İstanbul Büyükşehir Belediyesi, 2007 yılında 'Ayazağa Garajı ve bu garajdan servise verilecek 500 otobüslük hattın 10 yıl süreyle kiraya verilmesi' ihalesi ile gündeme gelen otobüs şirketi İstanbul Otobüs A.Ş'yi kurarak İETT 'ye ait hatları özel sektöre kiralamaya başladı.
Büyükşehirden aldığı yetki ile bugüne kadar İETT'ye ait 117 otobüs hattını kiralayan ve Avcılar-Beylükdüzü hattındaki 100 otobüsü özel sektöre kiralamaya hazırlanan İstanbul Otobüs AŞ'nin gündeminde toplu taşıma dışında kalan minibüsler, dolmuşlar, servisler ve taksiler var.
Konuya yakın kaynaklara göre, ilerleyen süreçte 2.500 aracı ve 10 bine yakın çalışanı ile zarar eden İETT'nin özelleştirilmesi ve İstanbul Otobüs AŞ bünyesinde toplanan toplu taşıma hizmetlerinin özel sektöre devredilmesi planlanıyor.
Yeni oluşturulacak yapıda, İETT organizasyonun başındaki bir kurum olarak kalacak ancak toplu taşımada koordinasyon ve denetleme yetkisi İstanbul Otobüs AŞ'nin olacak.
"TOPLU TAŞIMADA TEK SÖZ SAHİBİ OLACAK"
Böylece 2005 yılından bu yana birkaç kez başarısız özelleştirme girişimlerine sahne olan İETT sembolik bir kurum olarak kalırken İstanbul Otobüs AŞ, toplu taşımacılıkta tek söz sahibi olacak.
Havayolu ve karayolu üzerinde raylı sistemler hariç her türlü toplu taşımacılık hizmeti verecek olan İstanbul Otobüs AŞ, Büyükşehir Belediye Meclisi ve UKOME'den alacağı yetkilerle İETT bünyesindeki tüm hatların işletmesini tek tek özel sektöre devredebilecek.
Ulaşım alanında dünyanın beş büyük kuruluşundan biri olan İETT'nin, İDO gibi blok satış yöntemiyle satamayacağını düşünen Büyükşehir Belediyesi böylece kurduğu şirket kanalıyla İETT'yi de parçalayarak özelleştirmiş olacak.
HATLAR İHALE İLE SATILIYOR
Ocak 2011'de İETT'nin açtığı ihaleyi kazanarak 172 otobüsün özel sektöre devredilmesi hakkını alan İstanbul Otobüs AŞ, daha sonra İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 13 Mayıs 2011'deki kararıyla İETT'nin çalıştığı otobüs hatlarını özel sektöre kiralama yetkisini de sahip oldu. Karar sonrası süreci hızlandıran İOAŞ, bu hafta düzenlediği ihalelerle 83 adet İETT hattını 15 yıllığına 480-586 bin lira arasında değişen hava parası karşılığında şahıslara ve şirketlere kiraladı.Böylece, İOAŞ yaptığı iki ihale ile toplam 117 İETT hattını özel sektöre kiralamış oldu. Şirket, 2012 yılı sonuna kadar 189 İETT hattınının kiralamasını yaparak 1500 otobüsü hizmete almayı planlıyor.
İETT' nin toplu taşımacılıktan çekilmesi ile gelecekte bu hatların 2-3 kat değerleneceğini düşünen yatırımcılar ihale salonlarını doldurdu. 220-550 bin lira arasında değişen hat bedeli ve 400 bin lira değerindeki otobüs maliyetiyle yaklaşık 900 bin lira ile 1 milyon liraya malolan İETT hatları 5 yıl gibi kısa bir sürede yatırımcısına servet kazandıracak.İOAŞ'nin hasılat paylaşımına dayalı hat kiralama ihalelerinden yaklaşık 1-1,5 milyar liralık bir gelir elde etmesi bekleniyor.
"İHALELERİN İPTALİNİ İSTEDİ"
İOAŞ'nin yaptığı ihalelere itiraz ederek dava açan İstanbul Özel Halk Otobüsleri Esnaf Odası Başkanı İsmail Yüksel, İETT gibi büyük bir organizasyonun varlığına rağmen toplu taşımada İETT'ye rakip olacak bir oluşumu anlamakta zorluk çektiklerini belirterek, "İstanbul'da toplu taşımını bu şekilde parçalamak ve özel sektöre açmak yanlış.Özel Halk Otobüslerinin koordinasyonu ve denetimi İETT'ye bağlı. Ancak, Otobüs AŞ'ye bağlı araçların koordinasyonu ve denetimini kim yapacak. Bu henüz net değil. İETT yapacak deniyor ama biz öyle olduğunu düşünmüyoruz. Toplam 5 bin araç İstanbul'un ihtiyacını karşılıyordu. Yenileme ise bunu İETT'de de yapabilirdi. Bu karardaki amaç cebinde parası olanlara yatırım fırsatı yaratmak" şeklinde konuştu.
Kamuoyunda Ergüvan rengi yeni otobüslerin İETT'ye ait olduğu yönünde bir algı oluşturulduğunu ancak bu otobüslerin hatları kiralayan şahıs ve şirketlere ait olduğuna dikkat çeken İsmail Yüksel, ihale bedellerinin çok yüksek olduğunu hatları satın alanların zarar edeceklerini söyledi. (Gazeteport)
