43 örgütün oluşturduğu Kreş Haktır Platformu kuruluşunu ilan etti. Platformun ilkesi, yaşamın her alanında eşitlik, bakım hizmetlerinin ortak sorumluluğu ve çocukların yaşadığı her yerde çocuğa uygun kreş.
DİSK Kadın Komisyonu, Ev Hanımları Dayanışma ve Kalkındırma Derneği, Kadın Adayları Destekleme Derneği, Kadınlarla Dayanışma Vakfı, KESK Kadın Meclisi, KAOSGL Derneği’nin de aralarında olduğu 43 örgüt, Kreş Haktır Platformu'nu kurdu.
"Yaşamın her alanında eşitlik, bakım hizmetlerinin ortak sorumluluğu" sloganıyla yola çıkan platform, "Çocukların yaşadığı her yerde her çocuğa uygun kreş" istiyor.
Kreş Haktır Platformu, İstanbul'da düzenlediği basın toplantısıyla hem kuruluşunu duyurdu, hem de Adana, Antalya, Ankara, Bursa, Çanakkale, Denizli, Diyarbakır, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Mersin, Trabzon, Urfa ve Van'da yaptığı araştırmanın sonuçlarını açıkladı.
Araştırmaya göre, Türkiye genelinde 0-6 yaş arası çocuk için bakım ve eğitim hizmeti, Milli Eğitim Bakanlığı ve Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü'ne (ÇHGM) bağlı kurumlar tarafından veriliyor. ÇHGM'ye bağlı özel kurumlar, 0-3 yaş arası çocuklar için kreş, 3-6 yaş arası çocuklar için ise gündüz bakımevi hizmeti veriyor. Milli Eğitim Bakanlığı istatistiklerinde bu şekilde hizmet veren kurum sayısı bin 601. MEB ise 3-6 yaş arası çocuklara anaokulu ve ana sınıfı hizmet veriyor ve 26 bin 894 adet ana okulu ve ana sınıfı mevcut.
KAMUNUN AÇTIĞI KREŞ VE GÜNDÜZ BAKIM EVİ SAYISI 130
Kamu kurum ve kuruluşlarınca açılan kreş ve gündüz bakımevleri sayısı 130. Bu sayı 2004 yılında 419'ken, yıllar itibariyle düşüyor. 150 üzeri kadın çalışan olduğu İş Kanunu'na tabi işyerlerinde kreş açma zorunluluğu bulunmakla beraber, ilgili veriler yok.
Kreş Haktır Platformu'nun çalışmasında illere göre bilgiler de yer aldı. Buna göre Antalya'da ÇHGM'ye bağlı kreş ve gündüz bakımevleri sayısı Türkiye ortalamasının üzerinde. İstanbul ve Ankara'dan sonra en fazla özel kreş Antalya'da. 0-6 yaş grubuna hizmet veren 27 kreş ve gündüz bakımevi, 3-6 yaş grubuna hizmet veren 80 kreş bulunuyor. Fakat özel kreşlerin yüksek olması nedeniyle her çocuğun bu kreşlerden yararlanması çok güç. Yerel yönetimlere ait 3 kreş bulunuyor.
Denizli'de 0-36 aylık çocukların bırakılabileceği kreş neredeyse yok. 36-66 ay arası çocukların gidebileceği MEB'e bağmı 20 anaokulu, Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü'ne bağlı 39 özel gündüz bakım evi var.
Urfa'da ÇHGM'ye bağlı kreş ve gündüz bakımevi sayısı 18. Sanayideki işlerlerine ait kreşler yok.
Çocuk bakım hizmetlerinin görece yüksek olduğu İzmir'de ÇHGM'ye bağlı kreş ve bakımevi sayısı 67.
İstanbul'da ÇHGM'ye bağlı kreş ve gündüz bakımevi sayısı 336. Anaokulu ve anasınıfları ile birlikte 0-6 yaş arası çocukların gidebileceği toplam 2 bin 557 kurum mevcut ve oran diğer illerin bir hayli üzerinde. Ancak İstanbul'daki 0-6 yaş arası çocuk sayısının tahmini bir milyon 200 bin olduğu dikkate alındığında sayısı yetersiz kalıyor.
ÇHGM'ye bağlı kreş ve gündüz bakımevi sayısı Ankara'da 220, Adana'da 51, Kocaeli'nde 46, Diyarbakır ve Çanakkale'de 10, Trabzon'da 8, Van'da ise sadece 4.
ÜCRETLER YÜKSEK, SAATLER UYGUN DEĞİL
Kreş ücretlerinin yüksekliğine dikkat çeken Kreş Haktır Platformu, kreş saatlerinin de her zaman ailelerin ihtiyaçlarını karşılamadığına dikkat çekti.
Kreş Haktır Platformu, çocuk bakımının sadece kadınların değil, erkeklerin de sorumluluğunda olduğuna dikkat çekti, "Bakım hizmetleri, kamusal bir hizmet olarak devlet tarafından düzenlenmeli. Bu noktada, çocuk bakımı da sadece kadınların sorumluluğunda görülemez, ebeveynlerin ortak sorumluluğudur. Çocuk bakım ve eğitim hizmeti veren kreş, gündüz bakımevi gibi kurumlarla ilgili düzenlemeler devlet tarafından üstlenilmelidir" dedi.
Platform, "Nasıl bir kreş?" sorusuna şu yanıtı verdi:
"Kreşlerde verilen eğitimler, toplumsal cinsiyete dayalı ayrımcılık, dinsel, sınıfsal, etnik ayrımcılık gibi her türlü ayrımcılığa karşı olmalıdır. Çalışanlara ve öğrencilere karşı da bu ayrımcılıklar yapılmamalıdır.
Çocuk bakımı toplumsal cinsiyet rollerini aşındıracak şekilde verilmelidir. Bakım hizmetini hem kadın, hem erkek çalışanlar vermelidir.
Kreş hizmeti, bir sosyal hak olarak ücretsiz bir şekilde verilmelidir. Çocuklara verilen bakımın ve eğitimin kalitesini, ebeveynlerin gelir düzeyleri arasındaki farklar ve eşitsizlik etkilememelidir.
Kreşler, çocukların sağlığını ve can güvenliğini gözetmelidir.
Tüm kreş modellerine yönelik düzenlemeler, devlet tarafından üstenilmelidir.
Kreşlerle ilgili yönetmelik ve esaslar net ve uluslararası standartlara uygun olmalı, var olan iktidara göre kreş politikaları şekillenmemelidir."
Basın toplantısında kreş hakkını anlatan kısa film gösterimi yapıldı, 9 dilde hazırlanan afişler gösterildi. Kreş Haktır Platformu, imza kampanyaları düzenleyecek, meslek odaları ve sendikalarda çalışmalar yapacak, Meclis'i kreş hakkı için göreve çağıracak. (ANF)
