Konsensus Araştırma Şirketi’nin müdürü Murat Sarı, AKP-MHP ittifakının seçmene yansımasını değerlendirdi.
Murat Sarı, "Eğer ekonomik düzelme/iyileşme olmazsa, yerel yönetim seçimlerinde AK Parti’nin yüzde 40’ların altına düşme olasılığı var" dedi.
“AK Parti, Kürtlerin oyunu MHP ittifakı ile kaybediyor. Afrin harekatı gibi olaylara Kürtler zaten senelerdir alışkın. Ama MHP ile ilişkiye girerseniz, HDP’nin oyunu alamazsınız” diyen Sarı HDP’nin baraj problemi olmadığı söyledi
Demirtaş’ın tutuklanmasının HDP’li seçmeni kenetlediğini söyleyen Sarı, “HDP’nin baraj sıkıntısı falan yok. 2002’den beri bağımsız adaylarıyla HDP, yüzde 2 ile yola çıktı, yüzde 13’e kadar geldi. Şimdi de yüzde 10’da sabitledi. Bir zamanlar Recep Tayyip Erdoğan nasıl bir tane şiir okudu diye mağduriyet yaşadıysa, bugün HDP’nin seçmenleri aynı mağduriyeti Demirtaş için hissediyor. Demirtaş’ın tutuklu olması, HDP’li seçmenin oylarını kenetledi. Bu yüzden oyları düşmüyor” ifadelerini kullandı.
Murat Sarı, Diken’den Minez Bayülgen’in sorularını yanıtladı.
*Ocak ayındaki araştırmanıza göre halkın yüzde 47’si Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ülkeyi iyi yönettiğini düşünüyor, yüzde 16’sının yanıtıysa ‘idare eder’ şeklinde. 15 Temmuz’daki darbe girişiminden sonra yapılan anketlerde ‘idare eder’ ve bir ‘fikrim yok’ diyenlerin sayısında bir artış var mı?
Hayır, yok. ‘İdare eder’ ve ‘fikrim yok’ yanıtlarını veren kitle, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ülkeyi iyi yönetip yönetmemesiyle ilgilenmiyor. Zaten Cumhurbaşkanını çok da iyi tanımıyorlar.
*Nasıl yani? Halk 16 yıldır iktidarda olan, başbakanlık da yapmış cumhurbaşkanını iyi tanımıyor mu?
Bu ülkenin köylerinde ve kasabalarında yaşayanların çoğu hiçbir şeyin farkında değil. Türkiye’de 80 milyon kişi yaşıyor, 60 milyonuysa seçmen. Bu 60 milyon kişinin de Recep Tayyip Erdoğan’ı tanıdığını söylememiz zor. Bu anket sorusunun daha ilginç bir yanı var.
‘ERDOĞAN’IN ÜLKEYİ İYİ YÖNETTİĞİNİ SÖYLEYENLER DÜŞÜŞTE’
*Nedir?
2009 beri bu soruyu farklı kişilere soruyoruz. Bundan sadece bir yıl öncesine kıyasla, Recep Tayyip Erdoğan’ın, Türkiye’yi ‘iyi yönettiğini’ söyleyenlerde 16 puan düşüş var. Bundan üç ay öncesindeki Recep Tayyip Erdoğan’ın siyasi performansının beğenilme oranında da 13 puanlık eksilme vardı. Bu,16 Nisan referandumunu çok iyi açıklayan bir sonuç. Ülkenin ikiye bölünmüşlüğünü net gösteren bir rakam.
*‘İdare eder’ yanıtını verenlerin sandık başındaki eğilimleri nasıl oluyor?
Büyük bir bölümü AK Parti’ye oy veriyor. Yani genel Türkiye eğiliminden bir fark göstermiyorlar. Yüzde 50’si AKPye, yüzde 25’i CHP’ye veriyor.
*TUSİAD Yüksek İstişare Konseyi Başkanı Tuncay Özilhan kısa bir süre önce, Türkiye’de bütçe dengesinde bozulma eğilimi başladığını, doğrudan yatırımların 10 sene önceki seviyenin yarısına düştüğünü, ülkenin net borç stokunun GSYH’nin üçte birine dayandığını belirterek, ‘Hane halkları bile artık daha borçlu’ dedi. Halk hükümetin ekonomi politikalarına nasıl reaksiyon veriyor?
