Yazı dizimizin ilk bölümünde Osmanlı’da futbolun doğuşunda Ermenilerin katkılarına değinmiştim. İkinci bölümde ise Sovyet Ermenistanı’nda SSCB lig şampiyonluğunu yaşayan Ermenistan’ın efsane takımı FA ARARAT’ı ve Spartak Moskova’da yıldızı parlayan SSCB futbolunun önemli ismin Nikita Pavlovich Simonyan’ı tanıtmaya çalışmıştım. Üçüncü bölümünde ise Bardzraguyn Humb - Ermenistan Premier Ligi’ni, son iki yılın şampiyonu FA Alashkert’in hikayesini, FA Pyunik ve Rupen Hayrabetyan iktidarını anlatmaya çalışacağım…

BARDZRAGUYN HUMB, ERMENİSTAN PREMİER LİGİ

Ermenistan Ligi 1936-1991 yılları arasında Sovyetler Birliği'nde bölgesel bir turnuva şeklindeydi ve bu ligde bir sezon iklim şartları nedeniyle ilkbahardan sonbahara kadar sürmekteydi. Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından 1992 yılında Ermenistan Futbol Federasyonu kuruldu ve lig Ermenistan Premier Ligi adıyla Ermenistan Futbol Federasyonu tarafından düzenlenmeye başlanır. 1992'de FIFA’ya 1993'te UEFA’ya kabul edildiler, 1994’den bu yana da UEFA ve FIFA’nın bütün organizasyonlarına katıldılar. 2002 yılından bu yana Federasyon Başkanlığını Rupen Hayrabetyan yürütüyor.

AKHTAMAR, KİLİKİA, MALATİA, VAN YEREVAN, ARABKİR…

Ermenistan Premier Ligi başlangıçta sekiz takımdan oluşuyordu ancak mali kaynakların yeterli olmaması nedeniyle birçok takım kapandı ve ligden çekilmek zorunda kaldı. Bu takımlar arasında isimleri bizlere tanıdık gelecek birçok takım var. Akhtamar, Kilikia, Fc Malatia, Van Yerevan, Arabkir, Fc Alashkert… Bu takımların isimlerinin bu şekilde olması aslında hiç şaşırtıcı değil, zira Ermenistan nüfusunun büyük bir oranının orjini Anadolu. Dolayısı ile kurdukları takımların isimleri de kendilerini ait hissettikleri toprakların isimleri. Tıpkı bugün Ermenistan Premier Lig’inde mücadele eden ve 2 yıldır Ermenistan Premier Ligini Şampiyon olarak tamamlayan Fc Alashkert takımının sahibi Bagrat Navoyan’ın Eleşkirt kökenli bir Ermeni olması gibi…

Bugün Ermenistan Premier Ligi’ni oluşturan takım sayısı altı: FC. Alashkert, FA. Ararat Yerevan, Banants, Gandzasar Kapan, Pyunik ve Sirak…

Bunlardan FC. Alashkert, FA. Ararat Yerevan, Banants ve Pyunik, Yerevan şehrinin takımları ve aralarında büyük bir rekabet mevcut. Gandzasar Kapan şehrinin, Sirak ise Gümrü şehrinin takımı. Bu takımlar sezon boyunca 6 kez birbirleri ile karşılaşıyorlar ve ligi 30 maç yaparak tamamlıyorlar. Bazılarını tanımaya devam edelim…

AĞRI ELEŞKİRT’TEN, ARARAT ALASHKERT’E

Fc Alashkert, 1990 yılında Martuni şehrinde kurulur. 1992'de takım, Martuni şehrini temsilen Premier Lig'de oynar. Ne var ki ligi sonuncu bitiren ekip, bir alt lige düşer. 1998'de FC Alashkert Premier Lige geri döner ve Ligi 6. bitirir. 2000 yılında ise kulüp birçok Ermeni takımının yaşadığı ekonomik sıkıntılardan nasibini alır ve kapanır.

YENİDEN CANLANMA

2011'in sonlarında, FC Alashkert, Bagrat Navoyan tarafından yeniden kurulur. Bagrat Navoyan Ağrı Eleşkirt kökenli bir Ermenidir ve Türkiye’de de ciddi yatımları bulunmaktadır.

FC Alashkert Bagrat Navoyan’ın çabaları ile 2012-13 sezonunda Ermeni Birinci Ligi’nde yeniden mücadele etmeye başlar ve 2013-14’te Bagrat Navoyan’ın yatırımları sayesinde şampiyon olurlar.

2013'TE YEREVAN'A YERLEŞTİ

2013'te kulüp, Yerevan'daki Nairi Stadyumu'nu satın alır ve 2013-14 sezonundan itibaren resmi olarak Martuni'den Yerevan'a taşınır.

