'YKY Şiir Yıllığı 2010', Edebiyat Ortamı'nın yayın yönetmeni Mustafa Aydoğan'ın hazırladığı 'Şiir Yıllığı 2011' ve Mühür'ü çıkaran şair Mustafa Fırat'ın hazırladığı '2010 Şair Dağın Doruğu...

Geçen yıl dergilerde yayımlanmış şiirlerden seçkilere yer veren üç yıllıkta yer alan şairlerin çoğunluğunu 1970'lerde doğan isimler oluşturuyor. 1980'lerde doğan şairlerin de önceki kuşakları zorladığı görülüyor.

Henüz aramızdan ayrılmamışlardı. Üç yıl öncesine kadar şiir yıllıkları Fazıl Hüsnü Dağlarca'yla başlar İlhan Berk ve Arif Damar'la devam ederdi. Bu yıl yayımlanan üç şiir yıllığının başında da 1933 doğumlu Cevat Çapan var. Ve onun "ney"leşen sesi: "Giderek tenhalaşan köşende/tütünden sararan parmaklarınla/o uzak ezgileri arardın geçmişten/göllerden koparılmış kamışta."

Geçen yıl dergilerde yayımlanmış şiirlerden seçkilere yer veren üç yıllık yayımlandı: Akademisyen, şair Baki Asiltürk'ün hazırladığı YKY Şiir Yıllığı 2010, Edebiyat Ortamı dergisinin yayın yönetmeni şair Mustafa Aydoğan'ın hazırladığı "Şiir Yıllığı 2010" ve Mühür'ü çıkaran şair Mustafa Fırat'ın hazırladığı "2010 Şair Dağın Doruğunda".

Şiirimiz gençleşiyor

Yıllık hazırlamak kolay değil. Bütün dergilerin takip edilmesi, şiirlerin taranıp seçilmesi hem zahmetli hem de riskli bir iş. Kırılıp gücenenlerden, küsüp kızanlardan gelecek tepkiler de cabası... Üç yıllık hazırlayıcısı da yıllıkların önsözünde kendilerince muhtemel tepkilere karşı önlemlerini almış. Baki Asiltürk, "Şiir yıllığı adı altında çıkan bir çalışma o yıl yayımlanan en güzel şiirleri bir araya getiren bir çalışma değildir, olmamalıdır. Şiirdeki gelişmeleri, yenilikleri, farklı anlayışları temsil edecek "en iyi"lerin seçimi söz konusu olabilir. Ben bunu yapmaya çalıştım." diyor.

Ülkemizde şiir yıllıklarının babası sayılan Mehmet H.Doğan, YKY 2004 Şiir Yıllığı'ndaki değerlendirmesinde "günümüz şiirinin ağırlığı 50 ve 60 doğumlu şairlerin omuzlarında" hükmünü veriyordu. 2010 şiir yıllıklarında ise bambaşka bir tablo ile karşılaşıyoruz. Üç şiir yıllığında da 1970'lerde doğanların daha fazla yer tuttuğunu ve 1980'lerde doğanların da önceki kuşakları ciddi biçimde zorladığını görüyoruz. 2 binlerle birlikte başlayan şiir ortamındaki hareketliliğin, "60 kuşağı" ya da "80 kuşağı" gibi bir güçlü damara dönüşüp dönüşmeyeceğini zaman gösterecek fakat genç şairlerin seslerinin artık daha gür çıktığını ve görünür olduklarını söyleyebiliriz. Şiir yıllıklarına tek tek göz atacak olursak manzara şöyle:

YKY Şiir Yıllığı 2010 (Kitap-lık)