Bu ülkede yoksulluk yönetiliyor. Halk kaderci bir yaklaşım içinde, “Ne yapalım, bu parayla geçineceğiz” diyor. Şikayet etmiyor. Bakın, siyaset iki şekilde yürüyor… İşin içine dini sokup inandırırsanız, kazanmamanız imkansız. İkincisi de kadercilik… Bu ikisi de bizde var. Vatandaş, “Allah’a şükür bir şekilde geçiniyoruz” diyerek yaşıyor.
‘YEREL SEÇİMLERDE AK PARTİ YÜZDE 40’LARIN ALTINA DÜŞEBİLİR’
*Ekonomik verilerin bu kadar kötü, işsizlik ve enflasyon rakamlarının bir türlü düşmediği ülkelerde halk hükümete destek verir mi?
Ekonomi çok önemli bir etken. Eğer ekonomik düzelme/iyileşme olmazsa, yerel yönetim seçimlerinde AK Parti’nin yüzde 40’ların altına düşme olasılığı var.
*Biraz daha açar mısınız?
Yeni bir araştırmamızın sonuçlarıyla anlatayım… ‘2017 yılı sizin için nasıl geçti’ diye sorduk. ‘İyi geçti’ diyenler, Türkiye’nin yüzde 36’sını oluşturuyor. ‘Kötü geçti’ diyenler yüzde 29. Yüzde 35’i de ‘İdare eder’ diyor ki, bu oranı kötünün içine koyun.
Ve sorduk, ‘2018 yılına daha mı iyimser, daha mı kötümser bakıyorsunuz’ diye. Cevap, yüzde 51 ‘Daha iyimser bakıyoruz’ çıkıyor. Bu yanıt her şeyi anlatıyor. Türkiye’nin yarısının 2018’den beklentisi var. Bu beklentiler karşılanmazsa ilk yerel seçimlerde iktidar, sükut-u hayale uğrayabilir.
‘YÜZDE 80 GEÇİM SIKINTISI YAŞIYOR AMA YÜZDE 55, 2018’E İYİMSER BAKIYOR’
*2018 yılı için iyimser olan bu yüzde 51’in, en büyük beklentisi ekonomik mi?
Şöyle anlatayım… ‘Geçim sıkıntısı çekiyor musunuz’ diye sorduk. ‘Evet, çekiyoruz’ diyenlerin oranı yüzde 50. ‘Ne çekiyorum, ne de çekmiyorum’ diyenlerinkiyse 29. ‘Hayır, geçim sıkıntısı çekmiyorum’ diyenlerin oranıysa, yüzde 21. Yani Türkiye’nin yüzde 80’i geçim sıkıntısı yaşıyor.
*Bu durumda toplum, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde bir değişim bekliyor mu?
Evet, Türkiye’nin yarısı ülkede değişim bekliyor. ‘2019 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra Türkiye’de bir değişim bekliyor musunuz, beklemiyor musunuz’ sorusuna yüzde 57’si ‘Bekliyorum’, yüzde 43’ü ‘Beklemiyorum’ diyor.
*Erdoğanlı mı yoksa Erdoğansız mı bir değişim bekliyor?
Bugünkü koşullar altında soruyoruz… Erdoğan’ın politikalarının değişmesini bekliyorlar.
‘AFRİN HAREKATI MHP’NİN OYUNU YÜZDE 8’DEN 11’E ÇIKARDI’
*Yeniçağ yazarı Ahmet Takan’ın yazısına göre, Erdoğan’ın, Afrin harekatı sürerken yaptırdığı anketlerdeki desteğin sadece yüzde 0,5 arttığı ortaya çıkmış. Erdoğan neden üç ay boyunca anket yok dedi?
Bu anket bende var. Afrin harekatı süresince artan oy, AKP’nin değil MHP’nin. MHP’nin oyu yüzde 8’den yüzde 11’e çıktı. Cumhurbaşkanı böyle bir karar almıştır, muhtemelen de bir iki güvendiği ismi tutup, diğer anket şirketlerini değiştirecektir.
*MHP’nin kazanımı AKP’nin kazanımıysa, iktidarı memnun etmeyen anket sonuçları mı var?
