Fransa meclisi genel kurulu, 1915’te Ermenilere yapılan katliamların 'soykırım' olmadığı yönündeki ifadelerin suç sayılmasını öngören yasa teklifini kabul etti.

 

Genel kuruldaki oturuma 577 milletvekilinden sadece 70'e yakını katıldı. İki maddeden oluşan teklif, oy çokluğuyla kabul edildi. Teklifin görüşülmesi yaklaşık dört saat sürdü. 7 Aralık'ta Fransa meclisi yasalar komisyonunda kabul edilen teklifin, başkanlık divanında hükümetin de itiraz etmemesi üzerine resmen gündeme alınması kararlaştırılmıştı.

 

Yasa teklifinde, “Fransız yasaları tarafından tanınan soykırımların reddi, bir yıl ve 45 bin euro para cezasına çarptırılır” ifadesi yer alıyor. Fransa parlamentosu, 29 Ocak 2001 tarihinde, “Fransa, 1915 yılındaki Ermeni soykırımını tanır” ifadesiyle kaleme alınan bir yasayı onaylamıştı. Fransa meclisi, 1915 olaylarıyla ilgili soykırım iddialarının reddinin suç sayılmasını öngören bir yasa teklifini 2006 yılında onaylamıştı. Ancak Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, bu teklifin senatoya gelmesini engellediği için teklif yasalaşmamıştı.

 

Fransa'daki Sosyalistler, bu yasa teklifini Mayıs ayında senato gündemine getirmiş, ancak ezici bir çoğunlukla teklifin oylanma önerisi reddedilmişti. Teklifin mecliste kabul edilmesi yasalaşması anlamına gelmiyor. Şimdi Senato'nun onayı gerekiyor. Fransa'da cumhurbaşkanlığı seçimleri nisan ayında yapılacak ve teklifi daha önce engelleyen Cumhurbaşkanı Sarkozy'nin şimdi desteklediği teklif ile seçimleri düşündüğü yorumları yapılıyor.

 

ERMENİSTAN FRANSA'YA TEŞEKKÜR ETTİ

 

Ermenistan, Fransa’ya teşekkür etti. Ermenistan Dışişleri Bakanı Edvard Nalbandyan, AFP’ye yaptığı açıklamada, "ülkesinin duyduğu minnettarlığı" ifade etti.

 

Nalbandyan, "Bir kez daha Fransa’daki en üst düzey yetkililere, meclise ve Fransız halkına minnettarlığımı ifade etmek isterim" dedi.

UYGULAMA ÖNEMLİ

Fransa Parlamentosu'nun Ermeni soykırımını inkar edenlere ceza verilmesini öngören yasa tasarısını kabul etmesiyle ilgili bianet’in görüştüğü Dink ailesinin avukatlarından Cem Halavurt, yasanın nasıl uygulanacağını önemli olduğunu söyledi.

 

Fransa'da bu yasanın ifade özgürlüğünü engelleyeceğini düşünmediğini söyleyen Halavurt, yine de konunun ele alınış açısından tehlikeli olduğu görüşünde.

 

"MAHKEME KASTINIZA BAKAR"

 

Halavurt, yasanın uygulanış biçimine göre, ifade özgürlüğü önünde hem engel teşkil edebileceğini hem de bu anlamda herhangi bir olumsuzluğa yol açmayabileceğini söyledi.

 

Şahsen yasanın ifade özgürlüğü önünde engel teşkil etmeyeceğini tahmin ettiğini belirten Halavurt, mahkemelerin, "Soykırım olmamıştır" diyen kişilerin bunu ne kasıtla söylediğine bakacağını söyledi:

 

"Önemli olan, bunu Fransa'nın değerlerini aşağılamak amacıyla mı söylediğiniz, yoksa bilimsel, tarihi bir tartışma aşamasında mı söylediğiniz olacaktır."

 

"OLUMSUZ KULLANIMA ELVERİŞLİ"

 

Kanunun düzenleniş biçimi yönünden olumsuz kullanılmaya da elverişli olduğunun altını çizen Halavurt, bu açıdan bakıldığında da ifade özgürlüğü önünde engel teşkil edebileceğini söyledi ve ekledi:

 

* Almanya da dahil pek çok ülkede Hitler'i övmek veya "Yahudi soykırımı olmamıştır" demek suç.

 

* Önemli olan bu gibi yasaların, ifade özgürlüğünü engellemeyecek şekilde, büyük bir ciddiyetle düzenlenmesidir.

 

* Türkiye'de de Mustafa Kemal'e, devletin temel değerlerine söz söyleyemezsiniz. 301. madde gibi bir maddenin kapsamını çok geniş tutarak pek çok kişiyi cezalandırabilirsiniz. Hrant Dink'in yargılanmasına neden olan sözlerini düşünün mesela. Bunların hepsi kötü niyetli kullanımlara fırsat tanıyan yasal düzenlemeler.

 

"TÜRKİYE'DE 'SOYKIRIM OLDU' DEMEK SUÇ DEĞİL"

 

Fransa'daki yasa teklifinin karşısında Türkiye'de "Soykırım olmuştur" demenin suç olup olmadığının tartışılmasına da değinen Halavurt, bunun suç kapsamına girmesinin ancak 301. maddedeki "Türklüğü aşağılama" ifadesinin yorumlanmasıyla gerçekleşebileceğini söyledi.

 

Maddenin geniş şekilde yorumlanması ve soykırımın hakaret olarak görülmesi durumunda bu ifadenin "suç" olarak değerlendirilebileceğini söyleyen Halavurt, mevcut yasalara göre, Türkiye'de "Soykırım olmuştur" demenin suç olmadığını söyledi:

 

"Bu tip kanun maddelerinin açık ve net olması gerekir. Yasalarda 'Soykırım oldu demek suçtur' veya 'Soykırım oldu demek Türkiye'nin değer yargılarına aykırıdır' diye açıkça bir madde olmadığı için bana göre suç kapsamında değerlendirilemez."