Baki Asiltürk'ün hazırladığı yıllık, şubat ayında Kitap-lık dergisiyle okura sunuldu. Yıllıkta 147 şaire yer verilmiş. En yaşlısı 1933 doğumlu, en genci 1990 doğumlu. 1970 doğumlu şairler seçkideki en kalabalık grup (47 kişiler). 1980 doğumlu şairlerin sayısı 35. Asiltürk'ün, seçkide yeni kuşakları görünür kırma çabası dikkat çekiyor. Bunun izahını şöyle yapıyor Asiltürk: "10-15 yıldır aynı temaları aynı biçim ve biçemle çoğaltarak yazan, kendilerini yenileyemeyen imzaların 2010 dönemecindeki yıllıkta yer almalarının şiirimiz için bir nitelik çerçevesi çizmeyeceği ortadadır. Onların yerine, yeni şeyleri yeni biçim/biçemlerle söyleyebilenlerin göz önüne çıkarılması, edebiyat ve eleştirinin doğasıdır." Asiltürk, diğer yıllardan farklı olarak şairler hakkında kısa değiniler yazmış. Yıllığın sonunda "2010 Şiirin Durumu", "Yeni Kitaplar", "Dergilerde ve Kitap Eklerinde Poetik Yazılar, Tanıtmalar, Söyleşiler" ve "Şiir Ödülleri" bölümleri yer alıyor. YKY şiir yıllığı, geçtiğimiz haftalarda bir tartışmaya da yol açtı. Aralarında Sina Akyol, Metin Cengiz, Seyhan Erözçelik, Küçük İskender, Turgay Kantürk, Yücel Kayıran ve Mustafa Köz'ün bulunduğu 12 şair, tarafsızlığını yitirdiği gerekçesiyle yıllığı eleştirdi. Asiltürk'ü "edebiyatı kendi kişisel ve ideolojik önyargılarının aracı kılmak" gerekçesiyle ciddi biçimde eleştirdi.

Şiir Yıllığı 2011-Şiirimizde Geçen Yıl-(Edebiyat Ortamı):

Şair Mustafa Aydoğan'ın hazırladığı yıllık, Edebiyat Ortamı dergisinin mart-nisan sayısıyla okura ulaştı. Geçen yıl ilki verilmişti. Yıllıkta 125 şair, 126 şiirle boy gösteriyor. Aydoğan, seçkiyi hazırlarken 85 dergiyi takip ettiğini, 4.411 şiir okuduğunu belirtiyor. Diğer iki yıllıktan farklı olarak şairler doğum tarihlerine göre değil, alfabetik sıralamayla yer alıyor. Yıllıktaki şairlerin yarıya yakını 1970 ve 1980 doğumlu. Seçkideki şairlerin en genci 1991 doğumlu Emre Öztürk. Yıllığın sonundaki "100 Mısra", "Poetik Alıntılar" ve Turan Karataş'ın "2010 Yılının Şiir Kitapları" değerlendirmesi, yıllığı değerli kılan bölümler.

2010 Şair Dağın Doruğunda (Mühür)

Mühür dergisinin mart-nisan sayısıyla okura ulaşan yıllığın hazırlayıcısı olan Mustafa Fırat, bir öğretmen ve şair. Seçki ilk olarak geçen yıl da aynı isimle okura ulaşmıştı. Yıllıkta 173 şaire yer verilmiş. Yıllığın en genci 1993 doğumlu Nebiye Yamancan. YKY'nin ve Edebiyat Ortamı'nın yıllığına göre daha "amatör" ruhla hazırlanan yıllıkta şiirin dışında Mustafa Fırat'ın Dağın Doruğu Yerinde; Peki Ama Şiir Nerede başlıklı değerlendirmesi yer alıyor.

Son söz olarak diyebiliriz ki; Türk şiirinin büyük bir atılım içinde olduğunu söylemek mümkün değil ama umutsuz olmak için bir neden yok. Haydar Ergülen, Arif Ay, Hüseyin Atlansoy, İhsan Deniz, Birhan Keskin, Ömer Erdem, Cevdet Karal, İbrahim Tenekeci şükür ki şiir yazıyor ve iyi yazıyorlar. Gençlerden Hilal Karahan, Cafer Keklikçi, Fatma Çolak, Gonca Özmen, Furkan Çalışkan, Cihat Duman ve daha niceler iyi şiirler yazacak... İyi şiirin dumanı hep tütecek. (Zaman)