülbentli yaşları 60 civarında olan iki kadın geçti) Benim annem de şuradan geçen kadınlara benziyordu. Ve her Müslüman kadın gibi örtülüydü. Annem asla benim ve başka insanların özgürlüklerini kısıtlamazdı. Ben onun yanında rahattım. Anne sevgisi kadar büyük bir sevgi yoktur (Dedikten sonra gülümseyerek dış hatları sordu. Oradan dış hatlara doğru yürümeye başladık. Daha sonra bir yerde oturarak sohbetimize devam ettik)

“GÜZEL SÖZCÜKLERLE BU SORUN ÇÖZÜLMEZ”

Devlet ile Abdullah Öcalan arasındaki müzakere sürecini nasıl değerlendiriyorsunuz?

Tabiî ki de bunu olumlu görüyorum. Diyalog zaten olmalıydı, şu an sürdürülen barış sürecinden güzel şeyler umuyorum. Bu sürecin her şeyden önce Kürtlere fayda vermesini bekliyorum.

Ayrıca bu sorunun sadece kardeşlikle çözüleceğini düşünmüyorum. Bir ulusun, milletin hakları neyse Kürtlere de aynı haklar tanınmalıdır. Yani güzel sözcüklerle bu sorun çözülmez. Bu meselenin asıl sebepleri üzerinde bir çözüm üretilmelidir. Eğer asıl sebepleri üzerinde bir çözüm üretmezsen birkaç sene sonra aynı sorunları tekrar yaşarız.

Kürtler bir ulus olarak tanınmalı, Kürtlerin dilleri tanınmalı, ana dilde eğitim tanınmalıdır. Kürt çocukları artık ana dillerinin eğitimini veren okullarda okumalılar. Mesela hükümetin bilmem hangi üniversitede Kürtçe bölüm açması bir Kürdün diline fayda vermez. Şunu söylemek isterim, Kürt dili bugün tehlikededir. Bu tehlikeyi görmek gerekir. Kürtler bu dilin yaşamasını ve ayakta kalmasını istiyorlarsa, anadilde olağan taleplerinde daha kararlı olmalıdırlar. Sonuç olarak Kürtlerin bir ulus olarak hakları verilmezse bu sorunların çözülebileceğini düşünmüyorum.

“UNUTMAYACAĞIZ DEMEK SÜREKLİ SAVAŞMALIYIZ ANLAMINA GELMEZ”

Sizce Kürtler onca acıyı unutur mu?

Bu acılar asla unutulamaz ki. Unutmayacağız demek de sürekli savaşmalıyız anlamına gelmez. Kavga ve savaşta insanlar ölür. Kürtler baştan beri bu savaşı istememişlerdir. Ve inanıyorum ki Türkler de artık bu savaşı istemiyorlar. Hal vaziyet budur. Ortada bir savaş var ve bu savaşın tek çözümü derhal tarafların oturup bu sorunları çözmeleri.

“KÜRTLER ULUS GERÇEKLİKLERİ İÇİN SAVAŞMAKTA”

Bugünkü hükümet Kürtlerin ulus gerçekliğini tanımıyor. Ve Kürtleri Türkiye’deki diğer uluslarla beraber statüsüz olarak görüyor. Bu konuda ne düşünüyorsunuz?

Bu mücadele Kürtlerin tarihte verdikleri ilk mücadele değil. Kürtler tarih boyunca zulme hep başkaldırmışlardır. Kürtlerin tüm mücadelelerinin özetini söyleyecek olursak, Kürtler ulus gerçeklikleri için savaşmakta. Bu savaşta silah çözüm olamamıştır. Ve ben bir sanatçı olarak kavgaya karşıyım. Ayrıca çözüm önerileri söylemek bir sanatçı için zordur. İsteğim ve temennim bu sorunun acil olarak demokratik zeminde diyalogla çözüme kavuşmasıdır. Ve ancak diyalog ortamında Kürtlerin ulus gerçeklikleri kabul edilebilir. Çözümün adı ne olursa olsun ama yeter ki köklü çözüm olsun. Kürtlerin statüsünün egemen devlet tarafından kabul edilmesinin herkesin yararına olacağına inanıyorum. Ve bu barış ortamı garanti altına alınmalıdır.

