AYM'nin Can Dündar ve Erdem Gül için gerekçeli kararı açıklandı

Anayasa Mahkemesi (AYM, Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar ve  Ankara Temsilcisi Erdem Gül’ün tahliyelerinin önünü açan kararının gerekçesini tamamlayıp, Resmi Gazete’ye gönderdi.

Kararın tam metni AYM'nin internet sitesinden yayımlandı. Dündar ve Gül hakkındaki tutuklama kararının "hukukilik şartını sağlamadığı" belirtilen kararda, "Suçlamalara temel olarak gösterilen tek olgunun başvuruya konu haberlerin yayımlanması olduğu gözetildiğinde hukukilik şartını sağlamayan tutuklama gibi ağır bir tedbir, ifade ve basın özgürlükleri bakımından demokratik bir toplumda gerekli ve ölçülü bir müdahale olarak kabul edilemez" dendi.

Habertürk’ün haberine göre, ifade ve basın özgürlüğüne ilişkin gerekçeli kararda çarpıcı tespitler yer alıyor. Çok sayıda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararına atıf yapılan gerekçeli kararda, basın ve ifade özgürlüğü geniş biçimde yorumlandı. Gerekçede, “İfade özgürlüğü, aynı zamanda devleti veya toplumun herhangi bir kesimini inciten, şoke eden veya rahatsız eden düşünceler için de geçerlidir” tespitine yer verildiği öğrenildi. Kararda, basın ve ifade özgürlüğünün geniş yorumlanmasının “esasa girildi” yönünde değerlendirilmemesi gerektiğine vurgu yapıldı.

Gerekçede, “İç hukuk yolları tüketilmedi” eleştirilerine de yanıt verildi. Tutukluluk incelemesi bağlamında, iç hukuk yollarının tutukluluğa yapılan itirazların reddedilip kesinleşmesinin ardından tükendiği tespitinde bulunuldu. Dündar ve Gül’ün tutuklanmalarına ilişkin yerel mahkemenin gerekçesinin yetersiz olduğu da vurgulanan kararda, tutuklama kararı veren mahkemenin “bariz takdir hatası”na düştüğü kaydedildi.

Karara muhalefet şerhi yazan üç üyenin ise “milli güvenlik” vurgusu yaptığı öğrenildi. Milli güvenlik ve kamu düzeni ile ifade özgürlüğü sınırlarına ilişkin AİHM kararlarına işaret eden üç üye, özetle şu tespitleri yaptı: “Henüz iddianamesi yazılmayan, suç nitelemesi yapılmayan bir konuda AYM’nin ihlal kararı vermesi ilk derece mahkemesinin takdir yetkisine doğrudan müdahaledir. İç hukuk yolları tüketilmedi, yargılamanın sonucu beklenmeliydi. Bu kararla AYM kendini sulh ceza, asliye ceza mahkemeleri ile Yargıtay’ın yerine koydu. AYM, Yüce Divan yargılama yetkisini genel ceza yargılamalarına genişleterek, ceza mahkemesi sıfatına büründü. Bu hakkı bireysel başvuruda kullanmak Anayasa’ya aykırıdır.”