İngiltere'de Tony Blair hükümetinin 2003'teki Irak işgali öncesi ve sonrası aldığı kararlara yönelik en kapsamlı soruşturmanın bulgularını içeren Chilcot Raporu açıkladı.
BBC'nin haberine göre, raporu hazırlayan soruşturma komisyonunun başkanı Sir John Chilcot, "Askeri harekat son seçenek değildi" dedi. İngiltere'nin Irak politikasının kusurlu istihbarata dayalı olduğu belirtildi.
Sir John Chilcot, İngiltere'nin, Irak'ın silahsızlanmasına yönelik barışçıl tüm seçenekler tüketilmeden işgale katılmayı seçtiğini, Irak'ın işgali sonrasına yönelik planlamanın ve hazırlıkların da yetersiz olduğunu söyledi.
Chilcot ayrıca İngiliz hükümetinin, "Irak'ta askeri harekata katılmanın yasal temeli var" şeklindeki kararının da tatmin edici olmaktan uzak olduğunu belirtti. Irak'ın işgali sırasında bir dönem ülkede 46 bin İngiliz askeri olduğu açıklanmıştı.
'İSTİHBARAT SORGULANMALIYDI'
Soruşturma komisyonu başkanının açıklamasından bazı satır başları şöyle:
- "İngiltere'nin Irak politikası kusurlu istihbarata dayalıydı. İstihbarat sorgulanmalıydı ancak bu yapılmadı."
- "Dönemin başbakanı Tony Blair'in, 'Irak'ta işgal sonrası yaşanacak problemler önceden bilinemezdi' şeklindeki görüşü doğru değildi. Irak'ta iç savaş ve el Kaide'nin faaliyet gösterme riski olduğu yolunda uyarılar vardı."
Chilcot Raporu, 2 milyon 600 kelimeden oluşuyor.
SORUŞTURMA KOMİSYONU, GORDON BROWN TARAFINDAN OLUŞTURULDU
Tony Blair'in 2007 yılında görevini bırakmasından sonra halefi Gordon Brown, Haziran 2009'da Sir John Chilcot başkanlığında beş kişilik bir soruşturma komisyonu oluşturmuştu.
2001-2009 yılları arasındaki olayları inceleyen Chilcot Komisyonu'nun faaliyetleri İngiltere'ye yaklaşık 10 milyon sterline mal oldu.
Blair, Brown ve bazı eski bakanlar ile dönemin üst düzey askeri ve istihbarat yetkilileri dahil 150'den fazla kişi Komisyon'a ifade verdi. 150 binden fazla resmi belge incelendi.
Bir sene sürmesi planlanan soruşturma tam yedi yıl sürdü. Bu süre içerisinde soruşturma komisyonun beş üyesinden biri (Sir Martin Gilbert) öldü.
ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ RAPORU İNCELEYECEK
Uluslararası Ceza Mahkemesi, sorumlularla ilgili olarak soruşturma açılıp açılamayacağını tespit etmek için raporu kapsamlı şekilde inceleceğini duyurmuştu.
Irak'ta ölen 179 İngiliz askerinden 29'unu temsil eden avukatlar, Chilcot Raporu'nun; Blair, bakanları ya da dönemin İngiliz hükümeti aleyhine dava açılmasına zemin hazırlayabileceğini söylüyor.
