Kürt sorunu nasıl çözülecek? Silahlar nasıl susacak? Bu soruları her an, her yerde, her şekilde sık sorup, tartışıyoruz...
Tıkanıyoruz...
Ama bize benzer örnek çok...
O zaman sorulması gereken başka sorular da var:
Diğerleri; örneğin İspanya, Fransa, İrlanda, Güney Afrika, İskoçya gibi ülkeler bu tür sorunları nasıl çözdü?
Her ülkenin, her çatışmanın iç dinamikleri, koşulları farklı olsa da, çatışma çözümüyle ilgili ortak ve geçerli ilkeler söz konusu olabilir mi?
Bu çerçevede, farklı çatışma çözümü deneyimlerini dinlemek üzere yola çıkan, Londra'da dün başlayan, yarın İrlanda Belfast'a, ardından İskoçya Edinburgh'a uzanacak toplantılara katılan bir gezi heyetindeyim.
Evet, mesele Kürt meselesinin çözümü konumunda ufuk genişletmek...
Heyette, öğretim üyeleri (Mithat Sancar, Sevtap Yokuş), uzmanlar (Yılmaz Ensaroğlu, Ayhan Bilgen), konuyla yakından ilgili ya da içinden gazeteciler (Hasan Cemal, Cengiz Çandar, Bejan Matur) yanında, AK Parti, CHP ve BDP'den üçer milletvekili var.
Dün heyet, King College'de yapılan yuvarlak masa toplantısında, Güney Afrika barış süreci ve İskoç yetki devri deneyimi hakkında bu süreçlerin parçası ve gözlemcisi olan Prof. Frost, Prof. Green, İşçi Partisi milletvekili Mike Gapes'in kısa sunumlarını dinledi ve sorular, Türkiye karşılaştırmalarıyla, anlama çabalarıyla dolu bir gün geçirdi.
Güney Afrika, İrlanda ve İskoçya tecrübelerini, gerek bu çatışmaların çözümüne katkıda bulunmuş aktörlerden dinlemek, gerekse bu konuda önemli bir birikim havuzuna sahip İngiltere'nin uzmanlarıyla tartışmak şüphe yok ki, bu açıdan belirli bir önem taşıyor.
Ayrıca belirtmek gerekir ki, sadece farklı ülke deneyimleriyle temas edilmiyor, aynı zamanda Türkiye'den gelen farklı siyasi eğilimler arasında da bir tür temas ve konuşma imkânları sağlanıyor.
Bu gezi, aslında yürümekte olan bir çalışmanın etaplarından sadece birisi...
Daha önce aynı çalışma çerçevesinde Galatasaray Üniversitesi'nde Mithat Sancar, Sevtap Yokuş'un yönetiminde King College'in katılımıyla bir seri yuvarlak masa düzenlenmişti.
"Türkiye'de Çatışma Çözümü ve Anayasal Süreçler" başlıklı çalışmalara, son olarak, Tony Blair'in danışmanlarından Jonathan Powell da katılmıştı...
Çalışma başka etaplarla da devam edecek.
Bir sonraki aşama muhtemelen Güney Afrika gezisi olacak...
Bu tür buluşmalar ve etkileşimler şüphe yok ki, Türkiye'nin eksik kaldığı ve yoğun ihtiyaç duyduğu bir alana tekabül ediyor. Zira bu tür girişimler bile tek başına zihni ve siyasi dönüşümlerin altyapısını oluşturuyor.
Hemen hakkını teslim edelim, Prof. Dr. Mithat Sancar, en azından bu çalışmada öncü ve önemli bir rol oynuyor. Bundan bir yıl kadar önce, Mithat Sancar, Kerim Yıldız, Prof. Dr. Sevtap Yokuş ve Yılmaz Ensaroğlu'yla birlikte Demokratik Gelişim Enstitüsü adı altında bir düşünce kuruluşu oluşturdular.
Bugün yapılan çalışma da bu kuruluşun, özellikle King College'in da katılımıyla gerçekleştirdiği uzun soluklu bir projesi...
Demokratik Gelişim Enstitüsü'nün, uzmanlar kurulunda, Güney Afrika'dan, Türkiye'den (saydığımız isimler dışında Cengiz Çandar), İngiltere'den, İsviçre'den, İrlanda'dan, Sri Lanka'dan, Kanada'dan, ABD'den uzmanlar bulunuyor...
Enstitü, meselesini şöyle tanımlıyor:
"Demokrasinin inşası, kamusal diyalogun tesis edilmesi için yeni platformların oluşturulması ve geliştirilmesine katkıda bulunmak...
Farklı kesimlerle, karşılaştırmalı örnekler ve benzer durumlarda pozitif neticeler ortaya çıkaran çeşitli mekanizmaları kıyaslama yoluyla inceleme olanakları sağlamak...
Türkiye ve etrafındaki bölgelerde sorunlar karşısında demokratik bir çözümün geliştirilmesi için, farklı kesimlerin bilgi, düşünce, kaygı ve önerilerini paylaşabilecekleri bir ortam yaratmak..."
Hepsi önemli...
Türkiye'de böyle yol alacak ve alıyor...
