Suriye ordusunun 2012'de Afrin'den çekilmesinden bu yana bölge yarı özerk bir şekilde yönetiliyordu. Afrin önemli doğal güzelliklere sahip. Fakat sınırla ilgili karmaşık sorunları Fransız Mandası yönetimindeki askeri birliğin hazırladığı 1935 tarihli Suriye haritasında görmek mümkün.

BBC'nin Orta Doğu kültürü yazarı Diana Darke'ın yazısına göre Afrin "Kürt Dağı" adıyla da biliniyor. 360 Kürt köyü ile Suriye'nin en yoğun Kürt nüfusa sahip bölgesi.

Afrin Nehri, bol ağaçlı tepelerin arasından geçerek kuzeyden güneye doğru akıyor. Yeşil vadileri ve verimli topraklarında başta zeytin olmak üzere, pek çok meyve ve kabuklu yemiş yetişiyor.
Bu topraklarda akrep ve yılanın olmadığı söyleniyor. Suyu bol akıyor.

Afrin sınırındaki Azez'de çok sayıda Türkmen ve Arap yaşıyor. Burada Kürtler de dahil hemen herkes Sünni. Afrin Nehri kıyısında, Türkiye sınırından görülecek şekilde Roma döneminden kalma Kyrrhos antik kenti kalıntıları yükselir. Kyrrhos bir zamanlar Roma İmparatorluğu'nun kuzeydeki Ermeni İmparatorluğu'na karşı düzenlediği seferlerde askeri üs işlevi görüyordu. 4. yüzyılda Hristiyanlık için önemli bir merkez haline gelmiş, ama 12. yüzyılda stratejik önemini yitirince terk edilmişti.

Nebi Huri adı verilen bölgede Hititli Uriya'nın piramit şeklindeki anıt mezarı görülür. Eski Ahit'te anlatılan öyküye göre, İsrail kralı Davut, Uriya'nın güzel karısı Batşeba ile evlenmek için Uriya'yı savaşa göndermiştir.
Bugün bu anıt mezar türbe ve cami olarak kullanılıyor. Buraya bakması için bir Kürt aile görevlendirilmiş. Ailenin babası Türkiye'de akrabalarını ziyarete giderken mayına basarak bir bacağını kaybetmiş.

SINIR SORUNU

Fransız Mandası yönetimindeki askeri birliğin hazırladığı 1935 tarihli Suriye haritasında sınırla ilgili karmaşık sorunları görmek mümkün.

Fransa, İkinci Dünya Savaşı'nda bağlantısız kalmasını sağlamak üzere, Akdeniz kıyısındaki İskenderun Sancağı'nı Türkiye'ye vermişti.

Türkiye'nin Hatay adını verdiği bu bölgede nüfusun yüzde 50'si Arap, yüzde 40'ı Türk, yüzde 10'u ise Ermenilerden oluşuyordu.

Suriye haritalarında Hatay sınırı için hala "geçici" ibaresi kullanılır.

7 yıldır devam eden Suriye savaşı boyunca, karşıt taraflar bölgesel kontrol konusunda farklı iddialar içeren farklı haritalar yayımladı hep.

Hatay'ın doğusunda, İdlib'in kuzeyinde yer alan Afrin ise bunun en son örneği. Türkiye "terörist Kürtler" olarak adlandırdığı kesimleri buradan atmaya çalışıyor.

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'a bağlı askerler 2012'de kuzeydeki Kürt bölgelerinden sessizce çekildiğinde, buradaki hakim güç olan Demokratik Birlik Partisi (PYD) kendi idari yapılarını ve eğitim sistemini oluşturarak yönetimi devraldı. Halk Savunma Birlikleri (YPG) de bu yönetimin askeri gücü oldu.

Bu arada Suriye hükümeti doğum, evlilik, ölümle ilgili resmi belgeleri çıkarmaya, böylece etkisini devam ettirmeye çalışıyor.

Bu kadar çok çatışan çıkar söz konusu iken Afrin'de savaş ağır olacak. Kürtlerin "demokratik federalizm", Türklerin ise "teröristlerden" arınmış güvenli bölgeler oluşturma rüyası sonunda Suriye'de fiili bir bölünmeye neden olabilir.

Afrin'in geleceği nasıl şekillenirse şekillensin bir tarafın rüyası diğer tarafın kâbusu olabilir.

Kaynak: BBC Türkçe