Biri size bir anket getirip ‘İyi Parti yüzde 13’e çıktı’ diye koyarsa, sıkıntı var demektir. Recep Tayyip Erdoğan da, AK Parti’yi kurduğundan beri yanında olan isimlere, ‘Üç ay boyunca anket falan yapmayın, moralim bozuluyor’ demiştir.
*Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın aldığı oyların arzu ettiği gibi olmaması moralini mi bozuyor?
Muhtemelen… Bir araştırmacı için en zor şey nedir bilir misiniz? Müşterisine gidip, ’Kaybediyorsun’ demek. Dedikodu olabilir ancak “Yüzde 56 alıyorsunuz Sayın Cumhurbaşkanım” diyerek, o raporu kafasına yiyenleri de çok duydum.
‘OHAL BU YIL BİTECEK, SEÇİMLER 15 TEMMUZ 2019’DA OLABİLİR’
*‘Üç ay kadar anket yok’ açıklaması, erken seçim olmayacağının göstergesi mi?
Erken seçim olmayacak zaten.
*15 Temmuz 2018 olası bir erken seçim tarihi olarak öne çıkıyor…
Yapılmayacak. Eğer muhalefet yaptırırsa, bu onların suçudur. Ve erken seçim olursa, Recep Tayyip Erdoğan birinci turda kazanır.
*2019’da bir seçim olacak mı peki?
Olacak. İşte o tarih 15 Temmuz 2019 olabilir. Ayrıca OHAL ile seçime gidilemeyecek. OHAL’in son kez uzatıldığını ve bu sene biteceğine eminim.
‘OHAL KALKMAZSA ERDOĞAN KAYBEDER’
*OHAL’in bir daha uzatılmayacağına nasıl bu kadar emin olabiliyorsunuz?
OHAL mecburen kalkacak. Kalkmazsa Recep Tayyip Erdoğan kaybedecek. Ve Erdoğan kaybedeceği hiçbir şey yapmaz.
*Muhalefet kanadı, hükümete, Afrin harekatının iç siyaset malzemesi yapılmaması eleştirisini getiriyor. Savaşlar, hükümetlere her zaman oy kazandırır mı?
Türkiye herhangi bir savaşa girse, bu millet önce o savaşın sonucunu bekler, sonrada onu o savaşa sokanı cezalandırır. Ancak Afrin harekatı başka. Şu an bu harekata destek yüzde 85. Yüzde 10’luk HDP’li bir kitle olduğunu düşünürsek, çekimserler sadece yüzde 5.
‘HDP’NİN BARAJ SIKINTISI FALAN YOK’
*HDP’li kitle yüzde 10 diyorsunuz. HDP’nin önümüzdeki seçimlerde baraj sıkıntısı yok mu?
Hayır, HDP’nin baraj sıkıntısı falan yok. 2002’den beri bağımsız adaylarıyla HDP, yüzde 2 ile yola çıktı, yüzde 13’e kadar geldi. Şimdi de yüzde 10’da sabitledi. Bir zamanlar Recep Tayyip Erdoğan nasıl bir tane şiir okudu diye mağduriyet yaşadıysa, bugün HDP’nin seçmenleri aynı mağduriyeti Demirtaş için hissediyor. Demirtaş’ın tutuklu olması, HDP’li seçmenin oylarını kenetledi. Bu yüzden oyları düşmüyor.
‘MHP İLE İLİŞKİYE GİRERSENİZ, HDP’NİN OYUNU ALAMAZSINIZ’
*AKP’nin, Kürt seçmenler üzerindeki oy etkisi nasıl? Kürtler, Afrin harekatı için ne düşünüyor?
AK Parti, Kürtlerin oyunu MHP ittifakı ile kaybediyor. Afrin harekatı gibi olaylara Kürtler zaten senelerdir alışkın. Ama MHP ile ilişkiye girerseniz, HDP’nin oyunu alamazsınız. HDP’ye oy verme eğilimi olanların ve seçmenlerin oylarını geçmişte almış olabilirsiniz ama bu kez mümkün değil. Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgesinde yaşayan yurttaşlarımız referandumda olduğu gibi muhtemelen çok yüksek oranda Ak Parti politikalarını desteklemeyecek.
Kaynak: Diken
