Fransa Anayasa Konseyi, 1915 Ermeni Soykırımı’nın reddinin suç sayılmasını öngören yasa tasarısını oy çokluğuyla iptal etti.
Anayasa Konseyi'nin gerekçeli kararında, Fransa meclisinde ve Senatosu'nda geçen 1915 Ermeni Soykırımı’nın inkarına ceza öngören yasanın anayasaya uygun olmadığı belirtildi. Yasanın iptali iki gerekçeye dayandırıldı.
Birinci gerekçe, yasasının ifade özgürlüğüne aykırı olduğu belirtilerek, "İfade özgürlüğü demokrasinin olmazsa olmazı" vurgusu yapıldı. İkinci gerekçede ise Meclis ve Senato'dan geçen yasa tasarısının Fransız anayasasının 34. maddesine aykırı olduğu vurgulandı.
Fransa Meclisi ve Senatosu'nda oy çoğunluğuyla kabul edilen soykırımın inkarını suç sayan yasa, anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle 77 senatör ve 65 milletvekili tarafından Anayasa Konseyi gündemine taşınmıştı.
11 ÜYELİ KONSEY 8 ÜYE İLE TOPLANDI
Başkanlığını eski Meclis Başkanı Jean Louis Debre’nin yürüttüğü oturumda, 11 üyeli konsey 8 üyesiyle toplandı ve yasayı oy çokluğuyla anayasaya aykırı buldu. Bu kararla hem Meclis'te hem de Senato'da kabul edilen 1915 Ermeni Soykırımı’nı inkarı suç sayan yasa tasarısı geçersiz oldu.
Üyeler arasında bulunan Hubert Haenel ve Jacqueline de Guillenschmidt, daha önce yasaya karşı görüş belirttikleri için, eski Cumhurbaşkanı Jacques Chirac ise hafızasını kaybetmesi ve hukuken ceza aldığı gerekçesiyle oylamaya katılmadı.
SARKOZY YENİ YASA SÖZÜ VERDİ
Anayasa Konseyi'nin iptal ettiği yasayı cumhurbaşkanlığı seçimleri sonrasında tekrar gündeme getirme sözünü hem Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy hem de cumhurbaşkanlığına Sosyalist aday François Hollande, Ermeni diasporasına vermişti.
BUNDAN SONRA NE OLACAK
Fransa'da yasama yılı gelecek ay Nisan ayındaki cumhurbaşkanlığı seçimi nedeniyle sona eriyor. Ardından da haziranda parlamento seçimleri var. Parlamento bir daha Eylül ayında yeniden toplanacak.
Yasa teklifi, Fransa'da "Ermeni soykırımı"nın varlığını inkar edenlere 1 yıl hapis ve 45 bin Euro para cezası öngörüyordu.
TÜRKLER VE ERMENİLER İÇİN DE BİR FIRSAT OLDU
Dışişleri Bakanı Davutoğlu, Fransa Anayasa Konseyi'nin inkar yasasını iptal etmesini 'tarihte ortak acılar paylaşmış iki halk'ın bir fırsat olarak kullanması gerektiğini belirtti.
Kararı alanları tebrik eden Dışişleri Bakanı, benzer istismarların hayata geçmemesi ve tarihin siyasallaşmaması açısından önemli bir adım olduğunu da dile getirdi: "Ümit ederiz, bu veya şu gerekçe ile toplumların tarihleri üzerinden siyasal amaç güdenler bundan ders alırlar."
Yasa Fransa'da yürürlüğe girseydi Ermeni ve Türk halkları arasındaki sorunların daha da kronik hale gelebileceğini kaydeden Davutoğlu, "Açık yüreklilikle tartışılacak bir ortam oluştu. Türkler ve Ermeniler için de bir fırsat oldu. Tarihte birlikte birçok acıyı paylaşmış iki halkın birbirine sarılması için bir fırsat oldu. Ümit ederiz nefret üzerinden bir siyaset inşa etmek yerine insani çerçevenin tüm unsurlarıyla oluşturulan yeni bir yaklaşım ortaya çıkar."
'AKIL AKILSIZLIĞA GALİP GELDİ'
Avrupa Birliği Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış ise Davutoğlu’nun pozitif ifadeleri yerine, "Fransa'da tarihi bir hatadan dönüldü. Akıl akılsızlığa galip geldi" demeyi tercih etti.
Hükümetten diğer tepkiler şöyle:
BÜLENT ARINÇ: Fransa Anayasa Konseyi bu karar ile baştan beri bir garabet abidesi olan bu yasanın altına imza atan Fransız siyasetçilere bir hukuk dersi vermiştir. Biz tamamen ucuz siyasi kaygılar ile parlamentodan geçirilen bu yasanın Fransa’nın aklı selimine çarpacağını biliyorduk.
Tarihi yargılama peşindeki bir gurup yaygaracı Fransız siyasetçiye inat, soğukkanlı ama kararlı bir diplomatik mücadele verdik. Anayasa Konseyi siyasi kaygılardan uzak doğru bir karar vermiştir. Bu karar, Fransa ile Türkiye arasında yaşanması muhtemel büyük bir krizi önlemiştir. Umarım, bu karar hukuk dışı girişimler için büyük bir ders olur.
ÖMER ÇELİK: Anayasa Konseyinin aldığı kararla, Fransa, Sarkozy tarafından düşünce hürriyetine, Fransız Devriminin değerlerine ve AB ilkelerine karşı odak olmaktan kurtuldu. Anayasa Konseyi, tarihin siyasallaşmasını engellemiştir. Parlamentoyu engizisyon haline getirmeye çalışan Sarkozy'nin tutumunu mahkum etmiştir. Tarihsel olaylar hakkında parlamentoların hüküm vermesine karşı örnek bir karardır. Türk-Ermeni ilişkilerine yabancı parlamentoların ipotek koymasına karşı bir sonuç çıkmıştır.
