Meclis Genel Kurulu’nda kabul edilen ‘Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı’ askeri personel için kıdem, rütbe, sicil gibi konularda değişiklikler getirirken hukuki koruma ve yeni yetkiler de sağlıyor.
‘Terörle mücadele’ için gerekli olması veya ‘terör eylemleri’nin kamu düzenini ciddi olarak bozması halinde, İçişleri Bakanlığı’nın teklifi üzerine bakanlar kurulu kararıyla TSK görevlendirilebilecek.
Bakanlar kurulu, kararında, görevin kapsam ve süresini, alanını, istihbarat yetkisinin kapsamını, destek silahlarının kullanımına yönelik tahditleri, görevlendirilen birliklerin mülki amirler ve genel kolluk kuvvetleriyle ilişkileri ve ilgili kamu kurumlarınca alınması gereken önlemleri belirleyecek.
Bunun ardından genelkurmay başkanlığı, görev yapacak TSK birliklerini belirleyecek, bu birlikler de kendi komutanının sorumluluğu altında, onun emir ve talimatlarına göre, sahip olduğu yetkileri kullanarak verilen görevleri yapabilecek.
Yasanın en çok eleştirildiği noktalardan biri, operasyonlar sırasında ‘gecikmesinde sakınca bulunan haller’de yetkili birlik komutanının yazılı emriyle hareket edilebileceği yönündeki değişiklik.
Buna göre güvenlik kuvvetlerinin elinden kaçmakta olan kişilerin izlenirken girdikleri konuta, iş yerine veya kamuya açık olmayan kapalı alanlara yetkili birlik komutanının yazılı emriyle girilebilecek.
Birlik komutanının yazılı emriyle yapılan operasyon tam 24 saat sonra hakim onayına sunulacak.
TSK personelinin faaliyetleri askerlik hizmet ve görevlerinden, bu faaliyetler nedeniyle işlendiği iddia edilen suçlar da askeri suçlardan sayılacak. Böylece askere, yargı kalkanı gelecek.
Bu şartlar içinde yürütülen operasyonlar için de soruşturma izni verilene kadar TSK personeli için yakalama, gözaltı ve tutuklama tedbirlerine başvurulamayacak.
Operasyonda suç işlenirse, görevli askerler hakkında ancak genelkurmay başkanı ve kuvvet komutanları için başbakanın, diğer personel için milli savunma bakanının, jandarma genel komutanı ve sahil güvenlik komutanı ile bu komutanlıklardaki diğer personel için içişleri bakanının izni olduğu sürece soruşturma açılabilecek. İzin verilmezse soruşturma da açılamayacak.
Cumhuriyet savcılarınca memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında doğrudan soruşturma yapılması da makamına göre içişleri bakanlığı, vali ve kaymakamın iznine tabi olacak.
Görevler yerine getirilirken verilen zararlar da devlet tarafından tazmin edilecek.
TSK personeli ile mülki idare amirleri, kolluk kuvvetleri ve diğer memurlar ve kamu görevlilerinin kararları, işlemleri ve faaliyetleri nedeniyle tazminat davaları devlet aleyhine açılabilecek.
Olayda kişisel kusur, haksız fiil veya diğer sorumluluk halleri olsa da kişilere açılamayacak.
Bu yasa, şu zamana kadar bölge illerinde sürdürülen operasyonları da kapsayacak.
Bu çerçevede hukuki korumaya ilişkin düzenlemelerden, yasanın yürürlüğe girdiği tarihten önce ilgili kanuna göre operasyona katılan TSK personeli, memurlar, geçici köy korucuları ve gönüllü korucular dahil diğer kamu görevlileri de yararlanacak.
(Kaynak: DİKEN)