“KÜRTLER KENDİ VATANINDA KENDİ KİMLİKLERİYLE İSTİYOR”

Kürt Hareketi kuruluşundan bugüne kadar birkaç defa program değiştirdi. Kürtlerin son talepleri üzerine ne düşünüyorsunuz? Kürtler ulus olarak tanınmak istiyor mu?

Belirttiğim gibi Kürtlerin tek amacı ulusal haklarını almasıdır. Kürtler kendi vatanında kendi kimlikleriyle ve diliyle yaşamak istiyorlar. Cumhuriyet tarihi boyunca Kürtler bu mücadeleden vazgeçmemişler. Ben asla savaşı ve şiddeti doğru bulmadım. Ama Kürtlerin özgürlükleri için verdikleri mücadele, Kürtlerin hakları verilene kadar devam edecektir. Eğer bu haklar verilmezse çözüm olması mümkün görünmüyor.

“40 MİLYON KÜRDÜN NEREDE MÜCADELESİ VARSA DESTEKLERİM”

Suriye’de verilen Kürt mücadelesi için ne düşünüyorsunuz?

Suriye Kürtleri bugün özgürlük mücadelesi için uğraşıyor. Benim de oradaki insanlarım için dileğim onların bu mücadelelerinde başarı kazanmalardır. Orada sadece Kürtler değil Araplar da Baas diktatörlüğüne karşı özgürlük mücadelesi vermekte. Oradaki karışıklık Kürtler için kurtuluş yolunda bir fırsattır ve inanıyorum ki Kürtler bu fırsatı değerlendireceklerdir. 40 milyon Kürdün nerede mücadelesi varsa ben desteklerim ve Suriye’deki Kürt halkının başarısını canı gönülden istiyorum.

“MEDYA HÜKÜMETİ MEMNUN ETMEYE ÇALIŞIYOR”

Türkiye basını için ne düşünüyorsunuz?

Kürtler Türk medyasından memnun değildir. Çünkü Türk medyası bazen Kürtler için yalan haberler yapıyor. Türk medyası Türk hükümetini memnun etmeye çalışıyor. Böyle bir politika Türkiye’nin demokratik olmadığını gösteriyor. Demokratikleşme için her alanda bu mücadele verilmeli. Eğer Türkiye demokratik bir ülke olsaydı Kürtlerin haklarını gasp etmezdi.

Genel olarak Türkiye’yi nasıl görüyorsunuz?

Ortadoğu ülkelerine göre oldukça gelişmiş ama Avrupa ülkelerine göre daha gelişmesi gerekiyor. Çünkü Türkiye demokratik gelişimini tamamlamış değil. Eğer gelişmiş bir ülke olsaydı daha önceden belirttiğim gibi Türkiye içerisinde yaşayan Kürtler ve farklı etnik kökendeki insanların hakları verilirdi. Türkiye sınırları içerisinde bulunan Kürtlerin sorunu bugün Ortadoğu’nun sorunu olmuştur. Türkiye gelişmiş bir ülke olsaydı Kürt sorunda kendi payına düşeni yapardı. Ama dediğim gibi gelişmiş değil.

Peki siz nasıl bir tablo istersiniz?

Ben ulusların birbirini sevdiği bir tablo görmek isterdim. Herkesin mutlu olduğu…

HER ŞEYE RAĞMEN KÜRTLER BARIŞ İSTİYORSA BU İRADEYE SAYGI GÖSTERMEK LAZIM

Röportaj teklifimi kabul edip yorgun halinizle bana zaman ayırdınız çok teşekkürler. Son olarak ne söylemek istersiniz?

Kürtler 90 yıldır eziliyor, öldürülüyor ve her hakkı gasp ediliyor. Her şeye rağmen Kürtler barış istiyorsa bu iradeye saygı göstermek lazım. Kürtler asil bir millettir. Barışı hep yüceltmiş savaşı ise hep kınamış bir halktır. Bu röportaj için ben teşekkür ederim.