Murat Kuseyri - Stockholm / ANF

Dört sağ partinin oluşturduğu koalisyon hükümeti, 15 Aralık 2008 tarihinden itibaren Çevre Partisi Yeşiller’in desteğini de alarak işverenlerin İsveç dışından işçi getirmelerini serbest bıraktı. Sendikaların misafir işçilerin çalışma koşullarına ve ücretlerine müdahale etmelerini engelleyen düzenlemeler yaptı. Büyük reform olarak lanse edilen uygulamanın amacı işverenlere ucuz işgücü temin etmek, çalışanların ücret zammı taleplerini frenlemek ve sendikaları güçten düşürmekti.

İsveç İşçi Sendikaları Konfederasyonu (LO), misafir işçilerin çalışma ve yaşam koşullarını inceleyerek bir rapor haline getirerek kamuoyuna açıkladı. LO’nun belirlemelerine göre İnşaat sektöründe çalışan işçilerinin % 19’unu, tarım sektöründekilerinin % 11’ini misafir işçiler oluşturuyor. Her iki sektörde yaklaşık 18 bin civarında misafir işçi olarak çalışıyor.

İnşaat sektöründe çalışan işçilerin büyük bir çoğunluğu İsveç’te ihale yapmayı kazanan merkezleri Doğu Avrupa ve Baltık ülkelerinde bulunan 800 şirketin elemanları. İhale kazanan şirketler İsveç’ten işçi temin etme yerine kendi ülkelerinden işçi getirtip çalıştırmayı yeğliyor. Böylelikle İsveç’te geçerli olan toplu sözleşmeyi uygulamaktan kurtuluyor ve kendi ülkelerinde geçerli kural ve toplu sözleşmeleri uyguluyor. Sendikaların şirketlerin toplu sözleşme hükümlerine uyup uymadıklarını, yasalara uygun ödeme yapıp yapmadıklarını belirlemeleri imkansız.

SAAT ÜCRETİ 10 KRON

Ancak sendikanın yaptığı araştırmalar misafir işçilerin bir kısmının köle gibi yaşamaya ve çalışmaya zorlandıklarını gösteriyor. İnşaat İşçileri Sendikası Yöneticilerinden Andrzej Stamirowski, “Sandallarla çalışan, inşaatlarda uyuyan ve saatte 10 kron ücret alan işçilerle karşılaştığını” söylüyor.

İşçilerin çoğunluğu dil bilmedikleri için İsveç’te geçerli olan yasa ve ücretleri de bilmiyor. Sendika konu hakkında onlara bilgi verse bile işsiz kalma korkusuyla kurumlara başvuramıyor, medyaya açıklama yapamıyorlar.

Bu işçilerden bir kısmı kamu kurum ve kuruluşların inşaat ve restorasyonlarında da çalıştırılıyor. Önceki gün sendikanın Stockholm İl Genel Meclisi’ne bağlı bir garajın inşaatında yaptığı inceleme parkın restorasyonunda çalıştırılan Polonyalı işçilere İsveçli işçilerin kazandıkları saat ücretinin beşte birine tekabül eden 35 kron saat ücreti ödendiğini gösterdi. İşçiler işyerinde geçici olarak inşa edilen barakalarda yatıp kalkıyor ve gerekli koruyucu elbise ve teçhizatlardan yoksun olarak çalıştırılıyor.

ÇİNLİ İŞÇİLERE KÖLE MUAMELESİ

Ticaret İşçileri Sendikası da Göteborg’de “Asian Food” adlı işyerinde Çin’den getirtilen işçilerin yıllardır düşük ücretle köle gibi çalıştırıldıklarını açıkladı. İşçiler İsveçce bilen bir hemşerinlerinin yardımıyla sendikaya başvurarak yardım istediler. Sendikanın araştırmaları Çin’den getirip yıllarca çalıştırdığı 6 işçiyi hırsızlıkla suçlayıp pasaportlarına ve paralarına el koyduğunu gösterdi. Araştırmalar işçilerden hiç birinin İsveçce bilmediğini, ayda 7 bin kron ücretle çalıştırıldıklarını, barındıkları yerde lağım sistemi ve sıcak su bulunmadığını ortaya koydu.

MİSAFİR İŞÇİLERİN CAN GÜVENLİKLERİ TEHLİKEDE

Yabancı şirketlerin İsveç’te meydana gelen iş kazalarını İsveçli kurumlara bildirme zorunluğu yok. Ama buna rağmen İş Çevresi Kurumu 2003 yılından bu yana polise yansıyan ve medyada çıkan iş kazaları not edip istatistik yapıyor. Geçtiğimiz yıl bu firmaların işlettikleri işyerinde 8 işçi iş kazası sonucu yaşamını yitirdi. Bu İsveç’te ölümle sonuçlanan iş kazaların % 16,3’üne takabül ediyor.

İş kazalarıyla ilgili misafir işçilerle ilgili kesin istatistikler olmamasına rağmen LO yetkilileri misafir işçilerin iş kazası sonucu ölüm ve yaralanmasının İsveçli işçilere kıyasla çok daha fazla olduğunu söylüyor. Firmaların gerekli koruyucu iş elbiseleri ve kaskları olmayan işçileri daha hızlı ve çabuk çalışmaya zorladığından iş kazasına uğrama riskinin daha fazla olduğuna dikkat çekiyor.

LO, misafir işçilerin İsveçli işçilerle aynı koşullarda çalışması ve aynı ücreti alması için bir dizi önlem alınmasını talep ediyor. Önlemlerin başında ihale alan yabancı firmalara İsveç’te sendikaların yaptığı toplu sözleşmeye uyma zorunluluğu getirilmesi, İsveçli işçilere verilen ücretlerin aynısının misafir işçilere ödenmesi geliyor. (ANF)