AVRUPA KUPALARINDA 2.TUR KABUSU

Alashkert, 2014-2015 sezonunu Ermeni Premier Ligi'nde 4. Sırada tamamlar. 2015-2016, 2016-2017 sezonlarında ise üst üste iki defa şampiyonluk sevinci yaşarlar.

2015-2016 sezonunda Avrupa Kupaları ön eleme turunda İskoç St. Johnstone takımını 1-0 ve 2-1’lik sonuçlarla eleyerek büyük bir sürprize imza atarlar, ne yazık ki ilk turda bir İskoç takımını eleme başarısı gösterirlerken aynı başarıyı ikinci turda gösteremezler ve bir Kazak takımı olan Kairat’a elenirler.

2016-2017 sezonunda ise Andora’nın FC S.Coloma takımını ilk turda elerler. Ne var ki 2. turda Gürcistan’ın köklü takımlarından Dinamo Tifilis’e elenirler.

2.tur kabusu 2017-2018 sezonunda da devam eder, yine Andora’nın FC S.Coloma takımı ile eşleşen Alashkert, 1. turu rahat geçer. Ancak ikinci turda Belarus’un Bate Borisow takımıyla eşleşir ve şanssız bir şekilde elenir. İlk maçı deplasmanda 1-1 tamamlayan Alashkert evine avantajlı bir skorla dönse de, Yerevan’daki maçı 3-1 kaybedince yine 2. Turu geçemez.

Alaşhkert’in en önemli oyuncusu Mihran Manasyan’dır. 28 yaşındaki golcü oyuncu 5 sezondur Alaşkert formasını terletiyor. Alashkert forması ile 91 maça çıkan Manasyan bu süre içinde 63 gol attı.

RUPEN HAYRAPETYAN VE PYUNİK HÜKÜMDARLIĞI

FC Pyunik 1992 yılında Homenetmen Yerevan adıyla kurulur, 1995 yılında adını FC Pyunik olarak değiştirir. Pyunik'in çıkışı 2001 yılında Ruben Hayrapetyan’ın kulübü satın alması ile başlar. Kulübün yeni sahibi aynı zamanda Ermenistan Futbol Federasyonun da başkanıdır. Ruben Hayrapetyan’la birlikte kulüp iktidar desteğini fazlası ile hisseder ve ligde adeta saltanatını ilan eder.

Ruben Hayrapetyan kulübü satın aldıktan sonra birçok transfer gerçekleştirir ve takıma katılan yabancı oyuncular ile büyük bir aşama kaydeder. Ne gariptir aynı dönem Fc.Pyunik para saçarken, diğer Ermeni kulüpleri ya finansal krizle boğuşmaktadır, ya da kapanmayı tercih etmektedir.

Fc.Pyunik 2001 yılında şampiyon olduktan sonra ilk kez bir Ermeni kulübü olarak Şampiyonlar Ligi'nde ikinci tura yükselme başarısını gösterir. Ardından kulüp tam on kez üst üste Ermenistan Premier Ligi şampiyonluğunu kazanarak Ermenistan Premier Ligini işgal eder. Bu başarı onları Ermenistan’ın en popüler kulüpleri arasına sokacak olsa da, ligde eşitlikçi bir yapıdan bahsetmek artık güçtür.

Pyunik'in en büyük iki rakibi ise Ararat ve Banants'tır, ancak Ararat ile olan rekabet, Banants'tan çok daha şiddetlidir. Bunun nedeni, Ararat'ın çıtayı çok yükseğe çıkarmış olmasıdır. Ararat'ın Sovyetler Birliği’ndeki başarıları bir Ermeni takımının bir daha kolay kolay tekrarlayabileceği bir başarı öyküsü değildir.

Banants ve Pyunik'in yarıştığı kategori ise daha çok ülkedeki en iyi iki akademi olarak kabul edilen gençlik akademilerine sahip olmalarıdır. Edgar Manucharyan, Robert Arzumanyan, Gevorg Gazaryan, Karlen Mkrtchyan ve Henrikh Mkhitaryan gibi önemli milli oyuncular FC. Pyunik’in akademisinden futbol vitrinine sunulmuştur.

***

Önceki yazılar:

Osmanlı'dan Ermenistan’a Futbol

SSCB Lig Şampiyonu FA Ararat ve Simonyan

Bir sonraki yazı:

Bir Futbol Efsanesi Markarov ve Ermenistan Milli Takımı

***

Kaynakça:

Fa Ararat offical website, http://www.fcararat.am/en/

Fc Alashkert offical website http://fcalashkert.am/en/

Fc Pyunik offical website http://fcpyunik.am/en/

Armenian Footboll Federation http://www.ffa.am/en/home